ESG: Ανάλυση Αποφάσεων για ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες

Τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποίησε το Εργαστήριο Financial Engineering του Πολυτεχνείου Κρήτης αφορούν τους μέσους όρους των βαθμολογιών ESG ανά χώρα, ανά κλάδο, όπως επίσης οι μεταβολές που παρατηρήθηκαν μέσα στα δώδεκα έτη της περιόδου της μελέτης (2007-2019, Κ. Ζοπουνίδης, Μ. Εσκαντάρ, Μ. Δούμπος, βιωσιμότητα των χωρών και των κλάδων με βάση το τρίπτυχο ESG, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 14.12.2021).

Σε ένα πολύ πρόσφατο άρθρο μας αναλύσαμε με τη χρήση της μεθοδολογίας πολλαπλών κριτηρίων τη σημασία των κριτηρίων ESG στις κοινωνικές και ηθικές επενδύσεις. Τα αποτελέσματα έδειξαν, με τους δείκτες ποιότητας (Bootstrap και συντελεστής ), ότι τα κοινωνικά κριτήρια φαίνονται πιο σημαντικά, ενώ σιγά σιγά αποκτούν ενδιαφέρον και τα περιβαλλοντικά και τα κριτήρια διακυβέρνησης (βλ. Μ. Εσκαντάρ, Μ. Δούμπος, Κ. Ζοπουνίδης, Δείκτης ESG: ένα μοντέλο πολυκριτήριας ανάλυσης αποφάσεων, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 04.05.2022).

Στο παρόν άρθρο εξετάζεται η σχέση του ολικού σκορ ESG (ενδογενής μεταβλητή) με τις ανεξάρτητες μεταβλητές περιβάλλοντος, κοινωνικής πολιτικής και διακυβέρνησης στους διάφορους κλάδους χωρίζοντας όμως το δείγμα σε ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες.

Είναι σημαντικό να εξεταστεί η επίδραση των διαφόρων κριτηρίων στις επενδυτικές αποφάσεις ESG ανάλογα με το επίπεδο ανάπτυξης κάθε χώρας.

Αποτελέσματα

Χρησιμοποιήθηκε το μοντέλο προσθετικής χρησιμότητας στο ίδιο δείγμα της Thompson Reuters που περιέχει 39 χώρες με 16 κλάδους και χρονική περίοδο 2007-2019 (βλ. Μ. Εσκαντάρ, Μ. Δούμπος, Κ. Ζοπουνίδης, Οικονομικός Ταχυδρόμος).

Μερικοί κλάδοι έχουν συγχωνευθεί λόγω του μικρού αριθμού παρατηρήσεων.

Α – Agriculture, forestry and fishing

B – Mining and quarrying

C – Manufacturing

D – Electricity, gas, steam and air conditioning supply

E – Water supply; sewerage; waste management and remediation activities

F – Construction

G – Wholesale and retail trade

H – Transporting and storage

I – Accommodation and food service activities

J – Information and communication

K – Financial and insurance activities

L – Real estate activities

M – Professional, scientific and technical activities

N – Administrative and support service activities

Q – Human health and social work activities

R – Arts, entertainment and recreation

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι στην ομάδα των ανεπτυγμένων χωρών μεγαλύτερη σημασία έχουν τα κριτήρια κοινωνικής πολιτικής (μέσος όρος των κλάδων 41.80%) ακολουθούμενα από τα κριτήρια διακυβέρνησης (32.85%) και του περιβάλλοντος (25.35%). Στις αναπτυσσόμενες χώρες η σειρά σημαντικότητας είναι:

