Ακίνητα: Ο νέος χάρτης των αντικειμενικών αξιών

Με τις τιμές πώλησης των ακινήτων να παραμένουν στα ύψη παρά την επέλαση της πανδημίας, στο υπουργείο Οικονομικών διαμορφώνουν τον νέο χάρτη των αντικειμενικών αξιών σχεδιάζοντας αυξήσεις σε 6.000 έως 7.000 περιοχές, μειώσεις σε περίπου 3.000 με 4.000 περιοχές και επέκταση του αντικειμενικού συστήματος σε 3.000 νέες περιοχές σε όλη τη χώρα. Η άσκηση της ευθυγράμμισης των αντικειμενικών αξίων των ακινήτων με τις εμπορικές τιμές, σύμφωνα με τον αρχικό προγραμματισμό του οικονομικού επιτελείου, θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί και οι νέες τιμές ζώνης να είχαν ήδη ανακοινωθεί. Ωστόσο, το τσουνάμι της πανδημίας και το παρατεταμένο lockdown δυσκόλεψαν την άσκηση και ανέτρεψαν για ακόμη μια φορά τους σχεδιασμούς του οικονομικού επιτελείου.

Η ειδική ομάδα που έχει αναλάβει να συνθέσει το παζλ των νέων τιμών που θα αποκτήσουν τα ακίνητα συνεχίζει να δουλεύει σε ένα δύσκολο project. Aξιολογεί και φιλτράρει τις τιμές ζώνης για κάθε δήμο και οικισμό που έχουν εισηγηθεί οι ιδιώτες εκτιμητές ακινήτων και τις συγκρίνει με τα στοιχεία που διαθέτει από το Μητρώο Αξιών Μεταβιβάσεων Ακινήτων, τα μισθωτήρια συμβόλαια και τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.

Η άσκηση της αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του έτους, αλλά οι νέες τιμές ζώνης θα ενεργοποιηθούν το 2022. Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας έχει ήδη ανακοινώσει πως φέτος ο ΕΝΦΙΑ δεν μεταβάλλεται για κανέναν. Αυτό σημαίνει ότι ο λογαριασμός που θα κληθούν να πληρώσουν φέτος πάνω από 6 εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων θα είναι ο ίδιος με αυτόν που πλήρωσαν το 2020 εφόσον δεν έχει μεταβληθεί η περιουσιακή τους κατάσταση ή η εισοδηματική τους εικόνα και ενδεχομένως δικαιούνται έκπτωση 50% ή ακόμη και πλήρη απαλλαγή λόγω της μείωσης των εισοδημάτων τους.

Η νέα μείωση κατά 8% του ΕΝΦΙΑ (μετά το 22% του 2019), που έχει υποσχεθεί η κυβέρνηση, έχει πάρει αναβολή για το 2022. Το υπουργείο Οικονομικών για να σβήσει τις φωτιές που θα ανάψουν στους ιδιοκτήτες ακινήτων οι ανατροπές στις αντικειμενικές αξίες θα προσαρμόσει τους συντελεστές υπολογισμού του φόρου ώστε να απορροφηθούν τυχόν επιβαρύνσεις από μεγάλες αυξήσεις αντικειμενικών. Στο τραπέζι έχει πέσει και η πρόταση κατάργησης του συμπληρωματικού φόρου, η οποία παραμένει ως πρόταση, ενεργή.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εκτιμητές ακινήτων έχουν προτείνει αυξήσεις 30%, 50%, ακόμη και 100% σε ορισμένες περιοχές.

Οι μεγαλύτερες αυξήσεις που εισηγούνται εντοπίζονται στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας, που επωφελήθηκαν σημαντικά από την αύξηση της ζήτησης κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών λόγω της άνθησης του φαινομένου Airbnb. Οι αυξήσεις που προτείνουν είναι κατά μέσο όρο 50%-60%. Στα βόρεια προάστια, οι προτεινόμενες αυξήσεις είναι μικρότερες και κινούνται κατά μέσον όρο 20%-30%. Σημαντικές είναι οι αυξήσεις και στα νότια προάστια της Αττικής, τα οποία έχουν ευνοηθεί τόσο λόγω της αυξημένης ζήτησης κατοικιών από επενδυτές του εξωτερικού όσο και λόγω του έργου του Ελληνικού. Αντίστοιχα, μεγάλες αυξήσεις προτείνονται και στις συνοικίες των δυτικών προαστίων.

Στο κόκκινο

Με βάση τη σημερινή εικόνα της αγοράς, οι περιοχές στις οποίες οι αντικειμενικές αξίες θα βρεθούν στο κόκκινο είναι κυρίως αυτές όπου η ψαλίδα μεταξύ αντικειμενικών και εμπορικών παραμένει ανοιχτή ακόμα και μετά την τελευταία αναπροσαρμογή των τιμών ζώνης τον Ιούνιο του 2018. Ετσι, υποψήφιες για αύξηση των αντικειμενικών αξιών είναι:

– Συνοικίες του κέντρου της Αθήνας όπως Κουκάκι, Εξάρχεια, Κυψέλη, Κολωνάκι, Πατήσια, Αμπελόκηποι, Παγκράτι.

– Περιοχές των νοτίων προαστίων και συγκεκριμένα η παραλιακή ζώνη της Γλυφάδας, της Βούλας, της Βουλιαγμένης, του Ελληνικού, όπου καταγράφονται οι μεγαλύτερες τιμές πώλησης των ακινήτων, αλλά και μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ εμπορικών και αντικειμενικών αξιών.

–  Γειτονιές του Πειραιά και πολλές από τις λεγόμενες «λαϊκές» συνοικίες σε Κορυδαλλό, Αιγάλεω, Περιστέρι.

– Περιοχές της Θεσσαλονίκης όπου οι τιμές πώλησης των ακινήτων παραμένουν στα ύψη.

– Πάνω από 3.000 περιοχές που βρίσκονται εκτός αντικειμενικού συστήματος. Πρόκειται για περιοχές και οικισμούς που, ενώ είναι εντός σχεδίου δόμησης, παραμένουν για πολλά χρόνια εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού, με αποτέλεσμα ο καθορισμός της φορολογητέας αξίας να γίνεται από τις κατά τόπους Εφορίες βάσει των λεγόμενων συγκριτικών στοιχείων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολυτελή ακίνητα ή οικόπεδα-φιλέτα σε τουριστικές περιοχές από τη Μύκονο και τη Σαντορίνη έως την Πάρο και το Πόρτο Χέλι να πληρώνουν φόρους-ψίχουλα μόνο και μόνο γιατί βρίσκονται σε οικισμούς στους οποίους δεν υπάρχουν τιμές ζώνης.