Ποιο είναι το λειτουργικό πλαίσιο των έργων ΣΔΙΤ του ΥπΑΑΤ

Τη ρητή διαβεβαίωση ότι κανένα έργο υποδομής του ΥπΑΑΤ που θα κατασκευαστεί μέσω ΣΔΙΤ δεν θα δοθεί σε ιδιώτες έδωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σπήλιος Λιβανός, απαντώντας σε Επίκαιρη Ερώτηση του Βουλευτού του Μέρα25 κ. Κρίτωνα Αρσένη.

Ο κ. Λιβανός περιέγραψε λεπτομερώς το πλαίσιο πάνω στο οποίο θα κινηθούν τα ΣΔΙΤ του ΥπΑΑΤ, διαλύοντας κάθε προσπάθεια ηθελημένης ή μη παρανόησης, μιας και τα συγκεκριμένα έργα συγχρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης  και δεν θα υπάρχει κανένα στοιχείο εμπορικής εκμετάλλευσης.

Το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθούν τα ΣΔΙΤ του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπως το περιέγραψε στη Βουλή ο αρμόδιος υπουργός κ  Σπήλιος Λιβανός είναι το εξής:

Πρώτον: Κανένα έργο υποδομής του ΥπΑΑΤ που θα υλοποιηθεί μέσω Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα δεν θα παραδοθεί στους ιδιώτες.

Μάλιστα, τα εν λόγω έργα θα συγχρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανασυγκρότησης και το Πρόγραμμα ΕΛΛΑΔΑ 2.0.

Επίσης, θα υλοποιηθούν ως μη ανταποδοτικά έργα ΣΔΙΤ, δηλαδή η αποπληρωμή του ιδιωτικού φορέα θα γίνει σε βάθος χρόνου μετά την έναρξη λειτουργίας τους, βάσει προκαθορισμένων προδιαγραφών αποτελέσματος από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.  Είναι ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχει το στοιχείο της εμπορικής εκμετάλλευσης και  δεν θα υπάρξει πρόσθετη επιβάρυνση των αγροτών αναφορικά με το κόστος άρδευσης.

Δεύτερον: Η σύνταξη των Αρχικών Επενδυτικών Σχεδίων  και οι οικονομοτεχνικές μελέτες, έγιναν τηρώντας όλες τις διαδικασίες νομιμότητας, όπως αυτές ορίζονται από το Νόμο περί Προμηθειών (Ν. 4412/2016), με διαγωνισμούς και με μικρότερο από το ανώτερο προβλεπόμενο κόστος.

Ακόμα βρίσκονται στο στάδιο ελέγχου τους προς έγκριση από τους αρμόδιους φορείς. Συγκεκριμένα, έχουν δοθεί 171.000€ συν ΦΠΑ σε 3 οικονομοτεχνικούς Συμβούλους για την εκπόνηση 16 οικονομοτεχνικών μελετών (57 χιλ. € για κάθε σύμβουλο).

Τρίτον: Οι συμπράξεις θα έχουν τη μορφή:

(α) Μελέτης – (β) Κατασκευής – (γ) Χρηματοδότησης – (δ) Λειτουργίας – και (ε) Συντήρησης με 100% πληρωμές διαθεσιμότητας.

Σε προκαταρκτικό στάδιο εξετάστηκαν -με όρους αποτελεσματικότητας και μείωσης κινδύνων- τα σενάρια υλοποίησης των έργων με την κλασική μέθοδο των δημοσίων έργων όσο και με τη μέθοδο ΣΔΙΤ.

Το όφελος της κατασκευής των αρδευτικών έργων μέσω ΣΔΙΤ  είναι προφανές, αφού αποφεύγονται οι χρονοβόρες διαδικασίες των Δημοσίων Συμβάσεων και με την αποπληρωμή του ιδιώτη σε βάθους χρόνου εξασφαλίζεται η καλή κατασκευή και λειτουργία του έργου, με απώτερα οφέλη: την ορθολογικότερη χρήση του νερού και την μείωση των απωλειών με την εισαγωγή προηγμένων αρδευτικών συστημάτων και πρακτικών την αύξηση της αποδοτικότητας των καλλιεργειών και κατά συνέπεια τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του αγροτικού τομέα το μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής

Τέταρτον: Ο χρόνος λειτουργίας των έργων από τους ιδιώτες εκτιμάται στα 20-30 χρόνια, με κατά μέσο όρο τα 25 έτη και όπως προανέφερα οι ωφελούμενοι αγρότες δεν θα επωμιστούν κανένα απολύτως κόστος.

