Μαθήματα οικονομίας από τα… σοκολατένια λαγουδάκια του Πάσχα

Για τους Καθολικούς το Πάσχα είναι αυτή την εβδομάδα με τις συνηθισμένες παραδόσεις που έχουν πολλές δυτικές χώρες, όπως το κυνήγι των αυγών και τα σοκολατένια λαγουδάκια. Ωστόσο φέτος, η πραγματικότητα είναι πιο πικρή.

Όπως γράφει η Αμάντα Λιτλ στο Bloomberg, ένα νέο ξέσπασμα της γρίπης των πτηνών στις ΗΠΑ εξαφάνισε δεκάδες εκατομμύρια κότες τις τελευταίες εβδομάδες, προκαλώντας έλλειμμα στα αυγά που συνήθως πωλούνται για να βαφτούν και να διακοσμηθούν – και υπενθυμίζοντας μας για άλλη μια φορά την ευπάθεια στην προσφορά της τροφής μας. Και ενώ δεν υπάρχει έλλειψη γλυκών σοκολάτας στα ράφια των καταστημάτων, οι καταναλωτές θα πληρώσουν περισσότερα, και αυτές οι υψηλότερες τιμές αποτελούν προάγγελο αυξανόμενων περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιβαρύνσεων που απειλούν τη βιομηχανία.

Η αρθρογράφος του πρακτορείου, υποστηρίζει ότι οι μεγάλοι «ζαχαροπλάστες» όπως η Hershey Co., η Mars Inc. και η Nestlé SA θα πρέπει να αναθεωρήσουν τις πρακτικές παραγωγής τους εάν θέλουν να συνεχίσουν να ικανοποιούν την όρεξη για σοκολάτα του κόσμου.

Και τονίζει ότι ένα καλό παράδειγμα που πρέπει να ακολουθήσουν αυτές οι παλαιές μάρκες είναι η ολλανδική startup Tony’s Chocolonely , μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες μάρκες σοκολάτας στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Αυτή η μικρή σοκολατοποιία – με έσοδα 110 εκατομμυρίων δολαρίων το 2021 σε σύγκριση με τα 8,9 δισεκατομμύρια δολάρια της Hershey – έχει υιοθετήσει πρωτοποριακές επιχειρηματικές πρακτικές ηθικής και έξυπνες για το κλίμα μεθόδους καλλιέργειας που θα μπορούσαν να σώσουν μια ολοένα και πιο μη βιώσιμη βιομηχανία.

Στο επίκεντρο της πρόκλησης βρίσκεται η παραγωγή του βασικού συστατικού της σοκολάτας, του κακάο. Σχεδόν το 70% των παγκόσμιων κόκκων κακάο καλλιεργείται στη Δυτική Αφρική – κυρίως στην Γκάνα και την Ακτή Ελεφαντοστού – όπου οι ολοένα και πιο ζεστές και ξηρές συνθήκες βλάπτουν τις αποδόσεις των αγροκτημάτων και αυξάνουν το κόστος. Η σοβαρή αποψίλωση των δασών αυξάνεται καθώς οι αγρότες αναζητούν περισσότερη καλλιεργήσιμη γη.

Η ζήτηση για κακάο, εν τω μεταξύ, αυξάνεται: Μια πρόσφατη έκθεση της Εθνικής Ένωσης Ζαχαροπλαστείων δείχνει ότι οι καταναλωτές καταβρόχθισαν σχεδόν 37 δισεκατομμύρια δολάρια σε γλυκά σε όλο τον κόσμο πέρυσι – μια αύξηση άνω του 10% από το 2020 χάρη στις καμπάνιες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την κατανάλωση άγχους κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης ήταν η σοκολάτα, με 22 δισεκατομμύρια δολάρια σε πωλήσεις το 2021.

Το δημοσίευμα επικαλείται επίσης πρόσφατη έκθεση του Πανεπιστημίου του Σικάγο, σύμφωνα με την οποία περισσότερα από 1,5 εκατομμύρια παιδιά εργάζονται παράνομα για να παράγουν κακάο στη δυτική Αφρική, τονίζοντας ότι πολλές μεγάλες μάρκες σοκολάτας έχουν αναγνωρίσει την κρίση της παιδικής εργασίας , αλλά δεν έχουν κάνει αρκετά για να την λύσουν.

Επίσης, μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ διαπίστωσε ότι μέχρι το 2050, τεράστιες περιοχές της Γκάνας και της Ακτής του Ελεφαντοστού θα γίνουν ακατάλληλες για τη γεωργία, καθώς η περιοχή σιγά σιγά ερημοποιείται. Αυτό θα μπορούσε να μειώσει την παγκόσμια παραγωγή κακάο κατά σχεδόν ένα τρίτο.

Η Tony’s Chocolonely έχει επινοήσει πέντε αρχές προμήθειας που καθοδηγούν τις επιχειρηματικές της σχέσεις με τους προμηθευτές κακάο στη Δυτική Αφρική, με στόχο την οικοδόμηση ανθεκτικότητας στο κλίμα. Το πιο αξιοσημείωτο από αυτά: Η εταιρεία χρησιμοποιεί λογισμικό χαρτογράφησης εφοδιαστικής αλυσίδας για να παρακολουθεί το κακάο που αγοράζει — μια πρακτική που επιτρέπει στην εταιρεία να διασφαλίζει την ποιότητα, να παρακολουθεί τις πρακτικές καλλιέργειας και την υγεία του εδάφους και να απαλλάσσει την αλυσίδα εφοδιασμού της από  την παιδική εργασία. Η εταιρεία υποστηρίζει επίσης συνεταιρισμούς αγροτών και βοηθά στην εκπαίδευση των αγροτών σε αγροδασοκομικές πρακτικές και προγράμματα αναδάσωσης που ενσωματώνουν τις φάρμες κακάο με ανθεκτικά, πλούσια σε δέντρα οικοσυστήματα.

Κυρίως, η εταιρεία δεσμεύεται επίσης να συνάψει μακροπρόθεσμα συμβόλαια με τους αγρότες της, κλείνοντας τιμές που είναι 25%-40% πάνω από την τιμή farmgate για τουλάχιστον πέντε χρόνια, ώστε οι αγρότες να μπορούν να επενδύσουν σε βιώσιμες γεωργικές πρακτικές και να εγγυηθούν αποδόσεις με την πάροδο του χρόνου. Αυτά τα συμβόλαια έχουν ωφελήσει το τελικό αποτέλεσμα της εταιρείας: τα προϊόντα Tony’s Chocoloney κοστολογούνται οριακά υψηλότερα από αυτά της Hershey, στα 0,81 $ ανά ουγγιά έναντι 0,71 $ ανά ουγγιά. Ωστόσο, η Tony’s αύξησε τις πωλήσεις της μεταξύ 20% και 22% κάθε χρόνο από το 2019 έως το 2022, αποφεύγοντας την αστάθεια των τιμών της αγοράς τα τελευταία χρόνια που ανάγκασε μεγάλες μάρκες να ανακοινώσουν διαδοχικές αυξήσεις τιμών.

Κι όπως τονίζει στο Bloomberg ο επικεφαλής της  Tony’s Chocolonely, Henk Jan Beltman, «η σοκολάτα είναι ένα πολύ ιδιαίτερο είδος προϊόντος, ένα προϊόν που δεν παρέχει στους καταναλωτές θερμίδες που χρειάζονται, αλλά θερμίδες που αγαπούν».