Δημοσιονομική ευελιξία και το 2023

Αυτό που είναι πλέον ξεκάθαρο από την Τετάρτη που παρουσίασε τις προτάσεις για την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία η Κομισιόν, είναι ότι τους σφιχτούς δημοσιονομικούς κανόνες που κανονικά θα επέστρεφαν από το 2023, τους ξεχνάμε. Ποιους δημοσιονομικούς κανόνες, θα έλεγε κάποιος, με τις αγορές να καταρρέουν, τον πόλεμο να δίνει ακόμα επιπτώσεις στην ενέργεια και τον πληθωρισμό να τρέχει με διψήφιο ρυθμό. Στις Βρυξέλλες ζύγισαν την κατάσταση, κατάλαβαν ότι θα χρειαστούν χρήματα για να συγκρατηθούν οι τιμές της ενέργειας, αλλά και να αντιμετωπισθεί ένας αντικειμενικός κίνδυνος, όπως είναι η ρωσική εισβολή και αποφάσισαν να χαλαρώσουν το… σκοινί.

Με δεδομένο επιπλέον ότι η αντιμετώπιση όλων των παραπάνω θα πρέπει να γίνει με χρήματα από τους εθνικούς προϋπολογισμούς και όχι με κοινό δανεισμό όπως έγινε την περίοδο της πανδημίας. Ακόμα και τα λεφτά που ανακοινώθηκαν, ήταν στην ουσία τα υπόλοιπα εκείνου του κοινού δανεισμού που δημιούργησαν το Ταμείο Ανάκαμψης. Αυτόν τον κοινό δανεισμό, που ορισμένοι πίστεψαν ότι ήταν το πρώτο βήμα για στενότερη οικονομική ένωση εντός της ευρωζώνης, κάποιοι άλλοι σημαντικοί πολιτικοί κύκλοι στην Ευρώπη τον χαρακτηρίζουν ως κάτι που έγινε και δεν θα συμβεί ξανά ποτέ. Κάτι σαν την εξαίρεση στον κανόνα. Αρα ο καθένας το… κουβαδάκι του και σε άλλη παραλία. Τον δικό του δανεισμό, τη δική του οροφή δαπανών, το δικό του επίπεδο φορολόγησης.

Το γεγονός ωστόσο παραμένει και είναι σημαντικό: Η χώρα θα κάνει εκλογές, αν δεν τις έχει κάνει ήδη μέχρι τότε, με δημοσιονομικό… τράτο το 2023. Το αν θα αποδειχτεί ότι είναι καλό ή κακό νέο, είναι δύσκολο να απαντηθεί με σιγουριά. Αν μπορεί για παράδειγμα να μας πει κάποιος από τώρα ότι τα χρήματα που θα υπάρχει η δυνατότητα και η ανοχή των Βρυξελλών να ξοδευτούν, θα φέρουν βιώσιμη ανάπτυξη, θα δημιουργήσουν δουλειές, θα βελτιώσουν το οικονομικό περιβάλλον, χωρίς να φορτώνουν με αχρείαστες δαπάνες, τότε ναι το δημοσιονομικό περιθώριο θα είναι και καλό και χρήσιμο. Θα ενισχύσουν το ελληνικό ΑΕΠ και τις προοπτικές της χώρας. Αν όμως η «λαϊκή» προεκλογική πίεση μεταφραστεί σε άφρονες παροχές, αμνηστεύσεις χρεών, χάρισμα οφειλών και προσλήψεις χωρίς αύριο, τότε με ασφάλεια μπορούμε να πούμε ότι αυτό το καλό νέο, θα το… πληρώσουμε πανάκριβα στο μέλλον. Για την ακρίβεια θα μας φέρουν μερικά χρόνια πίσω.

Η κυβέρνηση θα βρεθεί ενώπιον ενός σημαντικού διλήμματος. Θα ακολουθήσει την ελληνική προεκλογική πεπατημένη ή θα παραμείνει πιστή στη γραμμή στην οποία η ίδια έχει δεσμευτεί; Μην ξεχνάμε ότι ο Πρωθυπουργός παρά τις πάμπολες κρίσεις που κλήθηκε να διαχειριστεί κατά τη διάρκεια της θητείας του, μπορεί να περηφανεύεται ότι τα περισσότερα από όσα είχε υποσχεθεί προεκλογικά ότι θα κάνει στην οικονομία τα έχει κάνει ήδη πράξη. Αρα από το δείγμα γραφής που έχουμε στη διάθεσή μας είναι σαφές σε ποια πλευρά κλείνουμε για το τι θα γίνει τελικά. Το θέμα όμως είναι ότι οι εκλογές που έρχονται θα είναι και λόγω του εκλογικού συστήματος αρκετά δύσκολες πολιτικά, ικανές να κάμψουν τις αντιστάσεις και των πιο ισχυρών χαρακτήρων…