Και στο… βάθος πυρηνική ενέργεια

Επιτρέψτε μου να περιγράψω μια κατάσταση , στη  συνέχεια να θέσω το ερώτημά μου και να μοιραστώ μαζί σας μερικές σκέψεις, με αφορμή την 26η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή.

Οι επιστήμονες προειδοποιούν πως ο χρόνος τελειώνει και ότι η θερμοκρασία του πλανήτη δεν πρέπει να αυξηθεί πάνω από το όριο του ενάμιση (1,5) βαθμού Κελσίου, όπως άλλωστε προβλέπει και η Συμφωνία του Παρισιού. Ωστόσο, παρά την σαφέστατη προειδοποίηση των ειδικών, οι αποφάσεις για την απαιτούμενη στροφή προς την οριστική απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα δεν είναι οι αναμενόμενες, ιδίως από τους μεγάλους ρυπαντές που έχουν και τη μερίδα του λέοντος στο πρόβλημα της κλιματικής κρίσης.

Η προειδοποίηση δεν είναι τωρινή…

Διευκρίνηση (πριν θέσω το ερώτημα): η προειδοποίηση  των ειδικών δεν είναι τωρινή. Μετράει δεκαετίες –τουλάχιστον- οπότε, καίγεται το επιχείρημα « δεν προλαβαίνουμε…». Ρωτάω λοιπόν: γιατί δεν κάνουμε ό,τι χρειάζεται αφού και η ζωή μας πάνω σε αυτόν τον πλανήτη κινδυνεύει να …τιναχθεί στον αέρα;

Και δεν είμαι ο μόνος που αναρωτιέμαι. Το τελευταίο διάστημα –και με αφορμή τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή- έχω διαβάσει πολλές αναλύσεις, και ναι, υπάρχουν οικονομικά συμφέροντα που μπλοκάρουν την όλη διαδικασία.

Εμένα πάντως (προσωπικά πάντα μιλώντας) είναι πάντα σφηνωμένα στο μυαλό μου τα λόγια -πριν από πολλά χρόνια- ενός κορυφαίου επιστήμονα , ο οποίος μου εξήγησε με πολύ απλό τρόπο, πως μεγάλοι παίχτες όπως για παράδειγμα οι ΗΠΑ, « φρενάρουν»  την όποια στροφή προς την Πράσινη Ανάπτυξη ή  ( για να το διατυπώσω πιο κομψά) δεν τρέχουν όσο θα έπρεπε, επειδή στο πίσω μέρος του μυαλού τους, όταν η κατάσταση  – εξαιτίας της κλιματικής κρίσης- φτάσει στο απροχώρητο, είναι να ρίξουν την ιδέα, το δόλωμα, τα νέα τους συμφέροντα όπως θέλετε πείτε το, της πυρηνικής ενέργειας αφού πρώτα την βαφτίσουν καθαρή ενέργεια (!).

Και αυτήν την εξήγηση την ανέσυρα πάλι από τη μνήμη μου, μετά την πρόσφατη επιστολή που έστειλε στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο διευθυντής του ελληνικού τμήματος της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace Νίκος Χαραλαμπίδης, στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρει πως  σε μια πορεία προς μια «Πράσινη και Δίκαιη Ανάκαμψη και Μετάβαση», το ορυκτό αέριο, η αποθήκευση άνθρακα και η πυρηνική ενέργεια δεν έχουν θέση.

Πυρηνική ενέργεια με …πράσινη ετικέτα…

Την ανέσυρα και πάλι, μετά την επαναφορά της συζήτησης σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες για το θέμα της πυρηνικής ενέργειας. Και κατάλαβα πως το παιγνίδι να χορηγηθεί στην πυρηνική ενέργεια μια …πράσινη ετικέτα καλά κρατεί…

Το ξεκαθαρίζω, δεν είμαι ειδικός. Αναρωτιέμαι όμως: μήπως δεν έχω καταλάβει κάτι και η πυρηνική ενέργεια είναι «καθαρή ενέργεια», όπως κάποιοι θέλουν να μας κάνουν να πιστέψουμε; Προσωπικά δεν το πιστεύω, αλλά πάντα στη ζωή υπέχει ένα «αλλά…».

