Κομισιόν: «Πράσινος» και «ψηφιακός» ο προϋπολογισμός του 2022

Τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2022, ύψους 167,8 δισ. ευρώ, πρότεινε την Τρίτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο προϋπολογισμός θα συμπληρωθεί με περίπου 143,5 δισ. ευρώ υπό μορφή επιχορηγήσεων στο πλαίσιο του NextGenerationEU.

Στο πλαίσιο αυτό, όπως τονίζεται στη σχετική ανακοίνωση, αναμένεται να κινητοποιηθούν σημαντικές επενδύσεις για την τόνωση της οικονομικής ανάκαμψης, τη διασφάλιση της βιωσιμότητας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Θα δοθεί προτεραιότητα στις πράσινες και ψηφιακές δαπάνες ώστε να καταστεί η Ευρώπη ανθεκτικότερη και να προετοιμαστεί καλύτερα για το μέλλον.

Ο επίτροπος κ. Γιοχάνες Χαν, αρμόδιος για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, δήλωσε: «Σήμερα, προωθούμε πρωτοφανή επίπεδα χρηματοδοτικής στήριξης για να ενισχύσουμε την ανάκαμψη της Ευρώπης´ από τις υγειονομικές και οικονομικές κρίσεις. Θα βοηθήσουμε τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τις περιφέρειες που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία. Θα επενδύσουμε στην ανθεκτικότητα της Ευρώπης και στον εκσυγχρονισμό της μέσω της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης. Η επαναφορά της Ευρώπης σε ορθή τροχιά, η επιτάχυνση της ανάκαμψής της και η προετοιμασία της για το μέλλον αποτελούν τις κύριες προτεραιότητές μας!»

«Το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2022, με την ενίσχυση του NextGenerationEU, διοχετεύει κεφάλαια εκεί όπου μπορούν να κάνουν τη μεγαλύτερη διαφορά, με βάση τις πιο κρίσιμες ανάγκες ανάκαμψης των κρατών μελών της ΕΕ και των εταίρων μας σε ολόκληρο τον κόσμο», αναφέρει η Κομισιόν.

Ο προϋπολογισμός αντικατοπτρίζει τις πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ, οι οποίες είναι σημαντικές για τη διασφάλιση της βιώσιμης ανάκαμψης. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή προτείνει την κατανομή (σε αναλήψεις υποχρεώσεων):

118,4 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις από το NextGenerationEU στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) για τον μετριασμό των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού, και για να καταστούν οι οικονομίες και οι κοινωνίες της ΕΕ πιο βιώσιμες, ανθεκτικές και καλύτερα προετοιμασμένες για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.

53,0 δισ. ευρώ για την κοινή γεωργική πολιτική και 972 εκατ. ευρώ για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, για τους Ευρωπαίους γεωργούς και αλιείς, αλλά και για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του αγροδιατροφικού και του αλιευτικού τομέα και την παροχή των απαραίτητων δυνατοτήτων για διαχείριση κρίσεων. Το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) θα μπορούσε να λάβει επιπλέον 5,7 δισ. ευρώ από το NextGenerationEU.

36,5 δισ. ευρώ για την περιφερειακή ανάπτυξη και συνοχή, ενισχυμένα με 10,8 δισ. ευρώ από το NextGenerationEU στο πλαίσιο του REACT-EU για τη στήριξη της αντιμετώπισης και της αποκατάστασης κρίσεων.

14,8 δισ. ευρώ για τη στήριξη των εταίρων μας και των συμφερόντων μας στον κόσμο, εκ των οποίων 12,5 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Η Ευρώπη στον κόσμο (ΜΓΑΔΣ — Η Ευρώπη στον κόσμο) και 1,6 δισ. ευρώ για την ανθρωπιστική βοήθεια (HUMA).

13,1 δισ. ευρώ για την έρευνα και την καινοτομία, εκ των οποίων 12,2 δισ. ευρώ για το εμβληματικό ερευνητικό πρόγραμμα της Ένωσης «Ορίζων Ευρώπη». Τούτο θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί με επιπλέον 1,8 δισ. ευρώ από το NextGenerationEU.

