13η αξιολόγηση: Θετικό πόρισμα – «Καμπανάκι» αβεβαιότητας για τον πληθωρισμό

Τις θετικές προοπτικές της οικονομίας τονίζει η Κομισιόν στην έκθεσή της για το πόρισμα της 13ης αξιολόγησης, ενώ βλέπει ως πηγή αβεβαιότητας την εκτόξευση των ενεργειακών τιμών. Υπογραμμίζει μεταξύ άλλων ότι η Ελλάδα ανέκαμψε γρήγορα από την πανδημία και οι προοπτικές παραμένουν ισχυρές, αν και υπόκεινται σε υψηλή αβεβαιότητα. Επί του παρόντος, η οικονομία αναμένεται να σημειώσει αύξηση του ΑΕΠ της τάξης του 8,5% το 2021, λόγω της εγχώριας ζήτησης και της καλύτερης από το αναμενόμενο της τουριστικής περιόδου.

Η επιστροφή στα προ πανδημικά επίπεδα οικονομικής δραστηριότητας είχε ήδη επιτευχθεί το τρίτο τρίμηνο του 2021. Οι προοπτικές για το 2022 παραμένουν ισχυρές, υποστηριζόμενες από τη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική και την ισχυρή ώθηση από το σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ωστόσο, η εξάπλωση της νέας παραλλαγής Όμικρον είναι πιθανό να επιβαρύνει την ανάπτυξη το τελευταίο τρίμηνο του 2021, αλλά αυτός ο αντίκτυπος αναμένεται να εξασθενίσει σε μεγάλο βαθμό κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022.

«Ενεργειακή» αβεβαιότητα

Οι πρόσφατες εξελίξεις των τιμών στην παγκόσμια αγορά της ενέργειας και, ειδικότερα, της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας έφεραν την άνοδο των τιμών καταναλωτή και αποτελούν πρόσθετη πηγή αβεβαιότητας για την οικονομία γενικότερα. Ενώ τα περισσότερα από τα μέτρα στήριξης έκτακτης ανάγκης καταργήθηκαν σταδιακά το 2021, όπως είχε προγραμματιστεί, η κυβέρνηση ανταποκρίθηκε γρήγορα στο ξέσπασμα της νέας παραλλαγής του κορωνοϊού και στον υψηλότερο από το αναμενόμενο πληθωρισμό με νέα στοχευμένη στήριξη.

Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να μειωθεί σημαντικά το 2022 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Όπως αναφέρει η έκθεση, τα στοιχεία προμηνύουν θετικά νέα για το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2021. Υπενθυμίζεται ότι η φθινοπωρινή πρόβλεψη της Επιτροπής προέβλεπε πρωτογενές έλλειμμα 7,6% του ΑΕΠ για το 2021 και 1,2% του ΑΕΠ για το 2022 και 1,5% το 2023.

Οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας παραμένουν ευνοϊκές και η ανεργία, η οποία διαμορφώθηκε στο 14,1% το τρίτο τρίμηνο του 2021 (από 17,2% το τρίτο τρίμηνο του 2020) , πρόκειται να μειωθεί περαιτέρω το 2022. Το ποσοστό κινδύνου φτώχειας διαμορφώθηκε στο 17,7% το 2020, από 17,9% το 2019.

Οφειλές του δημοσίου και εκκρεμείς συντάξεις

Στην αξιολόγησή της η Κομισιόν αναφέρει ότι οι αρχές έχουν σημειώσει πρόοδο όσον αφορά την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών της γενικής κυβέρνησης προς τον ιδιωτικό τομέα.

Το απόθεμα των καθυστερούμενων συντάξεων έχει μειωθεί σύμφωνα με αυτό που προβλεπόταν στο σχέδιο δράσης που εγκρίθηκε το φθινόπωρο του 2021 και οι αρχές επιβεβαίωσαν ότι θα εκκαθαριστεί πλήρως έως τον Ιούνιο του 2022.

Μετά από αρκετούς μήνες στασιμότητας, οι εκκρεμείς συντάξεις μειώθηκαν αξιοσημείωτα λόγω των μέτρων που υιοθέτησε η κυβέρνηση για να επαναφέρει την εκκαθάριση σε τροχιά. Η έκθεση επισημαίνει πάντως, ότι αν και ο αριθμός των εκκρεμών συντάξεων παραμένει επί του παρόντος κάπως πάνω από τον στόχο που είχε τεθεί τον Μάρτιο του 2021, οι αρχές αναμένουν ότι το θα εκκαθαριστεί έως τον Φεβρουάριο του 2022. Η εφαρμογή των συστάσεων του Ελεγκτικού Συνεδρίου και η απλοποίηση των δημοσιονομικών διαδικασιών έχουν προχωρήσει σύμφωνα με το σχέδιο.

Χρέος

Σύμφωνα με την Κομισιόν, η ενημέρωση της ανάλυσης βιωσιμότητας του χρέους δείχνει ότι οι κίνδυνοι παρέμειναν αμετάβλητοι σε σύγκριση με τη 12η έκθεση, αλλά η αβεβαιότητα παραμένει υψηλή.

Η τρέχουσα ανάλυση περιλαμβάνει τα στοιχεία από τη διαχείριση ρευστότητας και την τελευταία έκδοση ομολόγων, ενώ οι μακροοικονομικές, χρηματοοικονομικές και δημοσιονομικές μεταβλητές συνεχίζουν να βασίζονται στις φθινοπωρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2021. Οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι για τη βιωσιμότητα του χρέους παραμένουν, ενώ οι κίνδυνοι είναι πιο σημαντικοί μακροπρόθεσμα στα εναλλακτικά σενάρια.

