Αυξήσεις έως 6% στις συντάξεις – Νέο τοπίο από το 2023

Αυξήσεις μεταξύ 5% και 6% θα λάβουν οι συνταξιούχοι το 2023 καθώς ξεπαγώνει η αναπροσαρμογή τους, η οποία είχε ανασταλεί από την περίοδο του πρώτου Μνημονίου, το 2010. Παράλληλα, από τη νέα χρονιά σχεδιάζεται η κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης (ΕΑΣ), η οποία θα οδηγήσει σε πρόσθετη αύξηση στις αποδοχές και των συνταξιούχων. Η απαγόρευση των αυξήσεων των συντάξιμων αποδοχών λήγει στις 31/12/2022 και όπως προανήγγειλε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας από το 2023 θα δοθούν αυξήσεις που αναλογούν στις συντάξεις, έπειτα από 12 χρόνια δραματικών περικοπών.

Το πάγωμα των συντάξιμων αποδοχών είχε επιβληθεί από το 2010 αρχικά μέχρι το 2016, αλλά έπειτα από πιέσεις της τρόικας ο «πάγος» διευρύνθηκε μέχρι το 2021 και κατόπιν μέχρι το 2022. Σύμφωνα με τον τελευταίο νόμο (και ισχύοντα) Βρούτση 4670/2020, η αναπροσαρμογή των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2023 θα ανέλθει στο άθροισμα του 50% της ετήσιας μεταβολής του ΑΕΠ το 2022 και του 50% της ετήσιας μεταβολής του πληθωρισμού το 2022.

Ειδικότερα, ο νόμος 4670/2020 προβλέπει ότι «το συνολικό ποσό της σύνταξης αυξάνεται από την 1η/1/2023 κατ’ έτος, με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με βάση συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ συν το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους, διαιρούμενου διά του δύο (2) και δεν υπερβαίνει το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή».

Στην παρούσα συγκυρία, οι συνταξιούχοι ευνοούνται από τον πληθωρισμό που καλπάζει, ενώ αρνητικά επιδρά η προβλεπόμενη επιβράδυνση του ΑΕΠ. Για παράδειγμα, ο πληθωρισμός φέτος, σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο της Τράπεζας της Ελλάδος, αναμένεται να κινηθεί στο 7% κατά μέσο όρο το 2022. Πάντως, ο μέσος όρος του πληθωρισμού στο πρώτο τρίμηνο του έτους ανέρχεται στο 7,2%-7,5% και όλες οι προβλέψεις συγκλίνουν σε περαιτέρω αύξησή του στους επόμενους μήνες. Επίσης το ΑΕΠ, σύμφωνα με την ΤτΕ θα αυξηθεί από 2,8% έως και 3,8%, χαμηλότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις της ΤτΕ που ήταν στο 4,8% και του υπουργείου Οικονομικών που ήταν στο 4,5%.

Οι δικαιούχοι

Δυστυχώς, οι αυξήσεις δεν θα είναι οριζόντιες. Δικαιούχοι θα καταστούν μόνο όσοι λαμβάνουν σύνταξη η οποία δεν ξεπερνά το ποσό που προκύπτει με βάση τον νέο τρόπο υπολογισμού, όπως αναθεωρήθηκε για τελευταία φορά το 2020 με τον νόμο Βρούτση. Οσοι έχουν τη λεγόμενη «θετική προσωπική διαφορά» (δηλαδή εισπράττουν και σήμερα περισσότερα χρήματα από όσα προκύπτουν με τον νέο τρόπο υπολογισμού) δεν θα δουν καμία αύξηση.

Στην περίπτωση αυτή το ποσό θα συμψηφίζεται με τις γενικότερες αυξήσεις που προβλέπεται να δίνονται στις συντάξεις από το 2023 και μετά (με βάση την εξέλιξη του ΑΕΠ και του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή) έως ότου η προσωπική διαφορά εξαλειφθεί.

Συγκεκριμένα, οι παλαιοί συνταξιούχοι (πριν από τις 13 Μαΐου 2019) που έχουν θετική προσωπική διαφορά μεγαλύτερη των 50 ευρώ δεν θα δουν καμία πραγματική αύξηση, απλά θα μειωθεί η προσωπική διαφορά που έχει καταγραφεί, αυξάνοντας τις ελπίδες σταδιακά να αυξηθεί η σύνταξη μετά το 2023. Η προσωπική διαφορά θα συμψηφίζεται με αυτές τις ετήσιες αυξήσεις μέχρι να μηδενιστεί.

Οι παλαιοί συνταξιούχοι (πριν από τις 13 Μαΐου 2019) που έχουν θετική προσωπική διαφορά μικρότερη των 50 ευρώ μετά τον επανυπολογισμό των συντάξεών τους με τα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης αναμένεται είτε να μηδενίσουν τη θετική διαφορά, είτε να περάσουν σε αρνητική προσωπική διαφορά, κάτι που θα τους οδηγήσει σε πολύ μικρές αυξήσεις στις συντάξεις τους.

Για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος που έχει μείωση 150 ευρώ και παίρνει το ποσό αυτό ως προσωπική διαφορά, αν πάρει αύξηση 30 ευρώ το 2023 θα χάσει 30 ευρώ από την προσωπική διαφορά και θα έχει 120 ευρώ από προσωπική διαφορά και 30 ευρώ από την αύξηση. Αν δοθεί αύξηση 30 ευρώ το 2024, τότε θα έχει 90 ευρώ προσωπική διαφορά και 30+30 ευρώ από τις αυξήσεις του 2023 και 2024. Οταν μηδενιστεί η προσωπική διαφορά, τότε θα περιμένει να δει και καθαρή αύξηση στη σύνταξη.

Εισφορά αλληλεγγύης

Την ίδια ώρα, τίτλους τέλους στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης για όλους. Από 1ης/1/2023, η οριστική κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, ενός μνημονιακού μέτρου που θεσπίστηκε ως προσωρινό το 2011 αλλά έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα, φέρνει αυξήσεις στις καθαρές αποδοχές για τους εργαζομένους του δημόσιου τομέα και τους συνταξιούχους με ετήσιο εισόδημα άνω των 12.000 ευρώ, ενώ οι ιδιωτικοί υπάλληλοι, για τους οποίους έχει ανασταλεί η εισφορά, θα συνεχίσουν να βλέπουν αυξημένες τις μηνιαίες αποδοχές.

Με λιγότερο φόρο θα επιβαρύνονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αυτοαπασχολούμενοι και όσοι αποκτούν εισοδήματα από ενοίκια, μερίσματα ή τόκους. Το μέτρο αγγίζει περίπου 1,2 εκατ. φορολογουμένους.