Γιατί το να εργάζεστε από οπουδήποτε δεν είναι ρεαλιστικό;

Για την πλειονότητα των υπαλλήλων γραφείου ήταν κάτι πολύ απλό. Έφευγαν από το σπίτι τους για να πάνε στη δουλειά. Το γραφείο ήταν σίγουρα το μέρος όπου κατευθύνονταν, κάθε φορά που άφηναν το σπίτι. Οι κοινοί χώροι εργασίας (co-working spaces) ήταν περισσότερο για τους χαλαρούς επιχειρηματίες που ήθελαν να κάνουν παρέα με άλλους χαλαρούς επιχειρηματίες. Όταν κάνατε κάποιο ταξίδι, μπορούσατε να μείνετε σε κάποιο ξενοδοχείο, χωρίς, όμως, αυτό να αποτελεί μέρος από όπου θα μπορούσατε να εργαστείτε κανονικά.

Η πανδημία έχει τινάξει όλες αυτές τις κατηγορίες στον αέρα. Προφανώς, το σπίτι σας έχει μετατραπεί, πλέον, σε έναν νέο χώρο εργασίας. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Gallup, τα τρία τέταρτα των Αμερικανών εργαζομένων, οι οποίοι μπορούν να εργαστούν και εξ αποστάσεως, αναμένουν ότι ο μελλοντικός τρόπος εργασίας τους θα διαμορφωθεί με έναν παρόμοιο τρόπο. Tα γραφεία έχουν αρχίσει να μετατρέπονται σε έναν χώρο όπου πηγαίνουμε για να ενισχύσουμε τη συνεργασία αλλά και τις κοινωνικές δραστηριότητες των υπαλλήλων.

Ωστόσο, υπάρχει και μία περισσότερο τολμηρή έκδοση της τηλεργασίας.  Ο λόγος για την «εργασία από οπουδήποτε», η οποία οραματίζεται έναν εντελώς ελεύθερο τρόπο εργασίας, σύμφωνα με τον οποίο οι υπάλληλοι μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους από την Αλάσκα ή και τη Ζανζιβάρη. Υπάρχουν πολλοί προορισμοί οι οποίοι θα μπορούσαν να θολώσουν τα νερά μεταξύ των εννοιών της εργασίας και της αναψυχής (αυτό που αποδίδεται στα Αγγλικά με τον – άσχημο θα έλεγα – νεολογισμό “bleisure”). Τα ξενοδοχεία ανακαινίζουν μερικά δωμάτιά τους, ώστε να μοιάζουν με γραφεία, και λανσάρουν ειδικές προσφορές για όσους σκοπεύουν να εργαστούν από τα δωμάτιά τους. Ολόκληρες χώρες ανακαλύπτουν εκ νέου τους εαυτούς τους και χαρακτηρίζονται ως προορισμοί όπου κανείς μπορεί να συνδυάσει την εργασία με το παιχνίδι (στα Αγγλικά “plork” από τις λέξεις “play” και “work”): οι Μπαχάμες, η Κόστα Ρίκα και η Μάλτα είναι μερικές από τις χώρες που προσφέρουν βίζα για τους ψηφιακούς νομάδες.

Ήρθαμε λίγο πιο κοντά στον νέο αυτό κόσμο της «εργασίας από οπουδήποτε», στις 28 Απριλίου, όταν ο Brian Chesky, ο επικεφαλής της Airbnb, όρισε νέες πολιτικές για τους υπαλλήλους της πλατφόρμας ενοικίασης ακινήτων. Σύμφωνα με τις νέες αυτές πολιτικές, οι υπάλληλοι, εκτός από το ότι μπορούν να μετακομίσουν όπου θέλουν στη χώρα απασχόλησής τους, χωρίς καμία προσαρμογή του κόστους ζωής, το προσωπικό της Airbnb μπορεί, επίσης, να περάσει έως και 90 ημέρες τον χρόνο, ζώντας και εργαζόμενοι στο εξωτερικό. Ο Chesky μένει, τους τελευταίους μήνες, σε διαμερίσματα της Airbnb και πιστεύει ότι αυτό είναι το μέλλον.

