Προσβασιμότητα – Ξεκινά η καταγραφή στοιχείων κτιρίων δημοσίου ενδιαφέροντος

Ξεκίνησε ήδη από σήμερα 21/9/2021, μετά από έκδοση διαπιστωτικής πράξης του Προέδρου του ΤΕΕ, η καταγραφή στοιχείων υφισταμένων κτιρίων δημοσίου ενδιαφέροντος προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία προσαρμογής τους στις διατάξεις και προβλέψεις για την προσβασιμότητα των κτιρίων σε άτομα με αναπηρία και εμποδιζόμενα άτομα.

Η καταγραφή των κτιρίων, με ευθύνη των αρμοδίων στελεχών του δημόσιου τομέα, θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι 31.12.2021. Στο πρώτο στάδιο της καταχώρισης στοιχείων στην πλατφόρμα, η συμπλήρωσή τους δεν απαιτεί καταρχήν ειδικές τεχνικές γνώσεις. Το εξουσιοδοτημένο πρόσωπο εισέρχεται στην πλατφόρμα με τη χρήση είτε των προσωπικών του διαπιστευτηρίων Taxisnet, είτε αυτών της υπηρεσίας ή του φορέα και καταχωρεί βασικά στοιχεία για το κτίριο και τις ανάγκες προσβασιμότητας, ενώ καταγράφονται και τυχόν ενέργειες/έργα που έχουν ήδη εκτελεστεί.

Υπενθυμίζεται ότι για τα νέα κτίρια δημοσίου ενδιαφέροντος αλλά και συνάθροισης κοινού κλπ προβλέπεται ήδη η υποχρεωτική, κατά τον σχεδιασμό, προσαρμογή τους για την προσβασιμότητα σε άτομα με αναπηρία και εμποδιζόμενα άτομα. Η καταγραφή των υφιστάμενων κτιρίων θα συνδράμει την Πολιτεία στην έγκαιρη ολοκλήρωση της προσαρμογής του δημόσιου τομέα σε μια προσβασιμότητα χωρίς φραγμούς για όλους τους συμπολίτες μας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΤΕΕ, στην πλατφόρμα αναμένεται να δηλωθούν περισσότερα από 30.000 κτίρια δημοσίου ενδιαφέροντος.

Η είσοδος στην εφαρμογή θα γίνεται μέσω του GOV.GR: https://prosvasimotita-dy.gov.gr/

Πληροφορίες και πρόσβαση σε όλα τα σχετικά στοιχεία θα υπάρχει και στη σχετική ιστοσελίδα του ΤΕΕ https://web.tee.gr/prosvasimotita-dy, προσβάσιμη από την κεντρική σελίδα του ΤΕΕ, όπου αναρτώνται ανακοινώσεις, εγχειρίδια χρήσης και λοιπά χρήσιμα στοιχεία.

Γιατί φτιάνεται μια νέα πλατφόρμα καταγραφής κτιρίων δημοσίου συμφέροντος

Το ΤΕΕ, κατ’ εφαρμογή του νόμου 4488/2017 για την παρακολούθηση εφαρμογής της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (και ειδικά του Στόχου 20: Προσβασιμότητα στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον) αλλά και του νόμου 4067/2012 «Νέος Οικοδομικός Κανονισμός» (όπως προστέθηκε με το άρθρο 210 του ν. 4782/2021), κατόπιν ΥΑ του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Νικόλαου Ταγαρά, σχεδίασε, ανέπτυξε και λειτουργεί, με ίδιους πόρους, χωρίς άλλη κρατική χρηματοδότηση, πληροφοριακό σύστημα καταγραφής στοιχείων προσαρμογής υφιστάμενων κτιρίων και υποδομών για την προσβασιμότητα τους σε άτομα με αναπηρία και εμποδιζόμενα άτομα.

Πρόκειται για την πρώτη δράση (με τίτλο:Ηλεκτρονική πλατφόρμα απογραφής κτηρίων του Δημοσίου σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος)  για τον στόχο 20 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (Προσβασιμότητα στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον), όπως εξειδικεύτηκε με το Εθνικό  Σχέδιο Δράσης (ΕΣΔ) για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (https://primeminister.gr/wp-content/uploads/2020/12/2020-ethniko-sxedio-drasis-amea.pdf), το οποίο παρουσιάσθηκε τον Δεκέμβριο 2020, υπό τον συντονισμό του Υπουργού Επικρατείας κ. Γιώργου Γεραπετρίτη.

