Θέμα παιδείας η δημιουργία φορολογικής συνείδησης

Ο ιταλός πρώην πρωθυπουργός Μάριο Μόντι, επιφανής προσωπικότητα του ευρωπαϊκού χώρου, είχε ζητήσει από τους υψηλά ιστάμενους δημόσιους λειτουργούς του να επισκέπτονται τα σχολεία της χώρας και να διδάσκουν στα παιδιά τη σημασία της υποχρέωσης και της συνέπειας των πολιτών στην εκπλήρωση των φορολογικών τους υποχρεώσεων έναντι του κράτους.

Αναμφίβολα, οι φορολογικοί θεσμοί οριοθετούν και παράλληλα θωρακίζουν ουσιαστικά και διαδικαστικά το φορολογικό σύστημα της κάθε χώρας. Ομως η ακριβής και έγκαιρη εφαρμογή των θεσμοθετημένων αυτών κανόνων στην καθημερινότητα των πολιτών έχει πολλαπλά αποδειχθεί ότι είναι και θέμα παιδείας, η οποία παιδεία διαμορφώνει τη φορολογική συνείδηση και κουλτούρα του απλού πολίτη.

Αυτό επιτυγχάνεται όταν από τα μαθητικά χρόνια ακούει, καταλαβαίνει και εμπεδώνει ο μαθητής-παιδί ότι για να λειτουργήσουν τα σχολεία, τα νοσοκομεία, η ασφάλεια, οι συγκοινωνίες και η καθαριότητα της γειτονιάς του, απαιτούνται χρήματα τα οποία μόνο οι φόροι των πολιτών διασφαλίζουν.

Στο σημείο αυτό, ας μην προστρέξουμε να κρίνουμε «εμβαθύνοντας» για το δίκαιο ή άδικο της λειτουργίας των φορολογικών συστημάτων. Για την αποτελεσματικότητά τους γίνεται, tους τελευταίους μήνες, έντονη συζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα ίδια αυτά σημερινά παιδιά θα ωριμάσουν σε λίγα χρόνια και θα είναι σε θέση, δικαιωματικά πλέον, να κάνουν τις κρίσεις και τις αξιολογήσεις τους, πάνω στο θέμα της αποτελεσματικότητας των φορολογικών συστημάτων.

Οι πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις στα θέματα ελέγχου των συναλλαγών (Ηλεκτρονικά Βιβλία – Ηλεκτρονική Τιμολόγηση – MyData) έχουν αποδεδειγμένα ουσιαστική επίδραση στη συρρίκνωση της φοροδιαφυγής. Ομως η καθιέρωση των ψηφιακών αυτών συστημάτων ελέγχου αφορούν και εφαρμόζονται στον χώρο της «οργανωμένης» οικονομίας/επιχειρηματικότητας.

Ουσιαστικό μέρος της φοροδιαφυγής προέρχεται κυρίως από το τεράστιο πλήθος των συναλλαγών της καθημερινότητας, εκ μέρους του αντίστοιχα τεράστιου πλήθους των συναλλασσόμενων πολιτών. Και ακριβώς εδώ βρίσκει εφαρμογή η αναφορά μας στο θέμα της καλλιέργειας της φορολογικής συνείδησης και παιδείας από τα παιδικά χρόνια.

Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις πέραν όλων των άλλων και στον τομέα του ελέγχου των συναλλαγών γίνονται πλέον στοιχείο στην καθημερινότητα όλων και έτσι παράλληλα με τη φορολογική παιδεία συμβάλλουν με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο στην περαιτέρω ανάπτυξη της φορολογικής συνείδησης και κουλτούρας.

Να σημειώσουμε ότι στους όρους φορολογική συνείδηση και κουλτούρα περιλαμβάνουμε τη θεσμική υποχρέωση του κάθε πολίτη για την πληρωμή παράλληλα με τους οφειλόμενους φόρους και τις οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες θα εξασφαλίσουν τη φροντίδα για την υγεία και τη μελλοντική συνταξιοδότηση.

O κ. Κώστας Σφακάκης είναι σύμβουλος Διοίκησης επί Φορολογικών Θεμάτων του ΣΕΒ.