5,5 δισ. ευρώ για ευρωπαϊκές στρατηγικές επενδύσεις, εκ των οποίων 1,2 δισ. ευρώ για το InvestEU στο πλαίσιο βασικών προτεραιοτήτων (έρευνα και καινοτομία, διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, τομέας της υγείας και στρατηγικές τεχνολογίες), 2,8 δισ. ευρώ για τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» για τη βελτίωση των διασυνοριακών υποδομών και 1,2 δισ. ευρώ για το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη με στόχο τη διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ένωσης. Το InvestEU θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί με επιπλέον 1,8 δισ. ευρώ από το NextGenerationEU.

4,7 δισ. ευρώ για το ανθρώπινο δυναμικό, την κοινωνική συνοχή και τις αξίες, εκ των οποίων 3,4 δισ. Ευρώ για το Erasmus + με στόχο τη δημιουργία ευκαιριών εκπαίδευσης και κινητικότητας για τους ανθρώπους, 401 εκατ. ευρώ για τη στήριξη καλλιτεχνών και δημιουργών σε όλη την Ευρώπη και 250 εκατ. ευρώ για την προώθηση της δικαιοσύνης, των δικαιωμάτων και των αξιών·

2,1 δισ. ευρώ για δαπάνες που προορίζονται για το διάστημα, κυρίως για το Ευρωπαϊκό Διαστημικό Πρόγραμμα, το οποίο θα συγκεντρώνει τις δράσεις της Ένωσης σε αυτόν τον στρατηγικό τομέα.

1,9 δισ. ευρώ για το περιβάλλον και τη δράση για το κλίμα, εκ των οποίων 708 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα LIFE για τη στήριξη του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν, και 1,2 δισ. ευρώ για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, ώστε να διασφαλιστεί ότι η πράσινη μετάβαση θα λειτουργήσει για όλους. Το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί με επιπλέον 4,3 δισ. ευρώ από το NextGenerationEU.

1,9 δισ. ευρώ για την προστασία των συνόρων μας, εκ των οποίων 780 εκατ. ευρώ για το Ταμείο για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων (IBMF) και 758 εκατ. ευρώ για τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex).

1,9 δισ. ευρώ για τη στήριξη των υποψήφιων και δυνάμει υποψήφιων χωρών ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της διαδικασίας προσχώρησης της Ένωσης, κυρίως μέσω του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ ΙΙΙ).

1,3 δισ. ευρώ για δαπάνες που σχετίζονται με τη μετανάστευση, εκ των οποίων 1,1 δισ. ευρώ για τη στήριξη των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο σύμφωνα με τις αξίες και τις προτεραιότητές μας.

1,2 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα της άμυνας και της κοινής ασφάλειας, εκ των οποίων 950 εκατ. ευρώ για τη στήριξη της ανάπτυξης ικανοτήτων και της έρευνας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (ΕΤΑ), καθώς και 232 εκατ. ευρώ για τη στήριξη της στρατιωτικής κινητικότητας.

905 εκατ. ευρώ για τη διασφάλιση της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς, συμπεριλαμβανομένων 584 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα για την ενιαία αγορά, και σχεδόν 200 εκατ. ευρώ για εργασίες σχετικά με την καταπολέμηση της απάτης, τη φορολογία και τα τελωνεία.

789 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα EU4Health για τη διασφάλιση ολοκληρωμένης υγειονομικής ανταπόκρισης στις ανάγκες των ανθρώπων, καθώς και 95 εκατ. ευρώ για τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ένωσης (rescEU), ώστε να είναι δυνατή η ταχεία ανάπτυξη επιχειρησιακής βοήθειας σε περίπτωση κρίσης. Το rescEU θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί επιπλέον με 680 εκατ. ευρώ από το NextGenerationEU.

