Τίτλοι τέλους για τον ΑΗΣ Αμυνταίου  

 Την προσφυγή τους στο Συμβούλιο της Επικρατείας ενάντια στη συνέχιση λειτουργίας του λιγνιτικού σταθμού του Αμυνταίου απέσυραν η περιβαλλοντική δεξαμενή σκέψης The Green Tank και η οργάνωση περιβαλλοντικών δικηγόρων Client Earth.

Η απόφαση των δύο οργανώσεων για απόσυρση της προσφυγής λήφθηκε αμέσως μετά τη δημοσίευση της τροποποιημένης ενιαίας άδειας παραγωγής των θερμικών μονάδων της ΔΕΗ, η οποία πλέον δεν περιλαμβάνει τον ΑΗΣ Αμυνταίου, γεγονός που οριστικοποιεί και επισήμως την απόσυρσή του.

Η απόσυρση του λιγνιτικού σταθμού Αμυνταίου μαζί αυτές των ΑΗΣ Καρδιάς Ι και ΙΙ, συνολικής μικτής ονομαστικής ισχύος 1200 ΜW σηματοδοτούν την επίσημη έναρξη της απολογνιτοποίησης της Ελλάδας καθώς αποτελούν τους πρώτους λιγνιτικούς σταθμούς που αποσύρονται επίσημα μετά την Πτολεμαΐδα IΙΙ και IV το 2016.

O ΑΗΣ Αμυνταίου συγκαταλεγόταν ανάμεσα στους πιο ρυπογόνους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τις εκπομπές διοξειδίου του θείου. Την οκταετία 2012-2019 υπερέβαινε κατά μέσο όρο 6,3 φορές τα νέα όρια εκπομπών για υφιστάμενες λιγνιτικές μονάδες, ενώ από την έναρξη λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΕΣΕΔΕ) το 2005 ως το τέλος της λειτουργίας του εξέπεμψε περίπου 61 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα (CO2)

Καθώς η ΔΕΗ δεν εκδήλωσε ποτέ πρόθεση για αναβάθμισή του, ο ΑΗΣ Αμυνταίου υπάχθηκε, κατόπιν σχετικού αιτήματος της ΔΕΗ το 2013, σε εξαίρεση (άρθρο33) της Οδηγίας Βιομηχανικών Εκπομπών σύμφωνα με την οποία θα μπορούσε να λειτουργήσει έως και 17.500 ώρες από τις αρχές του 2016 μέχρι την απόσυρσή του. Ωστόσο, το 2016 η ελληνική κυβέρνηση κατέθεσε νέο αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για υπαγωγή του ΑΗΣ Αμυνταίου σε άλλη παράγραφο του ίδιου άρθρου της οδηγίας, η οποία θα επέτρεπε τη λειτουργία του για 32.000 ώρες.

Το χρονικό

Παρά τις …κρυστάλλινες απαντήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι ο ΑΗΣ δεν πληροί τις σχετικές προϋποθέσεις υπαγωγής στην εξαίρεση των 32.000 ωρών, κι ενώ είχαν ήδη εξαντληθεί οι 17.500 νόμιμες ώρες λειτουργίας του, η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε τον Νοέμβριο του 2018 στην έκδοση φωτογραφικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης η οποία έδινε στον ΑΗΣ τη δυνατότητα να συνεχίσει τη λειτουργία του μέχρι τη συμπλήρωση 32.000 ωρών. Η μονομερής αυτή ενέργεια αποτελούσε ουσιαστικά μια “αλα καρτ” ερμηνεία της ευρωπαϊκής νομοθεσίας,παρατείνοντας ταυτόχρονα την υποβάθμιση της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, σαν αποτέλεσμα των πολύ σημαντικών υπερβάσεων των ορίων εκπομπώναπό τον  σταθμό.

Για τους λόγους αυτούς το Green Tank και η Client Earth κατέθεσαν τον Απρίλιο του 2019 αίτηση για διακοπή λειτουργίας του ΑΗΣ Αμυνταίου προς την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ωστόσο η απάντηση του Υπουργείου τον Ιούνιο του 2019 επέμενε στην υπαγωγή του ΑΗΣ στο καθεστώς της παράτασης λειτουργίας του σταθμού που θα του επέτρεπε να λειτουργεί για 32.000 ώρες χωρίς καμία υποχρέωση περιβαλλοντικής αναβάθμισης. Κατά συνέπεια, οι δύο οργανώσεις προσέφυγαν τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ενώ τον ίδιο μήνα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε προδικαστική διαδικασία κατά της Ελλάδας, αποστέλλοντας προειδοποιητική επιστολή για παρεκκλίσεις της Οδηγίας Βιομηχανικών Εκπομπών σε σχέση με τους ΑΗΣ Αμυνταίου και Καρδιάς.

Η οριστική και επίσημη απόσυρση του ΑΗΣ έλαβε χώρα 7 μήνες μετά από το σχετικό αίτημα της ΔΕΗ και 11 μήνες από την τελευταία ημέρα που ο λιγνιτικός σταθμός έδωσε στο σύστημα ηλεκτρική ενέργεια (2 Μαΐου 2020)

«Η επίσημη απόσυρση του ΑΗΣ Αμυνταίου σηματοδοτεί το τέλος μιας μακροχρόνιας υπόθεσης γεμάτης από απόπειρες εξαιρέσεων, φωτογραφικών ρυθμίσεων, περιφρόνηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, υπερβάσεις ορίων εκπομπών αερίων ρύπων, και υποβάθμιση τηςδημόσιας υγείας, του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής των πολιτών», αναφέρει ο Νίκος Μάντζαρης, πολιτικός αναλυτής και συνιδρυτής του GreenTank. Και καταλήγει: «Αποσύρουμε την προσφυγή μας ελπίζοντας ότι οι χειρισμοί της ελληνικής πολιτείας στην υπόθεση αυτή θα αποτελέσουν κορυφαίο παράδειγμα προς αποφυγή στο μέλλον».