Ελληνοτουρκικά: Η οπτική των ΗΠΑ

Για το πώς βλέπουν οι Αμερικανοί τη σχέση τους, είτε με την Ελλάδα είτε με την Τουρκία, κατακλυζόμαστε με επίσημες δηλώσεις και αναλύσεις από αμερικανικής πλευράς. Όμως για το πώς βλέπουν οι Αμερικανοί τις ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα.

Γι’ αυτό έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον δύο σχετικές απόρρητες εκθέσεις του αμερικανού αναλυτή, άλλοτε αξιωματούχου του ΝΑΤΟ, Χάρι Ντινέλα, προς το Κέντρο Ανάλυσης και Πληροφοριών του αμερικανικού στρατού το 1987, που αποχαρακτηρίστηκαν το 2013 και έφερε στη δημοσιότητα ο έγκριτος συνάδελφος Παύλος Παπαδόπουλος («Καθημερινή», 27/3). Οι εκθέσεις αυτές επηρέασαν και ενδεχομένως εξακολουθούν να επηρεάζουν την αμερικανική πολιτική απέναντι στην Ελλάδα και την Τουρκία. Όπως υπογραμμίζεται δε από τον κ. Παπαδόπουλο, στο μεγαλύτερο μέρος τους οι εκθέσεις αυτές θα μπορούσαν να είναι σημερινές και συνεπώς θα πρέπει να συνεκτιμώνται κατά τη διαμόρφωση της εξωτερικής μας πολιτικής.

Οι διαπιστώσεις

Παραθέτω συνοπτικά τις κυριότερες διαπιστώσεις της απόρρητης έκθεσης Ντινέλα σε δύο συνέχειες:

• Στο Αιγαίο και στη Θράκη υπάρχει μια στρατιωτική ισορροπία ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία.
• Είναι απίθανο η Ελλάδα και η Τουρκία να πετύχουν κέρδη η μία εναντίον της άλλης στη Θράκη. Στην περίπτωση ενός ελληνοτουρκικού πολέμου, ακόμα και μικρής διάρκειας, το ενδεχόμενο μαχών με μεγάλες απώλειες και για τις δύο πλευρές σε επίπεδο προσωπικού και εξοπλισμών θα πρέπει να αναμένεται στη Θράκη, με καμιά πλευρά να μην κερδίζει κάποιο ουσιαστικό πλεονέκτημα ή έδαφος.
• Η Ελλάδα είναι πιθανόν να μπορεί να υπερασπίσει και τα έξι κύρια νησιά της στο Αιγαίο, ακόμα και απέναντι σε μια αποφασιστική απόπειρα να κατακτήσει η Τουρκία ένα από αυτά. Οι απώλειες και για τις δύο πλευρές θα πρέπει να αναμένονται υψηλές.
• Υπάρχει η δυνατότητα για την Τουρκία να κατακτήσει ένα από τα μικρότερα νησιά του Αιγαίου. Ένας πιθανός στόχος θα ήταν το Καστελλόριζο. Η κατάκτηση εδαφών από οποιαδήποτε πλευρά θα καθιστούσε έναν πόλεμο στο Αιγαίο πολύ πιο δύσκολο να οδηγηθεί σε σύντομη λήξη έπειτα από πολιτική παρέμβαση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.
• Στο Αιγαίο η Ελλάδα φαίνεται ότι διαθέτει το πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας στον αέρα και στη θάλασσα. (Σημ. σύνταξης: Έκτοτε το πλεονέκτημα αυτό έχει μάλλον ανατραπεί υπέρ της Τουρκίας, όπως προέβλεπε η έκθεση Ντινέλα ότι θα συμβεί λόγω αύξησης εξοπλισμών της Τουρκίας και στασιμότητας στην Ελλάδα, η οποία μόλις τώρα τείνει να διορθωθεί με τα Ραφάλ και τις Μπελαρά.)
• Καμία πλευρά δεν θέλει έναν ελληνοτουρκικό πόλεμο. Ωστόσο, η Ελλάδα είναι λιγότερο πιθανό να υποχωρήσει σε μια ενδεχόμενη κατάσταση σύγκρουσης, ειδικά στο Αιγαίο, απ’ όσο ήταν στο παρελθόν.
• Οι ΗΠΑ πρέπει να σχεδιάσουν τη στρατιωτική βοήθεια στην Ελλάδα και την Τουρκία με τέτοιον τρόπο ώστε να ενισχύουν την αποτρεπτική ικανότητα της κάθε πλευράς απέναντι σε επίθεση της άλλης.
• Η Τουρκία διαθέτει – και θα συνεχίσει να διατηρεί – το στρατιωτικό και πολιτικό πλεονέκτημα στην Κύπρο.

* Η παράθεση των τόσο σημαντικών διαπιστώσεων του αμερικανού αναλυτή Χάρι Ντινέλα θα συνεχιστεί την επόμενη Κυριακή.