Αλυσίδες εφοδιασμού – Η «μεταβλητή» στην εξίσωση της παγκόσμιας ανάπτυξης

Μία δεκαετία μετά την οικονομική κρίση το μεγαλύτερο πρόβλημα της παγκόσμιας οικονομίας ήταν ότι δεν υπήρχε επαρκής αγοραστική δύναμη. Σήμερα, η εικόνα είναι διαφορετική. Η απότομη, αλλά σύντομη ύφεση που προκάλεσε η πανδημία δημιουργεί ένα νέο πλαίσιο, σύμφωνα με το οποίο το μεγαλύτερο εμπόδιο στην παγκόσμια ανάπτυξη σήμερα είναι η σπανιότητα των αγαθών και όχι η αφθονία τους.

Με την απειλή του πληθωρισμού να έχει επιστρέψει και να προβληματίζει σοβαρά τους επενδυτές, η αφθονία της δεκαετίας του 2010 έχει δώσει τη θέση της σε μια «οικονομία των ελλείψεων».

Κι αυτό μπορεί να αποδειχθεί τροχοπέδη στους ρυθμούς ανάκαμψης.

Με την παγκόσμια οικονομία να βρίσκεται σε μια από τις πιο θερμές περιόδους, ενόψει της κατακόρυφης ζήτησης που αναμένεται για τις εορτές των Χριστουγέννων, η νέα παγκόσμια απειλή που έχει αναδειχθεί μέσα στην πανδημία ακούει στο όνομα «προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα».

Εξίσωση με πολλούς αγνώστους

Οι παράμετροι πίσω από τις στρεβλώσεις αυτές είναι πολλές και σύνθετες, αλλά το αποτέλεσμα είναι ένα: το παγκόσμιο δίκτυο μεταφορών έχει φτάσει στα όριά του και δεν είναι λίγοι αυτοί που πλέον μιλούν ανοικτά για κατάρρευση…

Η ταχεία εξάπλωση του ιού το 2020 προκάλεσε εκτεταμένες διακοπές λειτουργίας βιομηχανιών σε όλο τον κόσμο και, εν μέσω των lockdown, υπήρξε χαμηλότερη ζήτηση από τους καταναλωτές και μειωμένη βιομηχανική δραστηριότητα.

Με την άρση των αποκλεισμών, η ζήτηση αυξήθηκε. Και οι αλυσίδες εφοδιασμού που διακόπηκαν κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας κρίσης υγείας αντιμετωπίζουν ακόμη τεράστιες προκλήσεις και αγωνίζονται να ανακάμψουν.

Αυτό οδήγησε στο χάος για τους κατασκευαστές και τους διανομείς αγαθών που δεν μπορούν να παράγουν ή να προμηθεύονται τόσο πολύ όσο πριν από την πανδημία για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανομένων των ελλείψεων εργαζομένων και της έλλειψης βασικών συστατικών και πρώτων υλών.

Και δεν είναι μόνο αυτά: οι ελλείψεις ηλεκτρικής ενέργειας στην Κίνα έχουν επηρεάσει την παραγωγή τους τελευταίους μήνες, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Brexit ήταν ένας μεγάλος παράγοντας γύρω από την έλλειψη οδηγών φορτηγών. Οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν επίσης έλλειψη φορτηγατζήδων, όπως και η Γερμανία, με την πρώτη να αντιμετωπίζει επίσης μεγάλο αριθμό καθυστερήσεων στα λιμάνια της.

Δυστυχώς, ειδικοί όπως ο Tim Uy της Moody’s Analytics λένε ότι τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας «θα γίνουν χειρότερα πριν γίνουν καλύτερα».

Ο Τim Uy αναφέρει επίσης ότι το μέγα ζητούμενο αυτή τη στιγμή είναι πώς θα εμποδιστεί η παγκόσμια ανάκαμψη από τις διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού που εμφανίζονται σε κάθε γωνιά.

«Έλεγχοι στα σύνορα και περιορισμοί στις μετακινήσεις, μη διαθεσιμότητα παγκόσμιου εισιτηρίου για εμβόλια και συσσωρευμένη ζήτηση από το να μείνουμε στο σπίτι έχουν συνδυαστεί σε μια τέλεια καταιγίδα όπου η παγκόσμια παραγωγή θα εμποδιστεί επειδή οι παραδόσεις δεν γίνονται εγκαίρως, το κόστος και οι τιμές θα αυξηθούν, και η αύξηση του ΑΕΠ παγκοσμίως δεν θα είναι τόσο ισχυρή ως αποτέλεσμα », είπε.

Η κρίση της εφοδιαστικής αλυσίδας χτυπά την ανάπτυξη

Καθώς οι οικονομίες επανέρχονται στα πόδια τους, η κρίση της εφοδιαστικής αλυσίδας ήρθε στο προσκήνιο ως μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τώρα οι κυβερνήσεις. Οι πολίτες που έχουν κουραστεί από τον κορωνοϊό είναι πρόθυμοι να ξοδέψουν ξανά, αλλά βρίσκουν αγαθά είτε απόντα είτε πολύ πιο ακριβά.

