Ο ΔΕΣΦΑ, η ΔΕΠΑ, το υδρογόνο και ο Λευκός Δράκος

Φαίνεται ότι ωριμάζουν σταδιακά οι συνθήκες – δεδομένης της κακοποίησης του περιβάλλοντος και του παγκόσμιου κλίματος από τις ανεξέλεγκτες βιομηχανικές δραστηριότητες – προκειμένου εκείνο που άλλοτε ήταν πρωτοπορία, να γίνει… καθημερινότητα. Έτσι, σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε την περασμένη Τετάρτη η διοίκηση του ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου) στο επίκεντρο του εγκεκριμένου Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης για την περίοδο 2021-2030 βρίσκονται έργα που πρόκειται να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για την απεξάρτηση της χώρας από τον άνθρακα, προετοιμάζοντας παράλληλα το σύστημα για τη μεταφορά και αποθήκευση υδρογόνου, καθώς και άλλων ανανεώσιμων αερίων στο μέλλον, όπως του βιομεθανίου.

Παράλληλα, με τη συμμετοχή του Διαχειριστή στο έργο «White Dragon», το οποίο προγραμματίζεται με επίκεντρο την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, ο ΔΕΣΦΑ επενδύει στο δίκτυό του, προκειμένου αυτό να καταστεί έτοιμο για τη μεταφορά και αποθήκευση υδρογόνου και ενδεχομένως άλλων ανανεώσιμων αερίων στο μέλλον. Επιπλέον, συμμετέχει, μαζί με άλλους 12 Ευρωπαίους Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου στην πρωτοβουλία European Hydrogen Backbone (EHB), η οποία μοιράζεται το όραμα για τη δημιουργία ενός δικτύου αγωγών υδρογόνου μήκους περίπου 40.000 χλμ. σε 21 χώρες έως το 2040.

Όσον αφορά στο «White Dragon», ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, κατέθεσε διαβιβαστικό έγγραφο της ΔΕΠΑ (έχει αναλάβει τον συντονιστικό ρόλο του διασυνοριακού έργου IPCEI (Important Projects of Common European Interest) με αναλυτική παρουσίαση του project από τον διευθύνοντα σύμβουλο κ. Κώστα Ξιφαρά.

Η ταυτότητα του έργου

Ο «Λευκός Δράκος» θα περιλαμβάνει μια μονάδα παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου συνολικής ισχύος ηλεκτρολυτών 5 GW (γιγαβάτ) σταδιακά εγκατεστημένων από το 2022 έως το 2029. Επιπλέον 500 MW (μεγαβάτ) φωτοβολταϊκού πάρκου θα συνδεθούν απευθείας με τους ηλεκτρολύτες και η υπόλοιπη ενέργεια που θα απαιτείται, θα λαμβάνεται μέσω διμερών συμβολαίων (PPAs) που θα προέρχεται κυρίως από περίσσεια φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων, αλλά και από υδροηλεκτρικά έργα.

Όταν αναπτυχθεί πλήρως, οι ηλεκτρολύτες θα παράγουν περισσότερους από 250.000 τόνους ανά έτος ανανεώσιμου υδρογόνου που, σε πρώτη φάση, θα εγχυθούν στους αγωγούς φυσικού αερίου. Στη δεύτερη φάση υλοποίησης του White Dragon, το πράσινο υδρογόνο θα εγχέεται στον αποκλειστικό αγωγό υδρογόνου που θα κατασκευάσει ο ΔΕΣΦΑ.

Από τους 250.000 τόνους ανά έτος, μια ποσότητα της τάξης των 58.000 έως 71.000 τόνων/έτος πράσινου υδρογόνου θα χρησιμοποιηθούν για την περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας υδρογόνου μέσω της χρήσης του ως φορέα καθαρής ενέργειας στη βιομηχανία, τις μεταφορές και τα κτίρια. Το παραγόμενο πράσινο υδρογόνο θα αποθηκεύεται άμεσα (βραχυπρόθεσμη αποθήκευση) και έμμεσα (διοχέτευση στον αγωγό φυσικού αερίου του ΔΕΣΦΑ και στον αποκλειστικό υδρογόνου) ενώ μέσω κυψελών καυσίμου θα προσφέρει στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια ως σταθερή μονάδα βάσης. Όσον αφορά στα εδάφη για την εγκατάσταση των ΑΠΕ που θα χρησιμοποιηθούν για το έργο, το ζήτημα δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί και βρίσκεται υπό διερεύνηση από τη ΔΕΗ.

Ο προϋπολογισμός και το χρονοδιάγραμμα

Σύμφωνα με τον κ. Ξιφαρά, ο προϋπολογισμός του έργου για τις ΑΠΕ ανέρχεται στα 240 εκατ. ευρώ ενώ το κόστος για την κατασκευή του συστήματος εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 2,092 δισ. ευρώ. Όπως κάθε έργο IPCEI, θα χρηματοδοτηθεί με βάση το χρηματοδοτικό κενό ανά επένδυση που προκύπτει από την οικονομική ανάλυση των επί μέρους έργων. Η οριστική οικονομική ανάλυση θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DGComp), σε επόμενο στάδιο και εφόσον τελικά το έργο έχει λάβει την προ-κοινοποίηση. Το συνολικό κόστος της επένδυσης, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Σκρέκας, φτάνει τα 8,063 δισ. ευρώ. Όσον αφορά στις θέσεις εργασίας εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας περίπου 18.000 άμεσες και 29.500 έμμεσες θέσεις εργασίας.

Το πρώτο βήμα για την υλοποίηση του Λευκού Δράκου έγινε στις 5 Μαΐου, όταν η ΔΕΠΑ Εμπορίας ως συντονιστής του έργου, υπέβαλε προς την Ελληνική Κυβέρνηση και την Ε.Ε., την επενδυτική πρόταση, μαζί με την Advent Technologies (σε συνεργασία με την Ιταλική εταιρεία DeNora, της οποίας κύριος μέτοχος είναι η SNAM), την Damco Energy (Όμιλος Κοπελούζου), τη ΔΕΗ, το ΔΕΣΦΑ, την «ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή», τα ΕΛΠΕ, τη Motor Oil, τη «Σωληνουργεία Κορίνθου» και τον TAP, ενώ υποστηρίζεται και από τον όμιλο «Μυτιληναίος».

Είναι αξιοσημείωτο ότι το White Dragon αποτελεί την εξέλιξη της αρχικής εκδήλωσης ενδιαφέροντος, τον Σεπτέμβριο του 2019 στις Βρυξέλλες, από τον Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας κ. Γεώργιου Κασαπίδη. Σύμφωνα με τον κ. Ξιφαρά ως ημερομηνία έναρξης του έργου έχει προσδιοριστεί το 2ο τετράμηνο του 2022, με τελική ημερομηνία λήξης των επιλέξιμων IPCEI δαπανών στις 31 Δεκεμβρίου 2029 και τελική ημερομηνία λήξης του έργου στις 31 Δεκεμβρίου 2040.