ΕΕ: Φορολόγηση της κερδοσκοπίας στην ενέργεια για τη στήριξη των ευάλωτων

Τη λήψη -εκτάκτως- φορολογικών μέτρων για τους κερδοσκόπους της ενεργειακής ακρίβειας προτείνει η ΕΕ, δίνοντας παράλληλα στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να καθορίζουν ρυθμιζόμενες τιμές για τους ευάλωτους καταναλωτές. Αυτό προκύπτει από την απάντηση της ευρωπαίας Επιτρόπου Ενέργειας Κάντρι Σίμσον σε ερώτηση της αντιπροέδρου του Ευρωκοινοβουλίου Εύας Καϊλή με αφορμή την εκτίναξη των τιμών χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ.

Ειδικότερα, η ερώτηση της κ. Καϊλή έχει ως εξής:

«Οι τιμές χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν σημαντικά τους τελευταίους 12 μήνες σε όλα τα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων με άνοδο έως και 500% στην Ελλάδα, την Κροατία και τη Βουλγαρία τον Ιανουάριο του 2022 σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2021. Δεδομένης της έλλειψης εναρμονισμένης αντίδρασης της ΕΕ στην κρίση αυτή, τα κράτη μέλη έχουν εφαρμόσει ένα συνονθύλευμα μέτρων που κυμαίνονται από φορολογικές μειώσεις και ανώτατα όρια τιμών για τη θέρμανση έως καταβολή μετρητών και εκπτώσεις, κανένα από τα οποία δεν είναι βιώσιμο για τους εθνικούς προϋπολογισμούς πέρα από ένα διάστημα λίγων μηνών.

1. Ποια είναι η συγκεκριμένη ανάλυση της Επιτροπής για να εξηγήσει αυτές τις έντονες διαφορές στην αύξηση των τιμών χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των κρατών μελών κατά τους τελευταίους 12 μήνες (Ιανουάριος 2021 — Ιανουάριος 2022);

2. Συμφωνεί η Επιτροπή ότι απαιτείται νομοθετική λύση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να αντιμετωπιστούν οι απότομες αυξήσεις των τιμών χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την ΕΕ και να αποφευχθούν οι σημαντικές διακυμάνσεις μεταξύ των κρατών μελών;

3. Ποια συγκεκριμένα νομοθετικά μέτρα προετοιμάζει η Επιτροπή για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις διογκούμενες τιμές της ενέργειας, οι οποίες είναι πιθανό να παραμείνουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα;»

H  ευρωπαία επίτροπος απάντησε:

«Η άνοδος των τιμών χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη αποτελεί βασική πηγή ανησυχίας. Οι διαφορές στην αύξηση των τιμών χονδρικής μεταξύ των κρατών μελών μπορούν να εξηγηθούν από το εθνικό μείγμα ηλεκτροπαραγωγής και από τη δια-συνδεσιμότητα, ενώ τα επίπεδα των τιμών λιανικής εξαρτώνται και από τα είδη των χρησιμοποιούμενων συμβάσεων.

Σε συνέχεια της εργαλειοθήκης μέτρων του 2021 για τη μείωση των επιπτώσεων της απότομης αύξησης των τιμών στους λογαριασμούς των καταναλωτών ενέργειας και ως απάντηση στην παράταση της ενεργειακής κρίσης και στην επιδείνωσή της λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, εκδόθηκε νέα ανακοίνωση με τίτλο REPowerEU.

Επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης με τον μετριασμό των τιμών λιανικής, τη στήριξη των εκτεθειμένων επιχειρήσεων και την εξασφάλιση επαρκούς ικανότητας αποθήκευσης για τον επόμενο χειμώνα, καθώς και με τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της ΕΕ από τα ορυκτά καύσιμα από τη Ρωσία, κυρίως από το φυσικό αέριο, με την αύξηση της παραγωγής πράσινης ενέργειας, τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού και τη μείωση της ζήτησης. Η REPowerEU βασίζεται στη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της ΕΕ μέσω της διαφοροποίησης των πηγών, του εξηλεκτρισμού και του μετασχηματισμού της βιομηχανίας.

Η Επιτροπή θα αξιολογήσει επίσης τις επιλογές για τη βελτιστοποίηση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με σκοπό τη μεγιστοποίηση της ενέργειας χαμηλού κόστους.

Η ανακοίνωση επιβεβαιώνει ότι, υπό τις παρούσες εξαιρετικές περιστάσεις, τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίζουν ρυθμιζόμενες τιμές για τους ευάλωτους καταναλωτές, τα νοικοκυριά και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, προκειμένου να συμβάλουν στην προστασία των καταναλωτών και της οικονομίας μας. Καθιστά σαφές ότι τα κράτη μέλη μπορούν να εξετάσουν το ενδεχόμενο λήψης προσωρινών φορολογικών μέτρων για τα απροσδόκητα κέρδη και να αποφασίσουν κατ’ εξαίρεση να παρακρατήσουν μέρος των εν λόγω κερδών για αναδιανομή στους καταναλωτές. Εγκρίθηκε επίσης ένα νέο προσωρινό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις, το οποίο επιτρέπει στα κράτη μέλη να χορηγούν ενισχύσεις σε επιχειρήσεις που πλήττονται από την κρίση».