Ποιος κάνει τα περισσότερα για να βοηθήσει την Ουκρανία ενάντια στη Ρωσία;

Τον όγδοο μήνα της εισβολής της Ρωσίας, οι ουκρανικές πόλεις βομβαρδίζονται και πάλι από πυραύλους. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, πρόεδρος της Ουκρανίας, ζητάει σε κάθε τόνο περισσότερα όπλα, και, ειδικά, συστήματα αεράμυνας. Οι δυτικοί ηγέτες και η Ιαπωνία έχουν υποσχεθεί να στηρίξουν την Ουκρανία «όσο χρειαστεί». Αλλά ορισμένες χώρες κάνουν πολύ περισσότερα από άλλες για να βοηθήσουν την άμυνα της Ουκρανίας.

Σύμφωνα με τουε τελευταίους υπολογισμούς του γερμανικού ερευνητικού Ινστιτούτου του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία, που παρακολουθεί τη βοήθεια προς την Ουκρανία, η Αμερική έχει παράσχει περισσότερη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια από οποιαδήποτε άλλη χώρα και περισσότερη από τις ευρωπαϊκές χώρες συνολικά. Υπάρχουν επίσης μεγάλες διαφορές εντός της Ευρώπης. Όταν η στήριξη στην Ουκρανία μετράται ως μερίδιο του ΑΕΠ, τα κράτη της Βαλτικής και η Πολωνία καταπονούνται περισσότερο από όλα τα άλλα κράτη (βλ. διάγραμμα).

Οι υπολογισμοί είναι περίπλοκοι. Για παράδειγμα, οι ερευνητές πρέπει να προσπαθήσουν να ξεμπερδέψουν τις επικαλυπτόμενες υποσχέσεις και να κάνουν διάκριση μεταξύ όπλων και κεφαλαίων που έχουν δεσμευτεί και εκείνων που έχουν πράγματι παραδοθεί. Πρέπει επίσης να εκτιμήσουν την αξία του στρατιωτικού εξοπλισμού που μεταβιβάζεται από τα υπάρχοντα αποθέματα.

Ωστόσο, η έκθεση που δημοσιεύθηκε στις 11 Οκτωβρίου δείχνει ότι, μεταξύ της 24ης Ιανουαρίου (ένας μήνας πριν από την πρόσφατη εισβολή) και της 3ης Οκτωβρίου, η Αμερική αντιπροσώπευε το 56% των συνολικών δεσμεύσεων. Αυτό συγκρίνεται με το 40% από τις ευρωπαϊκές χώρες συνολικά. (Ο αριθμός περιλαμβάνει μέλη και θεσμούς της ΕΕ, άλλα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ, όπως η Βρετανία και η Νορβηγία, και την Ελβετία.) Το χάσμα είναι μεγαλύτερο όσον αφορά τη στρατιωτική βοήθεια, περισσότερα από τα δύο τρίτα της οποίας έχουν παρασχεθεί από την Αμερική και περίπου το ένα τέταρτο από την Ευρώπη.

Η οικονομία της Αμερικής είναι, κατά γενική ομολογία, η μεγαλύτερη στον κόσμο (σε συναλλαγματικές ισοτιμίες της αγοράς). Κατά τον υπολογισμό της βοήθειας ως μερίδιο της οικονομικής παραγωγής, ωστόσο, εξακολουθεί να ξεπερνά τις ευρωπαϊκές χώρες. Έχουν δεσμεύσει, αντίστοιχα, 0,25% και 0,19% του ΑΕΠ μέχρι στιγμής.

Οι διαφορές εντός της Ευρώπης είναι επίσης έντονες. Η Λετονία και η Εσθονία έχουν αναλάβει δεσμεύσεις προς την Ουκρανία που ισοδυναμούν με περίπου 1% του ετήσιου ΑΕΠ τους. Αυτά τα κράτη της Βαλτικής έχουν μικρές οικονομίες. Αλλά, η συνεισφορά της Πολωνίας αντιστοιχεί στο 0,6% του ΑΕΠ της. Με αυτόν τον υπολογισμό, τρεις άλλες χώρες —η Λιθουανία, η Νορβηγία και η Σλοβακία— συνεισφέρουν περισσότερο από ό,τι η Αμερική.

