Κραυγές στο σκοτάδι οδήγησαν στην ανακάλυψη νέου είδους θηλαστικού

Οι διαπεραστικές κραυγές του ύρακα, ενός μικρού, φυτοφάγου θηλαστικού, σκίζουν τη νύχτα στις ζούγκλες της Δυτικής και της Κεντρικής Αφρικής. Περιέργως, όμως, η φωνή του αλλάζει ανάλογα με την τοποθεσία προέλευσης.

Οι δενδρόβιοι ύρακες που ζουν ανάμεσα στους ποταμούς Νίγηρα και Βόλτα παράγουν ήχους σαν γαβγίσματα, οι οποίοι διαφέρουν από τις τσιριχτές κραυγές με τις οποίες επικοινωνούν οι ύρακες σε άλλα αφρικανικά δάση.

Νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο Zoological Journal of the Linnean Society διαπιστώνει ότι οι ύρακες που «γαβγίζουν» είναι διαφορετικό είδος από αυτούς που «τσιρίζουν». Το νέο είδος, το οποίο βαφτίστηκε από τους ερευνητές Dendrohyrax interfluvialis, ζει αποκλειστικά στα δάση που βρίσκονται ανάμεσα στα δύο ποτάμια σε παράκτιες περιοχές της νοτιοανατολικής Γκάνας, της βορειοδυτικής Νιγηρίας του νότιου Τόγκο και της Μπενίν.

Η ανακάλυψη βασίστηκε σε ανάλυση ηχογραφήσεων σε συνδυασμό με ανατομικά και γενετικά δεδομένα.

Δύο μέλη της ερευνητικής ομάδας είχαν επισκεφθεί τη Νιγηρία το 2009 για να μελετήσουν τους γαλάγους, μια ομάδα πρωτευόντων θηλαστικών. Πρόσεξαν κατά τύχη ότι οι ήχοι των υράκων ήταν διαφορετικοί στις δύο πλευρές του Νίγηρα.

Οι ενήλικοι δενδρόβιοι ύρακες έχουν βάρος μέχρι 3 κιλά, είναι όμως στενοί συγγενείς του ελέφαντα και του μανάτου. Είναι νυχτόβια ζώα και η μελέτη τους έχει αποδειχθεί δύσκολη υπόθεση, εν μέρει επειδή, σε αντίθεση με τα περισσότερα νυκτόβια είδη της Αφρικής, τα μάτια τους δεν γυαλίζουν στο σκοτάδι.

Οι ερευνητές εξέτασαν 418 ηχογραφήσεις που συλλέχθηκαν από το 1968 έως το 2020 σε 42 περιοχές 12 χωρών. Η ανάλυση έδειξε ότι όλες οι κραυγές που ηχογραφήθηκαν ανάμεσα στον Νίγηρα και τον Βόλτα ήταν διαφορετικές από αυτές που καταγράφηκαν σε άλλες περιοχές της Αφρικής.

Η ερευνητική ομάδα εξέτασε επίσης δείγματα από μουσεία και ύρακες που είχαν σκοτωθεί από κυνηγούς, για να καταλήξουν τελικά στο συμπέρασμα ότι το νέο είδος παρουσιάζει μορφολογικές διαφοροποιήσεις. Γενετικές αναλύσεις σε δείγματα ιστών από 21 ύρακες αποκάλυψε σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα είδη.

Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, ο Νίγηρας και ο Βόλτα λειτούργησαν ως εμπόδιο στη μετακίνηση των ειδών όταν τα δάση επεκτείνονταν ή συρρικνώνονταν ανάλογα με το κλίμα της περιοχής τα τελευταία εκατομμύρια χρόνια. Τα είδη που ζουν ανάμεσα στα δύο ποτάμια εξελίχθηκαν σε απομόνωση και τελικά διαφοροποιήθηκαν σε ενδημικά είδη.

Το οικοσύστημα της περιοχής, τονίζει η ερευνητική ομάδα, δέχεται μεγάλες πιέσεις λόγω του διογκούμενου ανθρώπι9νου πληθυσμού. Το δάσος έχει κατακερματιστεί λόγω της εμπορικής υλοτόμησης για ξυλεία και παραγωγή κάρβουνου.

Ας ελπίσουμε όμως ότι οι κραυγές του ύρακα θα συνεχίσουν να σκίζουν τη νύχτα.