-« Η πυρηνική ενέργεια δεν είναι «καθαρή ενέργεια». Αυτή η άποψη όχι μόνο δεν είναι αντικειμενική, αλλά είναι και αντιεπιστημονική και επικίνδυνη», μου εξηγεί ο καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής Αθανάσιος Γεράνιος.

Και συμπληρώνει: « Ακόμη και ο πιο «άψογος» πυρηνικός αντιδραστήρας, έπειτα από περίπου 40 χρόνια λειτουργίας, πρέπει να κλείσει οριστικά, και να γίνει ο ίδιος πυρηνικό απόβλητο. Και αυτό επειδή ακτινοβολεί επικίνδυνα για το προσωπικό που τον χειρίζεται…».

Η επιβάρυνση του περιβάλλοντος  από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες

Όπως μου αναφέρει ο Αθανάσιος Γεράνιος, η διάλυση ενός αντιδραστήρα, που έχει γίνει πυρηνικό απόβλητο, κοστίζει περίπου το μισό από το κόστος κατασκευής του». Έπειτα, υπάρχει μια άλλη πολύ ενδιαφέρουσα διάσταση. Σύμφωνα με τον καθηγητή Πυρηνικής Φυσικής « ένας πυρηνικός αντιδραστήρας μετατρέπει το 1/3 της ενέργειας σε ηλεκτρική ενέργεια και τα 2/3 σε θερμική επιβαρύνοντας το περιβάλλον».

Απαιτούνται ριζικές αλλαγές. Αντέχουμε;

-«Η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης απαιτεί ριζικές αλλαγές στον τρόπο που παράγουμε και καταναλώνουμε. Μέχρι τώρα οι «παραδοσιακοί» παραγωγοί ενέργειας έπαιζαν και εξακολουθούν  παίζουν σημαντικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων. Τώρα όμως, πρέπει η πίτα να ξαναμοιραστεί, αφού οι όποιες (έστω και αναγκαίες) αλλαγές  προς μια Πράσινη Ανάπτυξη συνοδεύονται από νέους παίχτες. Και αυτό είναι κάτι που πολλοί δεν θέλουν…», μου εξηγεί ο Νίκος Χαραλαμπίδης. « Και τώρα με την αναμπουμπούλα που επικρατεί εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, κάποιοι βρήκαν την ευκαιρία μέσω της πυρηνικής ενέργειας να ξαναμπούν στο παιγνίδι…».

Θυμάται κανείς το Τσερνομπίλ και τη Φουκουσίμα;

Αναρωτιέμαι λοιπόν: θυμάται κανείς το Τσερνομπίλ και τη Φουκουσίμα; Έχουμε ξεχάσει πως 35 χρόνια μετά την καταστροφή, τα ραδιενεργά ισότοπα που απελευθερώθηκαν στην ατμόσφαιρα του Τσέρνομπιλ υπάρχουν ακόμη και δείχνουν πως η καταστροφή συνεχίζεται; Θυμάται κανείς πως περίπου πέντε εκατομμύρια άνθρωποι ζουν ακόμη σε περιοχές εκτεθειμένες σε ραδιενέργεια; Θυμάται κανείς, πως το Πριπιάτ, η κοντινότερη πόλη, συνεχίζει να έχει υψηλά επίπεδα ρύπανσης και θα παραμείνει εγκαταλελειμμένο, αφού το πλουτώνιο χρειάζεται περισσότερα από 24.000 χρόνια για να μειωθεί η έντασή του μόλις στο μισό;

Και καλά από το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνομπίλ πέρασαν 35 χρόνια. Από τη Φουκουσίμα; Όπως μου λένε, από την Greenpeace, σήμερα, 10 και  χρόνια από την πυρηνική καταστροφή (έγινε στις 11 Μαρτίου 2011), η κήρυξη κατάστασης έκτασης ανάγκης δεν έχει αρθεί, ενώ κάτοικοι βρίσκονται ακόμη σε κέντρα φιλοξενίας ή άλλες τοποθεσίες… Επίσης κατά την ανάλυση, μολυσμένο νερό εξακολουθεί να διαρρέει σε ανύποπτο χρόνο προς τη θάλασσα…

Τι είπαμε; Και στο …βάθος πυρηνική ενέργεια. Μακάρι να διαψευστώ…