Σημειώνεται ότι σε κάθε Υπουργείο και στην έδρα κάθε Περιφέρειας και κάθε Δήμου ορίζεται ως Σημείο Αναφοράς ο Περιφερειάρχης και ο Δήμαρχος, αντίστοιχα, για την παρακολούθηση εφαρμογής της Σύμβασης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Με απόφαση του Περιφερειάρχη και του Δημάρχου αντίστοιχα οι αρμοδιότητες του Σημείου Αναφοράς μπορεί να μεταβιβασθούν σε οργανική μονάδα επιπέδου Γενικής Διεύθυνσης, Διεύθυνσης ή Τμήματος. Η διαδικασία ορισμού των επιμέρους Σημείων Αναφοράς έχει ολοκληρωθεί για πρώτη φορά από την ψήφιση του νόμου.

Με το άρθρο 210 του Ν. 4782/2021 τροποποιήθηκε το άρθρο 26 του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (Ν. 4067/2012) με στόχο την επίτευξη προσβασιμότητας χωρίς φραγμούς για τα άτομα με αναπηρία και τα εμποδιζόμενα άτομα. Στον νόμο περιγράφονται τα διακριτά στάδια υλοποίησης του Στόχου 20, ενώ το πρώτο στάδιο (καταχώριση κτηρίων που στεγάζουν δημόσιες υπηρεσίες σε πλατφόρμα που ανέπτυξε το ΤΕΕ προκειμένου να αξιολογηθεί η προσβασιμότητά τους) εξειδικεύθηκε με την Υπουργική Απόφαση Αρ. οικ. ΥΠΕΝ/ΓΔΧΣ/70755/614 (ΦΕΚ Β’ 3756/2021).

Η ανάπτυξη της πλατφόρμας έχει ολοκληρωθεί από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος και η προθεσμία καταχώρισης των κτηρίων που στεγάζουν δημόσιες υπηρεσίες από τα Υπουργεία, τις Περιφέρειες και τους Δήμους της Χώρας έχει παραταθεί με την ανωτέρω ΥΑ έως τις 31.12.2021. Ήδη ο Υπουργός Επικρατείας έστειλε επιστολή προς όλους τους ορισμένους ως Σημεία Αναφοράς για την έγκαιρη και έγκυρη καταγραφή των κτιρίων δημοσίου ενδιαφέροντος.

Η κυριότητα του πληροφοριακού συστήματος «Καταγραφή στοιχείων προσβασιμότητας κτηρίων δημοσίου ενδιαφέροντος» που σχεδίασε, ανέπτυξε και λειτουργεί το ΤΕΕ, ανήκει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενώ η διαδικτυακή πύλη του πληροφοριακού συστήματος θα είναι προσβάσιμη μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr), την οποία θα χρησιμοποιούν όλοι οι εμπλεκόμενοι στις διαδικασίες της καταγραφής στοιχείων προσβασιμότητας κτηρίων. Η δομή, το περιεχόμενο και οι διαδικασίες διαχείρισης του περιεχομένου της διαδικτυακής πύλης αντιμετωπίζονται σύμφωνα με την ΥΑ «Κύρωση Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης»

Τι δηλώνεται στην πλατφόρμα για την προσβασιμότητα κτιρίων δημοσίου του ΤΕΕ

Στο πρώτο στάδιο της καταχώρισης στοιχείων στην πλατφόρμα, τα πεδία απευθύνονται στα Σημεία Αναφοράς και σε υπηρεσίες/στελέχη των Υπουργείων, Περιφερειών και Δήμων που μπορούν να τους συνδράμουν στο έργο αυτό, και η συμπλήρωσή τους δεν απαιτεί καταρχήν ειδικές τεχνικές γνώσεις.