Στο βασικό σενάριο, το χρέος μειώνεται από 203% του ΑΕΠ το 2021 σε περίπου 55% του ΑΕΠ το 2060, ενώ οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες παραμένουν κάτω από το 15% του ΑΕΠ μακροπρόθεσμα. Στο σενάριο του υψηλότερου κινδύνου, το χρέος μειώνεται στο 90% του ΑΕΠ έως το 2060 και οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες κυμαίνονται γύρω στο 18% του ΑΕΠ από τη δεκαετία του 2030.

Στο σενάριο χαμηλής ανάπτυξης, το επίπεδο του χρέους δεν σταθεροποιείται και οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες ξεπερνούν μόνιμα το 20% του ΑΕΠ έως το 2050. Τα εναλλακτικά σενάρια δείχνουν ότι οι πιθανές αυξήσεις των επιτοκίων μεσοπρόθεσμα και η ασθενέστερη οικονομική ανάπτυξη θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τη βιωσιμότητα του χρέους. Πλήρης ενημέρωση, συμπεριλαμβανομένων μακροοικονομικών, χρηματοοικονομικών και δημοσιονομικών παραδοχών θα παρουσιαστεί στην επόμενη έκθεση ενισχυμένης εποπτείας. Το υπόλοιπο του λογαριασμού ταμειακών αποθεμάτων παρέμεινε στα 15,7 δισεκατομμύρια ευρώ.

Σταϊκούρας: Εξαιρετικά θετική για τη χώρα η έκθεση της Κομισιόν

«Η 13η Έκθεση Αξιολόγησης των θεσμών, στο πλαίσιο του καθεστώτος Ενισχυμένης Εποπτείας, είναι εξαιρετική θετική για τη χώρα», ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, σχετικά τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ο ίδιος πρόσθεσε πως «πιστοποιεί ότι η ελληνική οικονομία ανέκαμψε γρήγορα και ισχυρά από την υγειονομική κρίση και ότι οι προοπτικές της παραμένουν ευοίωνες, παρά την υψηλή αβεβαιότητα που προκαλούν – διεθνώς – ο Covid-19 και οι αυξήσεις τιμών, ιδίως στην αγορά ενέργειας.

Ακόμη σημείωσε: «Τονίζει την “ταχεία αντίδραση της Κυβέρνησης απέναντι στην εξάπλωση της νέας μετάλλαξης του κορονοϊού και στον, υψηλότερο του αναμενομένου, πληθωρισμό, με νέα στοχευμένη στήριξη”.

Υπογραμμίζει τη σημαντική προβλεπόμενη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος εφέτος, τη δραστική μείωση της ανεργίας, που εκτιμάται ότι θα συρρικνωθεί περαιτέρω το 2022, και την υποχώρηση του κινδύνου φτώχειας το 2020, παρά την υγειονομική κρίση.

Επισημαίνει την πρόθεση της Κυβέρνησης να προχωρήσει, τον Μάιο, σε νέα αύξηση του κατώτατου μισθού, ώστε να περιορίσει τον αντίκτυπο των αυξήσεων τιμών για τους χαμηλόμισθους.

Χαιρετίζει την επιτυχή ολοκλήρωση κομβικών δράσεων στους τομείς της Δημόσιας Διοίκησης και της απλοποίησης των διαδικασιών αδειοδότησης επιχειρήσεων σε κλάδους της οικονομίας, καθώς και την ολοκλήρωση της διοικητικής αναδιοργάνωσης του ΕΦΚΑ και την προώθηση της πλήρους ψηφιοποίησής του.

Επικροτεί την πρόοδο που επετεύχθη σε καίριες μεταρρυθμίσεις, όπως είναι η μεταρρύθμιση του ΕΝΦΙΑ – η οποία, όπως αναφέρεται, θα διευρύνει τη φορολογική βάση και θα καταστήσει πιο δίκαιο και οικονομικά αποτελεσματικό τον φόρο ακινήτων –, η εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς ιδιώτες, η διαχείριση των δημοσίων οικονομικών, μέσω της περαιτέρω βελτίωσης της Λειτουργικής Ταξινόμησης των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης, οι αποκρατικοποιήσεις, η είσπραξη του clawback στον τομέα της Υγείας, το Κτηματολόγιο, η κωδικοποίηση της εργατικής νομοθεσίας και η αντιμετώπιση της διαφθοράς.

Επιπροσθέτως, διαπιστώνει τη συνέχιση μείωσης των “κόκκινων” δανείων, την ολοκλήρωση όλων των διαδικασιών που προβλέπει το νέο πλαίσιο ρύθμισης οφειλών και παροχής 2ης ευκαιρίας (εξωδικαστικός μηχανισμός, σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης κ.λπ.), την πρόοδο στην ψηφιοποίηση του Κράτους και στην υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Όλα τα παραπάνω συνιστούν ακόμα μία αναγνώριση της σκληρής και μεθοδικής δουλειάς όλων μας – πολιτών και Πολιτείας – στο πεδίο της οικονομίας, μέσα σε ένα ρευστό διεθνές περιβάλλον συνεχιζόμενων προκλήσεων.

Δουλειά που συνεχίζεται χωρίς εφησυχασμό, αλλά με πλήρη επίγνωση των δυσκολιών, με σχέδιο, υπευθυνότητα και εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας και στις δυνατότητες της χώρας, ώστε να καταστήσουμε την Ελλάδα ολόπλευρα πιο ισχυρή και την οικονομία της πιο δυναμική, παραγωγική, εξωστρεφή και κοινωνικά δίκαιη».