Με δεσμεύσεις ύψους 0,24% του ΑΕΠ, η Βρετανία δεν είναι και ο αρωγός της Ουκρανίας που ισχυρίζεται ότι είναι. Άλλες ευρωπαϊκές χώρες βαρέων βαρών – η Γερμανία (0,17%), η Ιταλία (0,15%) και η Γαλλία (0,15%) – συγκρινόμενες φαίνονται επιεικά φειδωλές.

Οι ευρωπαϊκές χώρες λένε ότι παρέχουν άλλες σημαντικές μορφές βοήθειας, ιδίως φροντίζοντας περίπου 4,5 εκατομμύρια πρόσφυγες που έχουν εγκαταλείψει την Ουκρανία. Και πάλι, το βάρος πέφτει κυρίως στα κράτη της πρώτης γραμμής. Πρόχειρος υπολογισμός δείχνει ότι οι πρόσφυγες έχουν κοστίσει μέχρι στιγμής στην Πολωνία επιπλέον 0,71% του ΑΕΠ. Οι πρόσφυγες αντιπροσωπεύουν μόνο το 0,08% της ετήσιας οικονομικής παραγωγής της Γερμανίας και το 0,01% της Βρετανίας.

Δεκαετίες ελλιπών επενδύσεων στην άμυνα σημαίνει ότι τα οπλοστάσια της Ευρώπης δεν είναι τόσο καλά εφοδιασμένα όσο της Αμερικής. Αυτό έχει συνέπειες για το πόσο βαρύ οπλισμό -άρματα μάχης, τεθωρακισμένα οχήματα, οβίδες και συστήματα πολλαπλών πυραύλων- μπορούν να στείλουν οι ευρωπαϊκές χώρες. Εξετάζοντας το μερίδιο των εθνικών αποθεμάτων που δωρήθηκαν στην Ουκρανία, το Ινστιτούτο του Κιέλου διαπιστώνει ότι η Νορβηγία ήταν η πιο γενναιόδωρη (έχει δεσμεύσει περίπου το 24% του οπλοστασίου της), ακολουθούμενη από την Τσεχία (17%) και την Πολωνία (13%).

Η έλλειψη όπλων δεν πρέπει να εμποδίσει την Ευρώπη να παρέχει χρήματα, τα οποία επίσης χρειάζεται η Ουκρανία. Οι νωθροί Ευρωπαίοι αρνούνται στην Ουκρανία τα μέσα για να υπερασπιστεί τον εαυτό της —και την Ευρώπη— από τη Ρωσία. Επίσης κινδυνεύουν να αποδυναμώσουν την ετοιμότητα της Αμερικής να συνεχίσει να βοηθά. Η προσομοίωση του Economist προβλέπει ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θα ξαναπάρουν τη Βουλή των Αντιπροσώπων στις ενδιάμεσες εκλογές τον επόμενο μήνα. Η θορυβώδης πτέρυγα των Ρεπουμπλικανών που ασπάζονται το δόγμα «Πρώτα η Αμερική» (America First) είναι εχθρική απέναντι στην Ουκρανία. Οι Δημοκρατικοί και οι κυρίαρχοι Ρεπουμπλικάνοι πιθανότατα θα διασφαλίσουν ότι το Κογκρέσο θα συνεχίσει να διαθέτει τα δισεκατομμύρια δολάρια βοήθειας που χρειάζεται η Ουκρανία. Αλλά η δουλειά τους θα είναι πολύ πιο δύσκολη εάν οι ευρωπαίοι φίλοι και σύμμαχοι δεν αναλάβουν δίκαιο μερίδιο του βάρους. Σε τελική ανάλυση, η ασφάλεια της Ευρώπης είναι αυτή που κινδυνεύει περισσότερο.