Η ιδέα μιας οντότητας που θα μπορεί να μετακινείται οπουδήποτε στον κόσμο ακούγεται υπέροχη. Παρόλα αυτά, συνεχίζουν να υπάρχουν πολλά εμπόδια. Μερικά από αυτά είναι πρακτικά. Οι νομικές, μισθολογικές και φορολογικές επιπτώσεις της εργασίας από διαφορετικές τοποθεσίες, κατά τη διάρκεια ενός έτους, αποτελούν «διοικητικό πονοκέφαλο» (ο Chesky το παραδέχεται και λέει ότι θα δώσει τη λύση στο πρόβλημα αυτό θα τη δώσει η Airbnb).

Τα καθημερινά ζητήματα, όπως η παροχή υπηρεσιών IT, γίνονται περισσότερο περίπλοκα, όταν βρίσκεστε στο εξωτερικό. Η εργασία από οπουδήποτε γίνεται εφικτή μόνο αν ο εξοπλισμός σας λειτουργεί σωστά. Αν το Wi-Fi στην Airbnb σάς θυμίζει πώς ήταν η ζωή με το μόντεμ, οι επιλογές σας μπορεί να είναι περιορισμένες. Αν σας πέσει αντηλιακό στο λάπτοπ σας, οι υπάλληλοι στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου είναι πιο πιθανό να δείξουν συμπόνοια από το να σας αντικαταστήσουν τον υπολογιστή.

Υπάρχουν κι άλλα εμπόδια, που είναι περισσότερο προσωπικά. Το να αρχίσετε να εργάζεστε από οπουδήποτε είναι πολύ πιο εύκολο, εάν δεν έχετε πραγματικές έγνοιες. Τα παιδιά κάποιας συγκεκριμένης ηλικίας πρέπει να πηγαίνουν στο σχολείο· οι σύντροφοί σας μπορεί να μην έχουν τη δυνατότητα να εργάζονται εξ αποστάσεως και να θα πρέπει να ασχοληθούν και με τη δική τους καριέρα.

Η επιλογή του να εργάζονται από οπουδήποτε είναι πιο ελκυστική για τους όσους έχουν καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας και λιγότερες υποχρεώσεις: υπάλληλοι στον τομέα της τεχνολογίας χωρίς παιδιά, για παράδειγμα. Για πολλούς άλλους υπαλλήλους, το «οπουδήποτε» στην «εργασία από οπουδήποτε» θα συνεχίσει να περιορίζεται στην επιλογή μεταξύ σπιτιού και  γραφείου. Αυτό, όμως, μπορεί να προκαλεί δυσαρέσκεια σε ορισμένα μέλη μιας ομάδας. Φανταστείτε να συμμετέχετε σε κλήση Zoom, ενώ το μωρό σας σάς έχει γεμίσει σάλια, και να ακούτε τον συνάδελφό σας να σας εγκωμιάζει τη Σαμονί, περιγράφοντας το πόσο υπέροχη είναι αυτή την εποχή του χρόνου.

Ακόμη, το υβριδικό μοντέλο εργασίας έχει θολώσει τα όρια μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Το να μετατρέπουμε τα πάντα σε έναν νέο χώρο εργασίας θολώνει ακόμη περισσότερο τα νερά. Χώρες που κάποτε αποτελούσαν μέρη για να ξεφύγουμε από τις υποχρεώσεις της εργασίας μας, θα μετατραπούν σε μέρη όπου θα «κουβαλάμε» μαζί μας τις υποχρεώσεις αυτές. Το να απορρίπτουμε meeting, ενώ βρισκόμαστε σε διακοπές, είναι απολύτως λογικό, και είναι κάτι που δεν αποτελεί εναλλακτική σε εργάσιμη ημέρα. Το τουριστικό σλόγκαν της Αντίγκουα και Μπαρμπούντα, «Η παραλία είναι μόνο η αρχή», ακούγεται πολύ πιο ειδυλλιακό, εάν η ατάκα στο μυαλό σας δεν είναι, «Έχουμε και την εβδομαδιαία αναθεώρηση των πωλήσεων».

Το να προσθέτουμε στο μενού επιλογών διάφορους τρόπους εργασίας, με σκοπό να δελεάσουμε τους πιο περιζήτητους υπαλλήλους ακούγεται λογικό. Οι νέες πολιτικές του Chesky θα τον βοηθήσουν, πιθανότατα, να προσελκύσει καλύτερους υπαλλήλους στην Airbnb. Οι νέες αυτές πολιτικές συνάδουν, σίγουρα, με τις υπηρεσίες που πουλάει. Ωστόσο, για το άμεσο μέλλον, η εργασία από οπουδήποτε θα αποτελεί προνόμιο για λίγους τυχερούς και όχι τον γενικό κανόνα