Ο σωστός και ο λάθος τρόπος να μειώσουμε τους ενδοιασμούς για τον εμβολιασμό

Για όσες χώρες διαθέτουν πολλά εμβόλια κατά του κορωνοϊού, η πιο σημαντική αποστολή είναι να πείσουν τους πολίτες τους να εμβολιαστούν. Στην Αμερική, οι περισσότεροι ενήλικες που το επιθυμούσαν έχουν ήδη εμβολιαστεί, με τον μη εμβολιασμένο πληθυσμό να αποτελείται, κυρίως, από σκληροπυρηνικούς αρνητές. Στη Γαλλία, όπου υπήρχε μεγάλη δυσπιστία έναντι των εμβολίων, θα απαιτούνται εις το εξής πιστοποιητικά εμβολιασμού για την είσοδο σε εστιατόρια και κινηματογράφους.

Ευτυχώς, η διστακτικότητα ως προς τους εμβολιασμούς μειώνεται σταθερά.

Η YouGov, βρετανική εταιρεία δημοσκοπήσεων, διεξήγαγε έρευνα για τους εμβολιασμούς σε 20 χώρες. Με τον ίδιο αριθμό ερωτηθέντων σε κάθε χώρα, τον Ιανουάριο περίπου το 45% όσων ερωτήθηκαν απάντησαν ότι είτε δεν θα εμβολιαστούν ή ότι δεν ήταν σίγουροι. Μέχρι τα τέλη του Ιουνίου μόλις το 20% εμβολιάστηκε.

Ο λόγος που οι πολίτες σταμάτησαν να είναι διστακτικοί δεν είναι εμφανής, καθώς παρατηρήθηκε μία σχεδόν ταυτόχρονη αύξηση της προθυμίας για εμβολιασμούς σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, σε ορισμένες περιοχές, παρατηρήθηκε και μία ασυνήθιστη πτώση των ποσοστών εμβολιασμού. Επιπροσθέτως, σε ορισμένες χώρες, το ποσοστό μεταβολής της διστακτικότητας διέφερε από μήνα σε μήνα. Μεταξύ των παραγόντων που άλλαξαν τη γνώμη όσων είναι δύσπιστοι, δύο είναι αυτοί που μπορούν εύκολα να μετρηθούν από τις εθνικές στατιστικές αρχές. Ο ένας παράγοντας είναι οι ρυθμοί εμβολιασμών. Όσο περισσότεροι πολίτες βλέπουν ότι υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια και ότι οι γνωστοί τους, που έχουν εμβολιαστεί, δεν είχαν κάποια σοβαρή παρενέργεια, τόσο πιο εύκολα θα αλλάξουν γνώμη και θα εμβολιαστούν και εκείνοι. Ο άλλος παράγοντας είναι η σοβαρότητα της πανδημίας. Εάν όλο και περισσότερα άτομα πεθαίνουν, οι φόβοι για τον ιό θα επισκιάσουν τους φόβους για το εμβόλιο.

Για να αξιολογήσουμε τον αντίκτυπο που έχουν αυτές οι μεταβλητές, δημιουργήσαμε ένα μοντέλο «διστακτικότητας ως προς τους εμβολιασμούς». Για κάθε δημοσκόπηση της YouGov υπολογίσαμε τη διαφορά μεταξύ του αποτελέσματος και της μέσης διστακτικότητας το 2021. Έπειτα, υπολογίσαμε το κατά πόσο τα ποσοστά νέων εμβολιασμών και θανάτων από κορωνοϊό σε κάθε χώρα την ημέρα που διεξήχθη η έρευνα διέφεραν από το συνολικό μέσο όρο της κάθε χώρας. Στη συνέχεια, προσπαθήσαμε να εξετάσουμε εάν η διστακτικότητά μειωνόταν γρηγορότερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο σε περιόδους που τα ποσοστά θανάτων ή εμβολιασμών ήταν σε ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα, ανά τα πρότυπα της κάθε χώρας. Ελέγξαμε, επίσης, εάν οι ενδοιασμοί για τους  εμβολιασμούς τον Ιανουάριο επηρέασαν τον ρυθμό μείωσης αργότερα.

Συνεπώς, οι εμβολιασμοί και οι θάνατοι αποτέλεσαν πολύ σημαντικούς παράγοντες. Οι εμβολιασμοί ήταν τρεις φορές πιο σημαντικοί,  γεγονός που έγινε πιο εμφανές σε περιοχές όπου παρατηρήθηκε ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση των λοιμώξεων. Για παράδειγμα, μέχρι στιγμής, στη Σιγκαπούρη, πέθαναν μόλις 36 άτομα από κορωνοϊό. Εντούτοις, το ποσοστό των ανθρώπων στη χώρα αυτή που είχαν ενδοιασμούς για τον εμβολιασμό μειώθηκε από 53% τον Δεκέμβριο σε 10% τον Ιούνιο. Μία άλλη περίπτωση είναι η Γαλλία, όπου το ποσοστό όσων ερωτήθηκαν που απάντησαν ότι ίσως να μην εμβολιάζονταν έπεσε από 60% τον Ιανουάριο σε 20% τον Ιούλιο. Κατά την περίοδο εκείνη, η πλειοψηφία των Γάλλων ενηλίκων εμβολιάστηκαν, και ο καθημερινός αριθμός θανάτων έπεσε από τους 300 θανάτους σε μόλις 20.

Ωστόσο, οι θάνατοι άσκησαν μεγαλύτερη επιρροή σε ορισμένες περιοχές. Για το μεγαλύτερο διάστημα του 2021, οι κάτοικοι της Ταϊβάν είχαν πολλούς ενδοιασμούς για τους εμβολιασμούς, φτάνοντας μέχρι και το 66%  τον Απρίλιο. Η Ταϊβάν κατάφερε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τον ιόν καταγράφοντας μόλις 12 θανάτους μέχρι τις 16 Μαΐου. Έκτοτε, ωστόσο, περισσότερα από 700 άτομα έχουν πεθάνει.  Μόλις, όμως, ξέσπασε σοβαρό κύμα της πανδημίας, οι ενδοιασμοί μειώθηκαν. Έφτασαν το 27% στις 3 Ιουνίου, πολύ πριν εντατικοποιηθούν οι εμβολιασμοί. Οι θάνατοι έπαιξαν, επίσης, σημαντικό ρόλο στη Σαουδική Αραβία για τη μείωση ενδοιασμών για τους εμβολιασμούς, όπου η αυξανόμενη θνησιμότητα από τον Μάρτιο μέχρι τον Μάιο αποτέλεσε καθοριστικό παράγοντα.

Καμία χώρα δεν θέλει να μιμηθεί την Ταϊβάν, στην οποία παρατηρήθηκε μείωση της διστακτικότητας μόνο όταν αυξήθηκαν οι θάνατοι. Με τις κατάλληλες προμήθειες, οι εμβολιασμοί θα βοηθήσουν τους διστακτικούς να ξεπεράσουν τους ενδοιασμούς τους. Εντούτοις, όπως δείχνει και η μείωση των εμβολιασμών στην Αμερική, οι προμήθειες σε εμβόλια συμβάλλουν μέχρι ενός σημείου. Πιο αυστηρές τακτικές απαιτούνται για να μεταπεισθούν οι φανατικοί αντιεμβολιαστές.