Τα στοιχεία προς συμπλήρωση επιμερίζονται σε τέσσερις (4) ενότητες ως εξής:

α) Στοιχεία υπηρεσίας: αα. Φορέας (Υπουργεία, Ανεξάρτητες αρχές, Περιφέρειες, Δήμοι) ββ. Στεγαζόμενη υπηρεσία γγ. ΑΦΜ υπηρεσίας, εφόσον διαθέτει. Εναλλακτικά, καταχωρίζεται το ΑΦΜ του φορέα. δδ. Χρήση κτηρίου. Επιλέγεται χρήση με βάση τον κτιριολογικό κανονισμό. Σε περίπτωση που στεγάζονται διαφορετικές χρήσεις, επιλέγεται η επικρατούσα. εε. Γεωχωρικός προσδιορισμός του κτηρίου σε υπόβαθρο χάρτη και ταχυδρομική διεύθυνση.

β) Ιδιοκτησιακό καθεστώς κτηρίου: αα. Καταχωρίζεται εάν ο χώρος που καταλαμβάνει η υπηρεσία είναι ιδιόκτητος, μισθωμένος, παραχωρημένος, συνδυασμός αυτών ή άλλη περίπτωση. ββ. Σε περίπτωση μίσθωσης ή παραχώρησης, καταχωρίζεται η ημερομηνία λήξης της, καθώς και τα στοιχεία του εκμισθωτή/παραχωρητή.

γ) Στοιχεία κτηρίου: αα. Χρονική περίοδος κατασκευής (προ 1955, 1955- 1985, 1985-2000, 2000-2012, μετά το 2012). Σε περίπτωση που το κτήριο έχει κατασκευαστεί σταδιακά σε διαφορετικό χρόνο, επιλέγεται η περίοδος κατασκευής της πιο πρόσφατης προσθήκης. ββ. Όροφοι κτηρίου, υπέργειοι και υπόγειοι γγ. Όροφοι που καταλαμβάνει η υπηρεσία. δδ. Τάξη μεγέθους επιφάνειας (τ.μ.) των κύριων χώρων που καταλαμβάνει η υπηρεσία (0-100, 100-500, 500- 2000, 2000-5000, άνω των 5000). εε. Ύπαρξη ή μη ανελκυστήρα πρόσβασης στην υπηρεσία για 7 άτομα και άνω, με δυνατότητα μεταφοράς άτομου σε αμαξίδιο, στ. Εάν η είσοδος του κτηρίου είναι προσβάσιμη από άτομο σε αμαξίδιο, ζζ. Συνολικός αριθμός κτηρίων στο οικόπεδο που καταλαμβάνει η υπηρεσία.

δ) Λοιπές πληροφορίες: αα. Εάν η συγκεκριμένη χρήση της υπηρεσίας είναι η μοναδική στον οικισμό, ββ. Εάν στεγάζονται άλλες υπηρεσίες στο κτήριο, δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα. γγ. Εάν έχει συνταχθεί μελέτη προσβασιμότητας ή είναι υπό σύνταξη. δδ. Εάν έχει εκκινήσει διαδικασία εκτέλεσης εργασιών προσβασιμότητας. εε. Φωτογραφίες του κτηρίου (κατ’ ελάχιστον πρόσοψης, εισόδου, θαλάμου ανελκυστήρα) σε εκτυπώσιμη μορφή PDF, χωρίς αλλοίωση αναλογιών και διαστάσεων. στ. Χρήσιμες σχετικές παρατηρήσεις, κατά την κρίση του καταχωριστή. ζζ. Στοιχεία επικοινωνίας με την υπηρεσία ή τον φορέα (ονοματεπώνυμο αρμοδίου/εξουσιοδοτημένου προσώπου, τηλέφωνο, e-mail).

Δηλώσεις

Ο Υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης δήλωσε σχετικά:

«Με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού, συντάχθηκε Εθνικό  Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, το οποίο εφαρμόζεται με προσήλωση. Στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου εκκινεί ένα εξαιρετικά σημαντικό και φιλόδοξο σχέδιο για την προσαρμογή δημοσίων κτηρίων στις ανάγκες πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία και των εμποδιζόμενων ατόμων. Με την πολύτιμη συνδρομή του ΤΕΕ, καταγράφονται σε ηλεκτρονική πλατφόρμα τα δημόσια κτήρια και η σημερινή τους κατάσταση, καθώς και οι αναγκαίες παρεμβάσεις που θα τα καταστήσουν απολύτως προσβάσιμα. Προς την κατεύθυνση αυτή θα ενεργοποιηθεί το σύνολο της δημόσιας διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, ώστε να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον χωρίς φραγμούς και αποκλεισμούς. Η Ελληνική Πολιτεία καθίσταται σήμερα πρωτοπόρος σε μια σοβαρή συμπεριληπτική πολιτική που θα αναγνωρίζει στην πράξη το δικαίωμα όλων των πολιτών για ισότιμη πρόσβαση και ίσες ευκαιρίες.»

Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκος Ταγαράς δήλωσε σχετικά:

«Η Πολιτεία, με τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό και το ΥΠΕΝ με τις προδιαγραφές που έχει θεσπίσει για την προσβασιμότητα των κτιρίων, οδηγεί την Ελλάδα μπροστά σε ένα πρόβλημα που κουβαλά η Ελληνική κοινωνία επί δεκαετίες: τον αποκλεισμό από το δημόσιο χώρο και τα δημόσια κτίρια των ανθρώπων με αναπηρία αλλά και των εμποδιζόμενων ατόμων. Τα νέα κτίρια είναι ήδη προσβάσιμα, σχεδιάζονται έτσι από την αρχή. Τώρα με τη συνεργασία της Ελληνικής Κυβέρνησης, του ΥΠΕΝ και του ΤΕΕ, ήρθε η ώρα να κάνουμε τα απαραίτητα βήματα και στα υφιστάμενα δημόσια κτίρια. Μέσα από την καταγραφή η Πολιτεία θα αποκτήσει πλήρη εικόνα των αναγκαίων επεμβάσεων, ως πρώτο βήμα για την υλοποίησή τους. Σύντομα το ΥΠΕΝ θα προχωρήσει σε συνεργασία με το ΤΕΕ και τον θεσμό των Ελεγκτών Προσβασιμότητας, στο πλαίσιο που λειτουργούν οι Ελεγκτές Δόμησης. Στόχος μας είναι προσβάσιμοι δημόσιοι χώροι και κτίρια για όλους».

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός δήλωσε:

«Η προσβασιμότητα όλων των κτιρίων, ειδικά του δημοσίου αλλά και κάθε κτιρίου συνάθροισης κοινού, για τα άτομα με αναπηρία και τα εμποδιζόμενα άτομα είναι πολύ σημαντικό ζήτημα, είναι ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης, δημοκρατίας, ισονομίας και αλληλεγγύης προς τον συνάνθρωπο. Ο τεχνικός κόσμος της χώρας έχει αποδείξει ήδη, στα νέα κτίρια που χτίζονται τα τελευταία χρόνια, ότι αντιμετωπίζει με ευθύνη τα δικαιώματα των συνανθρώπων μας. Ήρθε η ώρα να βοηθήσουμε να προσαρμοστούν και τα υφιστάμενα, νεότερα ή παλαιότερα κτίρια δημοσίου ενδιαφέροντος, στις ανάγκες προσβασιμότητας. Το ΤΕΕ συνδράμει με περηφάνια τις προσπάθειες της Ελληνικής Κυβέρνησης για τα άτομα με αναπηρία και τα εμποδιζόμενα άτομα και προσφέρει, με ίδιους πόρους, την ηλεκτρονική υπηρεσία καταγραφής υφιστάμενων κτιρίων δημοσίου ενδιαφέροντος, που απευθύνεται σε στελέχη της δημόσιας διοίκησης, ώστε όλοι μαζί, συμμετοχικά, να φροντίσουμε να γίνουν πιο εύκολα προσβάσιμα για όλους όλα τα κτίρια, χωρίς φραγμούς και χωρίς αποκλεισμούς».

Τί θα ακολουθήσει

Μετά τη συγκέντρωση των στοιχείων θα ακολουθηθούν, μέσα στο 2022, με ευθύνη και πρωτοβουλία της Ελληνικής Κυβέρνησης, τα επόμενα βήματα που περιγράφονται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και ειδικότερα αυτά που αφορούν την προσβασιμότητα των υφιστάμενων κτιρίων δημοσίου συμφέροντος.

