FLASHBACK – Από την Επιτροπή… Κατεδαφίσεων το 2009 στην Επιτροπή… Ανασυγκρότησης το 2021!

Στις 26 Οκτωβρίου 2009 το τότε υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και (sic) Κλιματικής Αλλαγής ανακοίνωσε τη συγκρότηση μιας… χιλιοστής, μετά το 1950, επιτροπής υπό τον τίτλο «Ειδική Τριμελής Επιτροπή Κατεδαφίσεων»! Διερωτάται κανείς ποιο τόσο «σοφό» ελληνόγλωσσο μυαλό επινόησε τότε αυτή την ονομασία ενός υπουργείου, δηλαδή ενός υπουργείου… Κλιματικής Αλλαγής, που σημαίνει το αντίθετο, δηλαδή υπουργείο… Επιδείνωση της… Κλιματικής Αλλαγής! Απλώς σημειώνω ότι το ρήμα «υπουργέω-υπουργώ» σημαίνει «υπηρετώ, προσφέρω υπηρεσία, βοήθεια, βοηθώ σε κάποιο έργο»! Αυτό, λοιπόν, θα έκανε με αυτή την ονομασία του υπουργείο… Κλιματικής Αλλαγής; Δηλαδή, θα βοηθούσε, θα υπηρετούσε, θα πρόσφερε βοήθεια στην… κλιματική αλλαγή;

Στις 10 Αυγούστου 2021 ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε τη σύσταση της… νιοστής επιτροπής υπό τον τίτλο «Ειδική Επιτροπή Ανασυγκρότησης» για τη Βόρεια Εύβοια με επικεφαλής τον πρώην δήμαρχο Καλαμάτας (1986) και πρώην υπουργό κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Σταύρο Μπένο!

Μπορεί οι παράξενα αυτοί… αντιθετικοί τίτλοι των δύο παραπάνω επιτροπών (μετά τις… κατεδαφίσεις χρειάζεται προφανώς και μία… ανασυγκρότηση!) να προσφέρονται για λογοπαίγνιο ή γελοιοπαίγνιο, αλλά τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά στη χώρα μας, καθώς τα λάθη μεταβιβάζονται σαν σκυτάλη από τη μια κυβέρνηση στην άλλη, τα παθήματα δεν γίνονται μαθήματα και, το κυριότερο, ανακοινώνονται ίδιες τακτικές που αντί της επιχειρούμενης βελτίωσης επιδεινώνουν ακόμα περισσότερο τα προβλήματα για την αντιμετώπιση των οποίων συγκροτούνται οι δεκάδες πολυώνυμες επιτροπές.

Κατ΄αρχάς, διερωτάται κανείς γιατί συνεχίζεται αυτή η αποτυχημένη τακτική της συγκρότησης επιτροπών «δια πάσαν νόσον» και μάλιστα χωρίς κανένα σχεδόν από τα αναμενόμενα αποτελέσματα, όπως θα καταδειχθεί στη συνέχεια από ένα σύντομο επονείδιστο χρονικό ανακοίνωσής τους. Ύστερα, διερωτάται κανείς γιατί συγκροτούνται από όλες τις κυβερνήσεις μετά το 1950 συνεχώς πολυώνυμες επιτροπές; Δεν υπάρχουν αντίστοιχα υπουργεία με αντίστοιχες υπηρεσίες και με ειδικό δημοσιοϋπαλληλικό προσωπικό και να τίθενται επικεφαλής ειδικά στελέχη του δημόσιου τομέα και όχι διάφοροι ξωτικοί πολιτικοί ή πρώην υπουργοί, άσχετοι μάλιστα και με το αντικείμενο και το σκοπό συγκρότησης των αντίστοιχων επιτροπών;

Το χρονικό των πολυώνυμων επιτροπών απλώς για το… «θεαθήναι»!

Πέρα από μεμονωμένες εκθέσεις (Κυριάκος Βαρβαρέσος, Ξενοφών Ζολώτας, Κωνσταντίνος Δοξιάδης και άλλοι) και σημαντικές μελέτες (ΚΕΠΕ, ΙΟΒΕ, ΔιαΝΕΟσις και άλλοι) για τη μεταπολεμική ανασυγκρότηση, την εκβιομηχάνιση, τη βελτίωση του επιπέδου των εργαζομένων και την εξυγίανση της πολιτικής ζωής, το δημογραφικό, την κοινωνική ασφάλιση, από το 1954 άρχισε η «φάμπρικα» της συγκρότησης διάφορων επιτροπών για το .. καλό μας, βεβαίως, βεβαίως! Παραθέτω ένα σύντομο χρονικό από το αρχείο μου!

