Τα παράδοξα της αξιολόγησης των σχολείων

Δεν αποτελούν πλέον αυτοτελή δείκτη στην αξιολόγηση των σχολείων τα θέματα υποδομών (π.χ. επάρκεια εγκαταστάσεων – κτιρίων) αλλά και όλα τα θέματα οργάνωσης και ευθύνης του κράτους στα δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια της χώρας.

Οι σχετικοί δείκτες, τους οποίους το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής φαίνεται ότι «φοβήθηκε» δηλαδή, δεν αποτελούν ξεχωριστή ενότητα στη διαδικασία της αυτοαξιολόγησης που ξεκινάει στα σχολεία, αλλά αντ’ αυτού έχουν ενσωματωθεί στο τέλος της γενικής κατηγορίας «Ηγεσία, οργάνωση και διοίκηση της σχολικής μονάδας».

Οι θεματικοί άξονες στους οποίους θα στηριχθεί η πρώτη μορφή της εσωτερικής αξιολόγησης των σχολείων από 14 έγιναν έτσι 9, με τα κτιριακά, τα ζητήματα υποδομής και των εποπτικών μέσων να μην αποτελούν δείκτη με βαρύτητα όπως στο παρελθόν.

Η Ενότητα 6 των κριτηρίων αυτοαξιολόγησης των σχολείων περιλαμβάνει συνολικά τις κατηγορίες: Στοχοθεσία και προτεραιοποίηση στόχων, Διασφάλιση της εφαρμογής του σχολικού κανονισμού, Αξιοποίηση του εκπαιδευτικού προσωπικού, Κατανομή και διαχείριση πόρων, Προστασία, αξιοποίηση και εκσυγχρονισμός σχολικών χώρων – υποδομών.

Ομως, όπως σημειώνουν με νόημα στα «ΝΕΑ» διευθυντές σχολείων του κέντρου της Αθήνας, «ακόμη και αν δεν ανατρέξουμε στις βασικές αρχές του… Διαφωτισμού, το κοινωνικό συμβόλαιο σε ένα σύγχρονο κράτος οφείλει να τηρείται και από τις δυο πλευρές».

Μετεξεταστέο το κράτος

Να σημειωθεί εδώ πως όταν η αξιολόγηση μετατράπηκε από μια…τρομακτική λέξη σε χειροπιαστή πραγματικότητα στα ΑΕΙ (με την παραφιλολογία του κλάδου να αναζητεί επίσης φαντάσματα σε μια διαδικασία η οποία στόχο είχε μόνο τη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου), ο πρώτος που «κόπηκε» στην αξιολογική διαδικασία ήταν το ίδιο το ελληνικό κράτος – με την υποχρηματοδότηση των ανώτατων ιδρυμάτων αλλά και την έλλειψη υποδομών, οργανωμένων πανεπιστημιακών κάμπους, υπηρεσιών για φοιτητές και φοιτήτριες κ.ο.κ.

Στην περίπτωση των σχολείων την ευθύνη μοιράζονται οι δήμοι, που είναι αρμόδιοι για την καθημερινότητα και την κάλυψη λειτουργικών και οικονομικών αναγκών των σχολείων, αλλά και η πολιτεία – μέσω των συναρμόδιων υπουργείων της – καθώς πολλοί μαθητές ανά την Ελλάδα κάνουν σήμερα μάθημα σε αίθουσες προκάτ, κοντέινερ, προβληματικά κτίρια-εργαστήρια και χωρίς εκπαιδευτικούς βασικών ειδικοτήτων, όπως η Φυσική ή η Βιολογία, αρκετές ημέρες μετά την έναρξη του σχολικού έτους.

Κατά τα άλλα, παρά τις διαφωνίες για τη διαδικασία που ακολουθείται ή τις αντιπαραθέσεις σε επίπεδο ηγεσίας, η αυτοαξιολόγηση έχει ξεκινήσει κανονικά στα περισσότερα σχολεία της χώρας από εκπαιδευτικούς που – όπως δείχνει το ρεπορτάζ στις τοπικές εκπαιδευτικές ενώσεις – θέλουν να αξιολογηθούν.

Υπενθυμίζεται ότι το 2013, που είχε θεσμοθετηθεί ο πρώτος νόμος περί αξιολόγησης (μέχρι να τον καταργήσουν οι κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ), η διαδικασία είχε ολοκληρωθεί κανονικά και είχε ξεκινήσει η αξιολόγηση των στελεχών των σχολικών μονάδων.

Ετσι, οι υπερβολικές αντιδράσεις εκπαιδευτικών ενάντια στη διαδικασία έχουν περιοριστεί ή απομονωθεί από μεγάλο μέρος των δασκάλων και καθηγητών που βλέπουν το προηγούμενο παράδειγμα των πανεπιστημίων.

Το ρεπορτάζ των προηγούμενων μηνών, μάλιστα, έχει δείξει ότι στην πλειονότητά τους οι εκπαιδευτικοί σήκωσαν στις πλάτες τους – τα δύο προηγούμενα χρόνια – το τεράστιο εγχείρημα της τηλεκπαίδευσης, εργάστηκαν ώρες και επέδειξαν πνεύμα εθελοντισμού.

Το επόμενο βήμα

Σε αυτό το κλίμα το υπουργείο Παιδείας προχωρεί στα στάδια προετοιμασίας του επόμενου βήματος, της ατομικής, εξωτερικής αξιολόγησης των σχολείων.

Και αυτό δεν μπορεί να ολοκληρωθεί εάν δεν υπάρχουν αξιολογημένα στελέχη, δηλαδή νέοι διευθυντές εκπαίδευσης ανά περιφέρεια, διευθυντές σχολείων και σχολικοί σύμβουλοι.

Η διαδικασία κρίσης τους ξεκινάει με την ανακοίνωση όλων όσων περιμένουν να ακούσουν οι εκπαιδευτικοί της χώρας για τις δυο ηλεκτρονικές πλατφόρμες στις οποίες θα υποβάλουν τις αιτήσεις τους όσοι θέλουν να διεκδικήσουν θέσεις διευθυντών εκπαίδευσης και συμβούλων εκπαίδευσης (σχολικών συμβούλων).

Οι προκηρύξεις για την επιλογή διευθυντών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και των συμβούλων εκπαίδευσης, που είναι ένας θεσμός που επιστρέφει με αρμοδιότητες, αναμένονται μέχρι τα μέσα του μήνα.

Οπως είναι γνωστό, καταργούνται έτσι τα Περιφερειακά Κέντρα Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού (ΠΕΚΕΣ) και οι συντονιστές εκπαιδευτικού έργου που είχαν θεσμοθετηθεί προ τριετίας.

Με τους ρυθμούς που ακολουθούνται, στόχος είναι, αφού επιλεγούν τα ανώτερα στελέχη της εκπαίδευσης, ως το επόμενο καλοκαίρι να προχωρήσουν και οι επιλογές των διευθυντών των σχολείων για να αρχίσει σιγά σιγά να κινείται κάθε «βαγόνι» της νέας διαδικασίας.