Ήδη το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξέδωσε Τεχνικές Προδιαγραφές της Μελέτης Προσβασιμότητας για τα κτίρια, ενώ ήδη επικαιροποιεί και εξειδικεύει τις Οδηγίες Σχεδιασμού «Σχεδιάζοντας για Όλους» και τους όρους προσβασιμότητας εξωτερικών χώρων κίνησης πεζών με σύσταση ομάδας εργασίας σύμφωνα με τα νεότερα εθνικά και ευρωπαϊκά πρότυπα προσβασιμότητας.

Ενδεικτικά θα υλοποιηθούν το επόμενο διάστημα οι εξής δράσεις:

–          Χαρτογραφούνται τα σημεία παρέμβασης, σχεδιάζονται data-driven στρατηγική υλοποίησης και εκτίμησης προϋπολογισμού.

–          Σχεδιάζεται και συντονίζεται η διενέργεια επιτόπιων επαληθεύσεων προσβασιμότητας και απαιτούμενων βελτιώσεων από αρμόδια όργανα.

–          Αξιοποιούνται οι «Τεχνικές Oδηγίες» προσαρμογής υφιστάμενων κτηρίων και υποδομών για την προσβασιμότητα ατόμων με αναπηρία και εμποδιζόμενων ατόμων σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ενδεικτικά θα υλοποιηθούν παρεμβάσεις όπως η κατασκευή ανελκυστήρων ή μηχανικών μέσων κάλυψης υψομετρικών διαφορών και χώρου πρόσβασης, η τοποθέτηση ράμπας ή αναβατόριου, η διαμόρφωση προσβάσιμων χώρων υγιεινής και προσβάσιμων χώρων στάθμευσης οχημάτων ατόμων με αναπηρία με ειδική διαγράμμιση πλησίον εισόδων κτηρίων σε μονάδες υγείας, σχολικών κτηρίων, αστυνομικών υπηρεσιών και καταστημάτων κράτησης, κτηριακών εγκαταστάσεων Υπουργείων και εποπτευόμενων φορέων, αθλητικών υποδομών, δικαστηρίων κλπ.

–          Παρακολουθείται η υλοποίηση των δεσμεύσεων βελτίωσης προσβασιμότητας από τα Υπουργεία και τους ΟΤΑ αξιοποιώντας τη νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα και το δίκτυο σημείων αναφοράς που εποπτεύει ο Υπουργός Επικρατείας ως Συντονιστικός Μηχανισμός στη Κυβέρνηση.

–          Αξιοποιείται το πληροφοριακό σύστημα ΜΑΖΙ της Προεδρίας της Κυβέρνησης για την παρακολούθηση του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των δράσεων βελτίωσης φυσικής προσβασιμότητας από τα αρμόδια Υπουργεία.

–          Διερευνώνται και προωθούνται, σε κάθε στάδιο υλοποίησης της οριζόντιας δράσης, οι δυνατότητες  χρηματοδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό, από ευρωπαϊκούς πόρους αλλά και στοχευμένο πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης για σχολικά κτήρια, μονάδες υγείας, χώρους πολιτισμού και αθλητισμού και δομές κοινωνικής πρόνοιας.

Ακόμη, προβλέπονται μεταξύ άλλων, ειδικά για το δομημένο περιβάλλον και τα κτίρια:

–          Η ενεργοποίηση του θεσμού του Ελεγκτή Προσβασιμότητας Κτιρίων, στο πλαίσιο του θεσμού του Ελεγκτή Δόμησης

–          Η προσαρμογή των Ελληνικών Τεχνικών Προδιαγραφών (ΕΤΕΠ) στα ισχύοντα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα

–          Εκδίδονται τεχνικές προδιαγραφές προσβασιμότητας για όλες τις ειδικές εγκαταστάσεις

–          Θεσμοθετείται σύντομα ως Υπεύθυνος Προσβασιμότητας ο Τεχνικός Ασφαλείας κάθε δημόσιου κτηρίου. Αντίστοιχα ορίζεται Υπεύθυνος Προσβασιμότητας σε ιδιωτικά κτίρια.

–          Ενημέρωση της ηλεκτρονικής ταυτότητας του Δήμου με τα στοιχεία προσβασιμότητας σε επίπεδο πόλης, με στόχο να μπορούν να υλοποιηθούν και σχετικές εφαρμογές (app) για τους πολίτες και τους επισκέπτες (ψηφιακοί χάρτες).