1.Η πρώτη Επιτροπή για τη μελέτη του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος συγκροτήθηκε το 1954, η οποία συνέταξε μια ογκώδη έκθεση 260 σελίδων, η οποία συνοδεύθηκε από δεκάδες άλλες μέχρι σήμερα με συχνότητα μία κάθε δύο χρόνια! Δηλαδή, έως τώρα συγκροτήθηκαν περίπου τριάντα τέτοιες επιτροπές και κοινωνικοί διάλογοι, αλλά το κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα έχει προ δεκαετιών καταρρεύσει!

2. Η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων υπό τον Άγγελο Αγγελόπουλο, 1990. Πρόκειται για την πολυάνθρωπη επιτροπή (μερικά μέλη της είναι ακόμα εν ζωή!), η οποία συγκροτήθηκε από τον τότε πρωθυπουργό της Οικουμενικής Κυβέρνησης Ξενοφώντα Ζολώτα, με επικεφαλής τον καθηγητή και ακαδημαϊκό Άγγελο Αγγελόπουλο . Υπενθυμίζω ότι η επιτροπή αυτή διατύπωνε μια σειρά σημαντικών προτάσεων, οι οποίες συνοδεύονταν από την ακόλουθη διαπίστωση: “Η δύσκολη κατάσταση της οικονομίας περιπλέκεται, αν δεν επιδεινώνεται, από την παρατεταμένη πολιτική αβεβαιότητα και την ασάφεια ως προς την κατεύθυνση της οικονομικής πολιτικής (…) Η οικονομία φαίνεται να έχει εμπλακεί σε ένα κρίσιμο αδιέξοδο, η αντιμετώπιση του οποίου έχει ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας, αν γίνει κατά πρόχειρο και αποσπασματικό τρόπο”. Για σκεφτείτε! Όλα αυτά πριν από … τριάντα ένα περίπου χρόνια!!!

3. Η Επιτροπή της Βουλής για το Δημογραφικό το 1992: Πρόκειται για την πρώτη Διακομματική Επιτροπή της Βουλής η οποία συγκροτήθηκε το 1992 και η οποία κατάρτισε μια σημαντική έκθεση με εύστοχες διαπιστώσεις και σοφές προτάσεις, αλλά γίνονταν τα… αντίθετα! Σημειώνεται ότι για το εφιαλτικό αυτό πρόβλημα έχουν συνταχθεί πολλές μελέτες από ελληνικούς και διεθνείς οργανισμούς, που έπρεπε να σημάνουν συναγερμό.., Αλλά, φευ!

4. Η Επιτροπή Φακιολά το 1992, επί κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Μητσοκάκη, η οποία προκάλεσε «χαλασμό» σε όλη τη χώρα από τις έντονες αντιδράσεις του ΠΑΣΟΚ και των συνδικαλιστών.

5. Η Επιτροπή Τζουμάκα το 1992 (συμμετείχαν μόνο στελέχη του ΠΑΣΟΚ), η οποία προκάλεσε εσωκομματικές αντιδράσεις για τις προτάσεις της.

6. Η Επιτροπή υπό τον Γιάννη Σπράο το 1997-1998. Το 1997, η τότε κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη, ανέθεσε στον καθηγητή Γιάννη Σπράο τη σύνταξη εκθέσεων για μια σειρά ζητημάτων που αφορούσαν την ελληνική οικονομία. Οι εκθέσεις αυτές, που προκάλεσαν πάλι έντονες αντιδράσεις, αφορούσαν πολλά θέματα, όπως τη βιομηχανία και τη μεγέθυνση των επιχειρήσεων, τη δημόσια διοίκηση, το ασφαλιστικό σύστημα και τη γεωργία, διότι πρότειναν πολιτικές για αποπληθωρισμό, νοικοκύρεμα του κράτους, τη δημιουργίας μεγάλων επιχειρήσεων μέσω συγχωνεύσεων και την εξυγίανση των ασφαλιστικών ταμείων! Είδατε εσείς καμιάν εξυγίανση ή… ανασυγκρότηση;

7.Η ειδική Επιτροπή που ανακοίνωσαν ο τότε υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γιάννος Παπαντωνίου και ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Μιλτιάδης

Παπαϊωάννου την 1η Απριλίου (σημαδιακή, συμβολικά, ημέρα!) 1999. Σημειώνω ότι τότε ο Γιάννος Παπαντωνίου είχε κάνει τις ακόλουθες δηλώσεις: «Ο δεύτερος γύρος της μεταρρύθμισης για το ασφαλιστικό σύστημα θα ξεκινήσει από το 2000. Αυτήν την περίοδο πραγματοποιούνται μελέτες από το υπουργείο Εργασίας – Κοινωνιών Ασφαλίσεων και από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας». Επίσης, ο ίδιος τόνισε τότε τα εξής: «Θα συσταθεί μια ειδική επιτροπή, η οποία θα συγκεντρώσει όλες τις μελέτες και γενικά το υλικό που υπάρχει για το ασφαλιστικό σύστημα στη χώρα μας, ενώ θα ζητηθεί η βοήθεια και από σύμβουλο διεθνούς κύρους».