600 εκατ. ευρώ για την ασφάλεια, εκ των οποίων 227 εκατ. ευρώ για το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ), το οποίο θα καταπολεμήσει την τρομοκρατία, τη ριζοσπαστικοποίηση, το οργανωμένο έγκλημα και το έγκλημα στον κυβερνοχώρο.

Το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2022 αποτελεί μέρος του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της Ένωσης, όπως εγκρίθηκε στα τέλη του 2020, και επιδιώκει να μετατρέψει τις προτεραιότητές του σε συγκεκριμένα ετήσια αποτελέσματα. Ως εκ τούτου, σημαντικό μέρος των κονδυλίων θα διατεθεί για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τον στόχο να δαπανηθεί το 30 % του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού και του μέσου ανάκαμψης NextGenerationEU για την εν λόγω προτεραιότητα πολιτικής.

Ιστορικό

Το σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2022 περιλαμβάνει δαπάνες στο πλαίσιο του NextGenerationEU, που θα χρηματοδοτηθούν με δανεισμό από τις κεφαλαιαγορές, και τις δαπάνες που καλύπτονται από τις πιστώσεις έως τα ανώτατα όρια του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού, που χρηματοδοτούνται από ιδίους πόρους. Για τις τελευταίες, προτείνονται δύο ποσά για κάθε πρόγραμμα στο σχέδιο προϋπολογισμού — αναλήψεις υποχρεώσεων και πληρωμές. Οι «αναλήψεις υποχρεώσεων» αφορούν τη χρηματοδότηση που μπορεί να συμφωνηθεί βάσει συμβάσεων εντός συγκεκριμένου έτους και οι «πληρωμές» αφορούν τα ποσά που καταβάλλονται πραγματικά. Ο προτεινόμενος προϋπολογισμός της ΕΕ για το 2022 περιλαμβάνει αναλήψεις υποχρεώσεων ύψους 167,8 δισ. ευρώ και πληρωμές ύψους 169,4 δισ. ευρώ. Όλα τα ποσά είναι σε τρέχουσες τιμές.

Οι πραγματικές πληρωμές NextGenerationEU – και οι χρηματοδοτικές ανάγκες για τις οποίες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αναζητήσει χρηματοδότηση από την αγορά – μπορεί να είναι χαμηλότερες και θα βασίζονται σε ακριβείς εκτιμήσεις που εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να δημοσιεύει εξαμηνιαία σχέδια χρηματοδότησης για την παροχή πληροφοριών σχετικά με τους προγραμματισμένους όγκους εκδόσεων τίτλων της κατά τους προσεχείς μήνες.

Με προϋπολογισμό ύψους 807 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές, το NextGenerationEU θα συμβάλει στην αποκατάσταση της άμεσης οικονομικής και κοινωνικής ζημίας που προκλήθηκε από την πανδημία του κορονοϊού και θα προετοιμάσει την ΕΕ για το μέλλον. Το μέσο θα συμβάλει στην οικοδόμηση της ΕΕ μετά τη νόσο COVID-19, η οποία θα είναι πιο πράσινη, πιο ψηφιακή, πιο ανθεκτική, και καλύτερα προσαρμοσμένη στις τρέχουσες και στις επερχόμενες προκλήσεις. Το κεντρικό στοιχείο του NextGenerationEU είναι ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας — ένα μέσο παροχής επιχορηγήσεων και δανείων για τη στήριξη μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων στα κράτη μέλη της ΕΕ. Οι συμβάσεις/αναλήψεις υποχρεώσεων στο πλαίσιο του NextGenerationEU μπορούν να συναφθούν έως το τέλος του 2023, ενώ οι πληρωμές που συνδέονται με τον δανεισμό θα ακολουθήσουν έως το τέλος του 2026.

Μετά την έγκριση της απόφασης για τους ιδίους πόρους από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, η Επιτροπή μπορεί πλέον να αρχίσει να αντλεί πόρους για να χρηματοδοτήσει την ανάκαμψη στην Ευρώπη μέσω του NextGenerationEU.