Λογαριασμοί ρεύματος: Συγκρούσεις… υψηλής τάσης στη Bουλή και την αγορά

Σε αναβρασμό βρίσκεται το πολιτικό και το οικονομικό τοπίο της χώρας με αφορμή τις μεγάλες αυξήσεις στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος αλλά και τα νέα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για τη στήριξη νοικοκυριών κι επιχειρήσεων.

Οι εστίες της πολιτικής και οικονομικής αντιπαράθεσης εντοπίζονται στο περιβόητο πόρισμα της ΡΑΕ για τα υπερέσοδα των καθετοποιημένων ομίλων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που αποκάλυψε ο ΟΤ προχθές Δευτέρα, καθώς και η ασαφής λειτουργία του νέου μηχανισμού ελέγχου των τιμών ρεύματος στη χονδρεμπορική αγορά από την 1^η Ιουλίου.

 Οι διαπραγματεύσεις με Κομισιόν

Η κυβέρνηση όσο κι αν ήθελε να υποβαθμίσει την ανάγκη έγκρισης της Ευρ. Επιτροπής για την εφαρμογή του πλαφόν στα έσοδα των ηλεκτροπαραγωγών από το χρηματιστήριο ηλεκτρικής ενέργειας, εντούτοις το παράδειγμα της Ισπανίας όπου υπήρξε παρέμβαση των Βρυξελλών δεν αποκλείει μία τέτοια εξέλιξη και στην ελληνική περίπτωση.

Πιθανότατα και σήμερα, όπως αναφέρουν πηγές του ΟΤ, η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα ξεκινήσει τις συζητήσεις με τις αρμόδιες διευθύνσεις της Ευρ. Επιτροπής για τα μέτρα που θέλει να εφαρμόσει από την 1^η Ιουλίου.

Κομβικό σημείο για την τύχη της ελληνικής πρωτοβουλίας είναι κατά πόσο με το πλαφόν επηρεάζεται η αρχιτεκτονική της λειτουργίας του target model. Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας λειτουργεί ενιαία με κοινούς κανόνες, οι οποίοι ισχύουν στα εθνικά χρηματιστήρια και με βάση αυτούς καθορίζονται οι τιμές χονδρεμπορικής του ρεύματος, η ασφαλής παροχή του και φυσικά η οικονομική βιωσιμότητα των ηλεκτροπαραγωγών και προμηθευτών.

Στους κόλπους της αγοράς ηλεκτρισμού, κυριαρχεί η αμφισβήτηση του κατά πόσο με τον καθορισμό διπλής τιμής στο χρηματιστήριο ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας δεν διαταράσσεται το target model και ιδίως το σκέλος των εξαγωγών ρεύματος. Να θυμίσουμε ότι με βάση το ελληνικό σχέδιο η Οριακή Τιμή Συστήματος θα συνεχίσει να διαμορφώνεται με βάση την τελευταία προσφορά της ακριβότερης μονάδας ηλεκτροπαραγωγής αλλά οι παραγωγοί θα αποζημιώνονται σε άλλη χαμηλότερη τιμή, που θα αντικατοπτρίζει μόλις το λειτουργικό τους κόστος και ένα ελάχιστο περιθώριο κέρδους.

Το νέο μοντέλο προκαλεί, κατά κάποιους, συνθήκες άνισου ανταγωνισμού με το διασυνοριακό εμπόριο να ευννοείται σε σχέση με το εσωτερικό…  

Ο ρόλος της Επιτροπής Ανταγωνισμού

Οι αιφνιδιαστικοί έλεγχοι της Επιτροπής Ανταγωνισμού την περασμένη εβδομάδα στις εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας έχουν επίσης προκαλέσει μούδιασμα… στον συγκεκριμένο κλάδο.

Τα στόματα… των διοικήσεων των επιχειρήσεων κρατούνται ερμητικά κλειστά χωρίς δυνατότητα έκφρασης δημόσιας θέσης απέναντι στα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση από την 1^η Ιουλίου.

Οι επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας, μπροστά στον κίνδυνο να κατηγορηθούν για καρτέλ, δεν μπορούν να αντιδράσουν. Η ενόχληση, αν και δεν εκδηλώνεται δημοσίως, είναι έντονη στους κόλπους ενεργειακών ομίλων.

Αξίζει δε, να σημειωθεί πως και τα «ντου» που έκανε η αρμόδια διοικητική αρχή για θέματα ανταγωνισμού, είχαν ουσιαστικά προαναγγελθεί προ μηνών όταν είχε ανακοινωθεί η παρέμβαση της για την έρευνα πιθανόν αντιανταγωνιστικών συμπεριφορών στην αγορά με στόχο τον καθορισμό των τιμών ρεύματος.   

Το πρώτο πολιτικό crash test

 Το πρώτο crash test μεταξύ κυβέρνησης και ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να λάβει χώρα αύριο Πέμπτη το πρωί στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής.