8.Τον Ιούνιο του 2001 ο τότε υπουργός Εργασίας Τάσος Γιαννίτσης είχε προχωρήσει στη συγκρότηση ειδικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων για το ασφαλιστικό, ενώ η μεταρρύθμιση που προωθούσε προκάλεσε νέο «χαλασμό»!

9. Δύο περίπου χρόνια αργότερα (13 Φεβρουαρίου 2002) ο τότε υπουργός Εθνικής Οικονομίας Νίκος Χριστοδουλάκης ανακοίνωσε ότι «ξεκινάει ο διάλογος για τα ασφαλιστικά ταμεία το Μάρτιο».

10.Tον Ιούνιο του 2006 ο τότε υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης ανακοίνωσε τη σύσταση ειδικής επιτροπής για τη σύνταξη τεχνικής έκθεσης, η οποία θα αποτελούσε τη βάση για περαιτέρω συζήτηση γύρω από το ασφαλιστικό πρόβλημα και την ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Υπενθυμίζω ότι τότε ( 27 Ιουλίου 2006), ο Ευάγγελος Βενιζέλος δήλωσε ότι «το ΠΑΣΟΚ δεν έχει κανένα λόγο να συμμετάσχει σε μια τεχνοκρατική επιτροπή»! Επίσης, το ΠΑΣΟΚ σε σχετική ανακοίνωση , λίγες μέρες νωρίτερα (στις 15 Ιουνίου του 2006) υπογράμμιζε ότι «το ΠΑΣΟΚ αρνείται να συμμετέχει στην τεχνική επιτροπή που ανακοίνωσε η κυβέρνηση». Ακόμα, στις 27 Ιουλίου του 2006 ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο Νίκος Χριστοδουλάκης και η Βάσω Παπανδρέου σημείωσαν ότι «η αξιωματική αντιπολίτευση δε θα συμμετάσχει στις επιτροπές που ανακοινώθηκαν» και κατηγόρησαν την τότε κυβέρνηση «για… καθυστέρηση στη λήψη αποφάσεων για το Ασφαλιστικό, καθώς και για μη αξιοποίηση των μελετών που διενεργήθηκαν επί ΠΑΣΟΚ». Μάλιστα, ο Νίκος Χριστοδουλάκης κάλεσε την τότε κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει το πόρισμα επιτροπής που είχε συσταθεί επί υπουργίας του για το θέμα των βαρέων και ανθυγιεινών»! Κι όμως, το πολιτικό δράμα της χώρας συνεχίστηκε με συνέχιση συγκρότηση επιτροπών που κατήγγελλε ο Ευάγγελος Βενιζέλος!

11. Τον Ιούλιο του 2009 η τότε κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ανακοίνωσε τη συγκρότηση δύο επιτροπών στο υπουργείο Δικαιοσύνης για την αναμόρφωση του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Με την ευκαιρία αυτή υπενθυμίζω (έτσι για να καταδειχθεί το πολιτικό δράμα στη χώρα μας με τη γνωστή ρήση «δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις»!) ότι στις 6 Ιουλίου του 2009 ο τότε βουλευτής και μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ και στη συνέχεια υφυπουργός (στη νέα κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου) Ντίνος Ρόβλιας σχετικά με τις δύο αυτές επιτροπές αυτές είχε δηλώσει τα εξής: «… Το «στρίβειν δια των Επιτροπών» επιβεβαιώνει ότι η κυβέρνηση δεν έχει πρόθεση για την αποκάλυψη της αλήθειας στις μεγάλες υποθέσεις στις οποίες εμπλέκονται πολιτικά πρόσωπα. Τις πολιτικές αποφάσεις δεν τις λαμβάνουν Επιτροπές…».

12. Στις 26 Οκτωβρίου 2009 ανακοινώθηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής η Ειδική Επιτροπή … Κατεδαφίσεων που προαναφέρθηκε.

13. Την ίδια ημέρα ο τότε υπουργός Εργασίας Ανδρέας Λοβέρδος ανακοίνωσε τη συγκρότηση Ειδικής Επιτροπής, η οποία, όπως ανακοινώθηκε τότε, «θα αναλάβει να προετοιμάσει το σχέδιο για την επιτάχυνση της απόδοσης των συντάξεων προς τους δικαιούχους από τα ταμεία, θα εργάζεται, όπως υπογραμμίστηκε, αμισθί και θα κάνει τις τελικές εισηγήσεις της έως το τέλος του χρόνου».