Το ζήτημα διαφαίνεται τώρα πολύ πριν από τα Χριστούγεννα και την περασμένη εβδομάδα, αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου προειδοποίησαν ότι οι Αμερικανοί θα αντιμετωπίσουν υψηλότερες τιμές και ελλείψεις στα ράφια αυτή την εορταστική περίοδο με την κυβέρνηση Μπάιντεν να προσπαθεί να ανακουφίσει τα μπλοκαρίσματα στα λιμάνια.

Η Κίνα και η Ευρώπη αντιμετωπίζουν επίσης προβλήματα ανάπτυξης λόγω των ζητημάτων της αλυσίδας εφοδιασμού. Τη Δευτέρα, η Κίνα ανέφερε ότι το ΑΕΠ της τρίτου τριμήνου αυξήθηκε με απογοητευτικό 4,9% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, καθώς η βιομηχανική δραστηριότητα αυξήθηκε λιγότερο από το αναμενόμενο τον Σεπτέμβριο με τα ζητήματα της αλυσίδας εφοδιασμού να συμβάλλουν επιβράδυνση της δραστηριότητας.

«Η μεταποίηση χτυπήθηκε σοβαρά από διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού λόγω της Covid καθώς ορισμένες λιμενικές λειτουργίες επλήγησαν το τρίτο τρίμηνο του 2021 και οι ελλείψεις τσιπ συνεχίστηκαν» σημείωσε η Iris Pang, επικεφαλής οικονομολόγος στην ING.

Πρόσθεσε μάλιστα ότι οι «οι διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα αναμένεται να διαρκέσουν καθώς τα ναύλα εξακολουθούν να είναι υψηλά και οι ελλείψεις σε τσιπ εξακολουθούν να αποτελούν κρίσιμο ζήτημα για βιομηχανίες όπως ο εξοπλισμός, τα αυτοκίνητα και οι τηλεπικοινωνιακές συσκευές».

Όπως υπενθυμίζει το CNBC, την περασμένη εβδομάδα, κορυφαίοι Γερμανοί οικονομολόγοι προειδοποίησαν ότι «τα σημεία συμφόρησης της προσφοράς θα συνεχίσουν να επιβαρύνουν τη μεταποιητική παραγωγή προς το παρόν» και πιθανότατα θα παρεμποδίσουν την ανάπτυξη στη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, με προσανατολισμό στις εξαγωγές.

Τα κέρδη επηρεάστηκαν

Σύμφωνα επίσης, με το CNBC οι ειδικοί σημειώνουν ότι τα κέρδη έχουν ήδη αρχίσει να δείχνουν τον αντίκτυπο της κρίσης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Η οικονομολόγος της Invesco, Kristina Hooper, σημείωσε την περασμένη εβδομάδα ότι «οι φόβοι για την αλυσίδα εφοδιασμού συσσωρεύονται» με μια σειρά αμερικανικών εταιρειών να προειδοποιούν για το αυξανόμενο κόστος που σχετίζεται με τις διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού και τα πιθανά χαμηλότερα κέρδη.

Η Χούπερ θεωρεί ότι ορισμένοι από τους παράγοντες που συμβάλλουν στα ζητήματα της αλυσίδας εφοδιασμού, όπως η έλλειψη εργατικού δυναμικού, θα επιλυθούν νωρίτερα από άλλους. Αλλά είπε ότι το πρόβλημα θα μπορούσε να έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις σε ορισμένους τομείς.

Το «χάος», σύμφωνα με την JPMorgan

Σε έκθεσή της η JPMorgan αναφέρει ότι για να αντιμετωπιστεί το χάος που έχει επέλθει στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα θα απαιτηθεί η αύξηση των εμβολιασμών για την επίτευξη ανοσίας, η αύξηση της παραγωγής ημιαγωγών και ο τερματισμός των έκτακτων μέτρων.

Στην έκθεσή της έκθεση υπό τον ευρηματικό τίτλο τίτλο «Dude, where’s my stuff?» ο Μάικλ Κέμπαλεστ, επικεφαλής στρατηγικής και επενδύσεων του Asset & Wealth Management της τράπεζας, ξεχωρίζει την κατάσταση στην ναυτιλία και συγκεκριμένα στις μεταφορές εμπορευματοκιβωτίων ως χαρακτηριστική του χάους που επικρατεί στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Υπογραμμίζει μάλιστα ότι πάνω από 70 containerships συνωστίζονται έξω από τα λιμάνια του Long Beach και του Los Angeles, περιμένοντας να ξεφορτώσουν.

Όπως αναφέρει η έκθεση, η πανδημία διατάραξε την εφοδιαστική αλυσίδα με δύο τρόπους: την αύξηση της ζήτησης στη Δύση για εισαγόμενα προϊόντα (που ενισχύθηκε από την τηλεργασία και την αύξηση των ηλεκτρονικών αγορών) και την παράλληλη μείωση των εργαζομένων στις γραμμές παραγωγής λόγω της πανδημίας.