Πλατεία θεάτρου: Μια ανάπλαση που άργησε 12 χρόνια

Η ανάπλαση της πλατείας Θεάτρου, στην ιστορική περιοχή του Γερανίου, ξεκινά, όπως ανακοίνωσε ο Δήμος Αθηναίων. Το έργο φαίνεται ότι μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης, έπειτα από έναν «μαραθώνιο» γραφειοκρατίας και αδιαφορίας που κράτησε περίπου 12 χρόνια.

Η προκήρυξη του διαγωνισμού για την αρχιτεκτονική μελέτη έγινε το 2010 από την πάλαι ποτέ εμβληματική Εταιρεία Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων, η οποία έπεσε… θύμα των μνημονιακών επιταγών για συρρίκνωση του δημοσίου τομέα. Ένα χρόνο μετά αναδεικνύεται και ο νικητής του διαγωνισμού.

Ακολουθεί μια διετής αδράνεια και το 2012 εγκρίνεται η τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου της Αθήνας στην περιοχή από το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) καθώς και η προμελέτη από το δημοτικό συμβούλιο του δήμου Αθηναίων. Τέσσερα χρόνια αργότερα, δηλαδή το 2016, δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το προεδρικό διάταγμα (ΠΔ) με το οποίο εγκρίθηκε η τροποποίηση από την τότε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος.

Η… περιπέτεια της Πλατείας Θεάτρου δεν είναι η εξαίρεση, αλλά ο κανόνας καθώς το «βάλτωμα» των αστικών αναπλάσεων – λόγω αδιαφορίας, αντικρουόμενων απόψεων και αντιδράσεων, ή ακόμη και λόγω ανεφάρμοστων μελετών – αποτελεί σύνηθες φαινόμενο. Τα παραδείγματα πολλά, ειδικά στην Αττική: η διπλή ανάπλαση Λεωφόρου Αλεξάνδρας – Βοτανικού, η αναγέννηση της οδού Πειραιώς, η ολοκλήρωση του Μεγάλου Περιπάτου ή η πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου που ήταν θεσμικά προγραμματισμένη ήδη από το Ρυθμιστικό του 1985 (επί υπουργίας Αντώνη Τρίτση). Σχέδια επί σχεδίων για παρεμβάσεις στον αστικό ιστό της Αθήνας, που ξεκίνησαν μεγαλόπνοα, αλλά τελικά έμειναν στα… χαρτιά, προσγειώνοντας τους αισιόδοξους απότομα στην ελληνική πραγματικότητα.

Η παρέμβαση στην πλατεία Θεάτρου

Η περιοχή της πλατείας Θεάτρου -ακριβώς πίσω από το Δημαρχιακό Μέγαρο – είναι μια από τις πιο υποβαθμισμένες περιοχές στην καρδιά της πρωτεύουσας και ο σχεδιασμός των παρεμβάσεων το 2010 είχαν ως στόχο να αποτελέσουν το πρώτο βήμα για τη «θεραπεία» του πολυσύνθετου προβλήματος της παραβατικότητας και της οικονομικής και πολεοδομικής κατάρρευσης του Κέντρου της Αθήνας.

Έπειτα από περίπου 12 χρόνια, ο Δήμος Αθηναίων ανακοίνωσε ότι ξεκινά τις διαδικασίες για τη δημοπράτηση του έργου της ανάπλασης της πλατείας Θεάτρου, προϋπολογισμού 1.900.000 ευρώ, τα οποία θα προέλθουν από ευρωπαϊκούς πόρους. Η βραβευμένη μελέτη της κυρίας Κωνσταντίνας (Βαλεντίνης) Καρβουντζή και του κ. Ματθαίου Παπαβασιλείου, επικαιροποιήθηκε το τελευταίο διάστημα, δίχως να αλλοιωθεί η αρχική της φιλοσοφία. Έτσι, ο «κρυφός» κήπος παραμένει στον σχεδιασμό ως τόπος χαλάρωσης στην καρδιά μιας ασφυκτικής πόλης, όπως επίσης και οι πεζοδρομήσεις των οδών Θεάτρου και Διπλάρη.

Σύμφωνα με τους δύο μελετητές, η λύση που προτείνεται επιχειρεί με λιτούς σχεδιαστικούς χειρισμούς να συνδέσει νοηματικά τον τόπο του σήμερα με το ιστορικό υπόβαθρο της πόλης και να δημιουργήσει τις συνθήκες ενός ποιοτικού χώρου – υποδοχέα πολλαπλών και διαφορετικών ατομικών δράσεων και συλλογικών συνευρέσεων. «Προτείνεται η δημιουργία ενός κεντρικού πλατώματος μπροστά από τη Διπλάρειο Σχολή, σε χαμηλότερη στάθμη από το γύρω περιβάλλον, το οποίο θα λειτουργεί ως συλλογικό καθιστικό. Στο εσωτερικό του πλατώματος, η παρουσία μιας μεγάλης ελιάς στο κέντρο, σε συνδυασμό με ένα κανάλι ανακυκλούμενου νερού, θα λειτουργούν ως μια φυσική εγκατάσταση τέχνης, υπαινικτική της Αθηναϊκής μυθολογίας που εδραιώνει τη σχέση της πόλης και της «εξοχής». Μέσα στο κεντρικό πλάτωμα θα κατασκευαστεί ένα μεταλλικό γλυπτό, στην θέση όπου πιστεύεται ότι υπάρχουν τα υπόγεια ίχνη του μεσαιωνικού τείχους Χασεκή. Το γλυπτό θα φωτίζεται στη νύχτα και θα λειτουργεί ως χρονογράφος, με την υποστήριξη ηλεκτρονικής διάταξης», σημειώνουν οι μελετητές.

Σύμφωνα με τη δημοτική αρχή της πρωτεύουσας, πρόκειται για ένα από τα πρώτα έργα τα οποία, μαζί με άλλα που θα ακολουθήσουν, θα επαναπροσδιορίσουν τη φυσιογνωμία του Ιστορικού – Εμπορικού Κέντρου της Αθήνας.