14. Το 2012 ο τότε υπουργός Εργασίας Γιώργος Κουτρουμάνης ανακοίνωσε τη σύσταση Ειδικής Επιτροπής για να επανεξετάσει όλα τα κοινωνικά-προνοιακά επιδόματα και τις προϋποθέσεις της χορήγησής τους. Όπως ανακοινώθηκε τότε, η επιτροπή αυτή θα επανεξέταζε όλα τα κοινωνικά-προνοιακά επιδόματα και τις προϋποθέσεις χορήγησης τους, θα επαναξιολογούσε 77 επιδόματα, με στόχο την περικοπή 550 εκατ. ευρώ ως το 2013, σύμφωνα με το επικαιροποιημένο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, σε σύνολο ετήσιων δαπανών ύψους 6 δισ. ευρώ περίπου! Και, λοιπόν; Και τί έγινε, λοιπόν; Και τί γίνεται, λοιπόν; Από μελέτες της Τράπεζας της Ελλάδος και ομιλία του υποδιοικητή της Θεόδωρου Μητράκου στην Ημερίδα-Workshop του ΕΚΚΕ στο πλαίσιο του οργανισμού έρευνας «διαΝΕΟσις»: Η χαμηλή γονιμότητα στην Ελλάδα, δημογραφική κρίση και πολιτικές ενίσχυσης της οικογένειας» (15 Μαρτίου 2019), αλλά και του ΟΟΣΑ, προκύπτει ότι πολλά από τα προνοιακά και άλλα επιδόματα πηγαίνουν για «τον γάμο του Καραγκιόζη»! Συγκεκριμένα, από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι ο αναδιανεμητικός ρόλος των συντάξεων (τις οποίες οι ελληνικές κυβερνήσεις «πετσοκόβουν»!) έχει ενισχυθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, αφού μειώνουν τον κίνδυνο σχετικής φτώχειας κατά 26,8 ποσοστιαίες μονάδες το 2017 (έναντι 18,2 ποσοστιαίων μονάδων στις χώρες της ΕΕ-28)!!! Αντίθετα, η αναδιανεμητική επίδραση των κοινωνικών επιδομάτων περιορίζει τον κίνδυνο φτώχειας στην Ελλάδα μόλις κατά 3,8 ποσοστιαίες μονάδες το 2017, έναντι 8,7 μονάδων για το μέσο όρο των χωρών της ΕΕ-28 το 2017!!! Αυτό σημαίνει ότι όσες επιτροπές κι αν συγκροτηθούν, οι σχετικά περιορισμένοι πόροι που διατίθενται για τα κοινωνικά επιδόματα δεν φθάνουν ποτέ στους πραγματικούς δικαιούχους, αλλά σε … καλά παλικάρια!

15. Το το 2014 συγκροτήθηκε, ύστερα από απαίτηση των δανειστών (τρόικα) μία ακόμα επιτροπή, αλλά η έκθεσή της δεν δόθηκε ποτέ στη δημοσιότητα, όπως έχει καταγγείλει το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών!!!

16. Το 2015 συγκροτήθηκε μία άλλη Επιτροπή Σοφών για την αναμόρφωση του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος, η οποία παρέδωσε το πόρισμά της στον τότε υπουργό Εργασίας Γιώργο Κατρούγκαλο.

17. Το 2018 συγκροτήθηκε κι άλλη Διακομματική Επιτροπή της Βουλής για το Δημογραφικό, η οποία θα είναι σε κάποιο συρτάρι…

18. Πριν από λίγο καιρό (το 2021) διάβασα ότι είχε συγκροτηθεί μία Ομάδα (κι αυτή επιτροπή είναι) Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού και Ερευνας για το Μέλλον, Strategic Foresight, με επικεφαλής τον Γιάννη Μαστρογεωργίου, η οποία κατέληξε σε επτά «μεγατάσεις» που θα διαμορφώσουν τον κόσμο την επόμενη 20ετία, όπως η κλιματική αλλαγή, η έλλειψη πόρων, οι δημογραφικές ανισορροπίες, η αστικοποίηση, η ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη/ υπερ-συνδεσιμότητα, η αύξηση της μεσαίας τάξης και της κατανάλωσης και η μετατόπιση της επιρροής προς την Ανατολή και τον Νότο.

Ας ελπίσουμε ότι η επόμενη Ειδική Επιτροπή δεν θα ονομάζεται «Επιτροπή… Ανασυγκρότησης της… Ανασυγκρότησης»…