Κοινωνικά κριτήρια: 37,12%

Περιβαλλοντικά κριτήρια: 32,31%

Κριτήρια διακυβέρνησης: 30,57%

Τα κοινωνικά κριτήρια έχουν μεγαλύτερο βάρος και στις δύο ομάδες χωρών, με μεγαλύτερη διαφορά από τις δύο άλλες ομάδες κριτηρίων στην ομάδα ανεπτυγμένων χωρών. Τα κριτήρια διακυβέρνησης έχουν μεγαλύτερο βάρος στις ανεπτυγμένες χώρες, ενώ τα κριτήρια περιβάλλοντος είναι πιο σημαντικά στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν πιο αποτελεσματικοί θεσμοί στη διοίκηση μιας επιχείρησης, στις σχέσεις μεταξύ των μετόχων και την αντιμετώπιση της διαφθοράς στις ανεπτυγμένες χώρες.
Τα περιβαλλοντικά κριτήρια έχουν ένα ειδικό βάρος σημαντικό στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπως η ρύπανση υδάτων ή η σπατάλη ενέργειας. Εξαίρεση αποτελούν οι κλάδοι επιχειρήσεων IMNQR όπου τα βάρη είναι τα ακόλουθα: G: (41,20%), S: (34,80%), E: (24,00%) και L, G: (35,8%), E: (32,9%), S: (31,3%) για τις ανεπτυγμένες χώρες.

Στις αναπτυσσόμενες χώρες εξαίρεση αποτελεί ο κλάδος DE με τα ακόλουθα βάρη E: (57,4%), S: (25,4%), G: (17,2%).

Ανάλυση ευστάθειας

Χρησιμοποιήθηκε η Bootstrap Analysis στο δείγμα μελέτης και στο δείγμα ελέγχου και στους τρεις πυλώνες με πολύ μεγάλη ευστάθεια.

Οι πίνακες 3 και 4 δείχνουν τημεγάλη ευστάθεια μεταξύ των δύο ομάδων χωρών ανεπτυγμένων στα δύο δείγματα μελέτης και ελέγχου (βλ. Πίνακες 1 και 2). Η ποιότητα της μονότονης παλινδρόμησης είναι επίσης πολύ υψηλή και κυμαίνεται ως εξής:

–         Ανεπτυγμένες χώρες (δείγμα μελέτης)

Από 77,39% (κλάδος information and communication)

Έως 97,78% (κλάδος agriculture, forestry and fishing).

–         Αναπτυσσόμενες χώρες (δείγμα μελέτης)

Από 82,59% (κλάδος manufacturing and construction)

Έως 96,08% (κλάδος agriculture, forestry and fishing)

–         Ανεπτυγμένες χώρες (δείγμα ελέγχου)

Από 70,90% (κλάδος information and communication)

Έως 98,39% (κλάδος agriculture, forestry and fishing).

–         Αναπτυσσόμενες χώρες (δείγμα ελέγχου)

Από 64,79% (κλάδος accommodation, professional, scientific, administrative, human health and arts, entertainment and recreation)

Έως 97,71% (κλάδος agriculture, forestry and fishing).

Η ποιότητα μετριέται από το συντελεστή προσδιορισμού .

Συμπερασματικά, στο άρθρο αυτό εξετάσαμε της σημασία των κριτηρίων ESG στις κοινωνικά υπεύθυνες επενδύσεις διακρίνοντας το δείγμα μας σε ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες. Τα κοινωνικά κριτήρα με ελάχιστες εξαιρέσεις παραμένουν πιο σημαντικά και στις δύο ομάδες χωρών, ακολουθούμενα από τα κριτήρια διακυβέρνησης για τις ανεπτυγμένες χώρες και τα περιβαλλοντικά κριτήρια για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Σε επόμενο άρθρο θα εξετάσουμε τα πιο σημαντικά κριτήρια ανά πυλώνα και τον παράγοντα χρόνο στις επενδυτικές αποφάσεις ESG.

Υποψήφια Δρ. Μαριάννα Εσκαντάρ, Μέλος του Εργαστηρίου Financial Engineering, Πολυτεχνείο Κρήτης

Καθηγητής Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδημαϊκός, Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών, Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων, Επίτιμος Δρ. ΑΠΘ, Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France