Πέμπτον: Για το θέμα των ΟΕΒ πραγματοποιείται  διαβούλευση στην οποία υπάρχει μεγάλη συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων, δεδομένου ότι το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, είναι πλέον ξεπερασμένο, χωρίς να διαθέτει τις κατάλληλες προβλέψεις και χωρίς να παρέχει τα κατάλληλα εργαλεία για την αντιμετώπιση των προβλημάτων και των σύγχρονων προκλήσεων, όπως της κλιματικής κρίσης, αλλά και τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας των ΟΕΒ, όπου απαιτείται.

Για το λόγο αυτό, εξετάζουμε να ολοκληρωμένο μοντέλο οργάνωσης και λειτουργίας του τομέα των δημόσιων αρδευτικών δικτύων, το οποίο αφενός θα αντιμετωπίζει τα διαπιστωμένα προβλήματα του τομέα και των φορέων που δραστηριοποιούνται εντός αυτού κι αφετέρου θα υποστηρίζει την ανάπτυξη του, μέσω της υλοποίησης και συντήρησης εγγειοβελτιωτικών έργων, της προσέλκυσης ιδιωτικών και δημοσίων επενδύσεων, καθώς και της εφαρμογής αποτελεσματικών πρακτικών ορθολογικής διαχείρισης του αρδευτικού νερού, προς όφελος του περιβάλλοντος και της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής γεωργίας.

Έκτον: Στο ΥπΑΑΤ έχει γίνει μακροχρόνιος σχεδιασμός δημιουργίας Αγρο-περιβαλλοντικών υποδομών (φράγματα, λιμνοδεξαμενές, έξυπνα αρδευτικά δίκτυα, εγγειοβελτιωτικά έργα, έργα εξοικονόμησης ενέργειας κλπ).

Στο ανωτέρω πλαίσιο, το ΥπΑΑΤ υλοποιεί ήδη το Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Υποδομών Αγροτικής Ανάπτυξης και μετριασμού των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή με την ονομασία «ΗΣΙΟΔΟΣ» αλλά και σειρά εγγειοβελτιωτικών έργων μέσω της δράσης 4.3.1 «Υποδομές Εγγείων βελτιώσεων» του ΠΑΑ 2014-2020 προϋπολογισμού 2,2 εκατ. ευρώ, τα οποία επιτυγχάνουν εξοικονόμηση νερού πολύ περισσότερο από το 10% των κριτηρίων ένταξης τους στο ΠΑΑ.

Έβδομον: Τα προκηρυσσόμενα έργα συμβαδίζουν με τις γενικές κατευθύνσεις των Σχεδίων Διαχείρισης Υδατικών Πόρων ΛΑΠ της χώρας, τα οποία βρίσκονται υπό αναθεώρηση και υπό ανάδραση με βάση και τον σχεδιασμό αυτό.

Όγδοον: Φυσικά και θα τηρηθούν όλες οι προβλεπόμενες περιβαλλοντικές προϋποθέσεις σε όποιο στάδιο αυτό απαιτείται. Οι ήδη υπάρχοντες  περιβαλλοντικοί όροι θα επικαιροποιηθούν και θα αναθεωρηθούν, με βάση τον νέο σχεδιασμό και την ισχύουσα νομοθεσία και διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Αυτό θα γίνει μάλιστα πριν την Δημοπράτηση των έργων.

Στη δευτερολογία του, ο ΥπΑΑΤ διερωτήθηκε αν ο στόχος του ΜΕΡΑ25 είναι να μην γίνουν τα έργα, να το αποσαφηνίσει. «Αν απλά θέλετε να κάνουμε αυτή την άσκηση κοινοβουλευτικής γυμναστικής, δεν έχω αντίρρηση, αλλά αυτό αποπροσανατολίζει τους αγρότες, τα ΤΟΕΒ και τελικά τον ελληνικό λαό. Εμείς έχουμε την πολιτική βούληση και τα εργαλεία να εφαρμόσουμε την πολιτική μας και σας καλώ να καταθέσετε εποικοδομητικές προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση» τόνισε ο κ. Λιβανός.