Κατόπιν αιτημάτων βουλευτών έχει κληθεί να δώσει απαντήσεις για τον τρόπο λειτουργίας της χρηματιστηριακής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τη ρήτρα αναπροσαρμογής, το πλαφόν αλλά και τα υπερέσοδα των παραγωγών, ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Αθανάσιος Δαγούμας.

Η ΡΑΕ θα βρεθεί αντιμέτωπη τόσο με τα αιτήματα βουλευτών όσο και με την αντιπαράθεση μεταξύ των εκπροσώπων της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ.

Φυσικά πιέσεις θα ασκηθούν και από το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ και το ΚΚΕ και τα άλλα κοινοβουλευτικά κόμματα της αντιπολίτευσης για το περιβόητο πόρισμα της Αρχής με τα υπερέσοδα των ηλεκτροπαραγωγών καθώς και για τη ρήτρα αναπροσαρμογής που έχει κάψει… τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

Η τελική μονομαχία

 Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο πρόεδρος του Αλέξης Τσίπρας έχουν σηκώσει ψηλά το θέμα των αυξήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος και του τρόπου εφαρμογής της ρήτρας αναπροσαρμογής.

Ο ίδιος ο αρχηγός του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης προ περίπου δύο εβδομάδων προέτρεψε, όπως κατηγορήθηκε από την κυβέρνηση, στη στοίχιση καταναλωτών και επαγγελματιών πίσω από ένα νέο «Κίνημα – Δεν Πληρώνω». Παρότρυνε τις ομαδικές αγωγές μέσω δικηγορικών συλλόγων και ζήτησε την κατάργηση της ρήτρας, την οποία βέβαια, όπως αποκάλυψαν το in.gr και ο ΟΤ, διατηρούσε ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση.

Από την άλλη πλευρά ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πάρει πάνω του την υπόθεση της ενεργειακής κρίσης αλλά και της παρέμβασης της ΡΑΕ για τη διαπίστωση κατά πόσο οι εταιρείες ρεύματος είχαν υπερκέρδη στη διάρκεια της κρίσης. Ανακοίνωσε μάλιστα την επιβολή τέλους στο 90% των πιθανών τέτοιων κερδών.

Το πόρισμα της ΡΑΕ λέγεται ότι κατεβάζει τον πήχη των υπερεσόδων στα 200 με 300 εκ. ευρώ καθώς οι εταιρείες από τα περίπου 600 εκ. ευρώ έσοδα ζημιώθηκαν με τα σταθερά τιμολόγια σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις και μεγάλες βιομηχανίες. Επιπλέον η λιανική μπαίνει μέσα εξαιτίας των υψηλών τιμών προμήθειας ρεύματος.

Πάντως ο πρωθυπουργός μετά την επιστροφή του από τις ΗΠΑ, στις 17 Μαίου, αναμένεται να ζητήσει συζήτηση στη Βουλή για την ενεργειακή κρίση διασταυρώνοντας το… ξίφος του με εκείνο του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ.

 Οι ομαδικές αγωγές

 Μετά τις συλλογικές αγωγές καταναλωτών που διοργανώνουν καταναλωτικές ενώσεις και δικηγορικοί σύλλογοι, στο χορό μπαίνουν και οι μικρομεσαίοι επαγγελματοβιοτέχνες.

Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο της Αθήνας και η ΓΣΕΒΕΕ πρωτοστατούν με νομικές ενέργειες για την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής των τιμών του ρεύματος.

Οι κινήσεις αυτές έχουν αμφίβολο αποτέλεσμα, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς και άλλους νομικούς κύκλους. Για τον πολύ απλούστατο λόγο, πως αν οι εταιρείες ρεύματος δεν εφάρμοζαν τις ρήτρες θα περνούσαν τις αυξήσεις στα τιμολόγια ρεύματος. Ουσιαστικά θα προεξοφλούσαν χρονικά τις μεγάλες αυξήσεις ανεβάζοντας τις τιμές της κιλοβατώρας και διατηρώντας τες, σταθερά στα ύψη… ακόμη κι αν υπήρχε η πιθανότητα αποκλιμάκωσης τους.

Οι ίδιες προαναφερόμενες πηγές θεωρούν ότι το αποτέλεσμα θα είναι αντίστοιχο με εκείνων των προσφυγών για τα διόδια, τον ΕΝΦΙΑ και το ελβετικό φράγκο. Οι συμμετέχοντες σε εκείνες τις ομαδικές αγωγές έχασαν λεφτά από έξοδα δικαστικών παραστάσεων αλλά και από συνδρομές χιλιάδων ευρώ υπέρ των καταναλωτικών οργανώσεων…

Όπως και να χει οι κινήσεις αυτές δείχνουν τον αναβρασμό της κοινωνίας σε ένα πρωτόγνωρο πρόβλημα, αυτό δηλαδή της ενεργειακής κρίσης που πυροδοτήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία και πλήττει όλη την Ε.Ε.