Aτμοσφαιρική ρύπανση: Ο σιωπηλός δολοφόνος

-«Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ο τέταρτος παράγοντας που στερεί από τον παγκόσμιο πληθυσμό ποιοτικά έτη ζωής, και είναι υπεύθυνη για την απώλεια πάνω του 9% των συνολικά χαμένων ανθρωποετών -μετά το κάπνισμα, τον υποσιτισμό και την υπέρταση.

Όπως μού εξηγεί, η Ομότιμη καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών  και καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας στο Imperial College London κ. Κλέα Κατσουγιάννη, ερευνητικά τεκμήρια όπως τα προαναφερόμενα , οδήγησαν τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) να ανακοινώσει μετά από μακρά και διεξοδική επιστημονική συζήτηση, νέες οδηγίες για τις συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικών ρύπων που στις περισσότερες περιπτώσεις μειώνουν σημαντικά τις οδηγίες του 2005.

Διαβάστε επίσης: Το τίμημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης

Κατά την Ομότιμη καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, έχει εκτιμηθεί πως το μεγαλύτερο μέρος της επιβάρυνσης της ανθρώπινης υγείας δεν προκύπτει από από γενετικούς παράγοντες, αλλά συμβαίνει λόγω επιδράσεων φυσικών περιβαλλοντικών παραγόντων ( όπως είναι για παράδειγμα η ρύπανση του αέρα/εξωτερικών και εσωτερικών χώρων, το κλίμα, ο θόρυβος κα), αλλά και εξαιτίας διαφόρων συμπεριφορών, όπως είναι το κάπνισμα και η ανθυγιεινή διατροφή.

Όλα αυτά τα θέματα θα συζητηθούν από σήμερα και έως την ερχόμενη Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου, στο ετήσιο συνέδριο της Διεθνούς Εταιρείας Περιβαλλοντικής Επιδημιολογίας . Το συνέδριο διεξάγεται στο Συνεδριακό Κέντρο του Μεγάρου Μουσικής. Πρόεδρος του συνεδρίου είναι η κ. Κλέα Κατσουγιάννη μαζί με την αναπληρώτρια καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ κ. Ευαγγελία Σαμόλη.

Όπως προαναφέρθηκε, η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι υπεύθυνη για την απώλεια πάνω του 9% των συνολικά χαμένων ανθρωποετών παγκοσμίως.

-«Για το Ηνωμένο Βασίλειο έχει γίνει μελέτη με βάση διαφορετικά σενάρια για την πολιτική μείωσης των ρύπων μέχρι το 2030 και τη δυνατότητα επίτευξης των επιπέδων των οδηγιών του ΠΟΥ», μού επισημαίνει η κ. Κλέα Κατσουγιάννη.

Και συμπληρώνει: « Στην εργασία που θα παρουσιαστεί στο συνέδριο από την κ. H. Walton του Imperial College, ο στόχος να φθάσουν οι συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων (PM 2.5) τα 10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα φάνηκε εφικτός και η συνακόλουθη μείωση της ρύπανσης εκτιμάται ότι συνδέεται με 11.5 εκατομμύρια περισσότερα έτη ζωής για όλο τον πληθυσμό του Ηνωμένου Βασιλείου από το 2018 μέχρι το 2134 σε σχέση με τη διατήρηση της κατάστασης όπως ήταν το 2018. Ταυτόχρονα, θα αποφευχθούν 388.000 μέρες με συμπτώματα σε παιδιά με άσθμα και 3.077 νέες περιπτώσεις ισχαιμικής καρδιοπάθειας ετησίως για το έτος 2030».

Επιπλέον, όπως μού αναφέρει η κ. Κλέα Κατσουγιάννη, σε εργασία του Imperial College του Λονδίνου που μελετήθηκε η χημική σύσταση των αιωρούμενων ατμοσφαιρικών σωματιδίων, και ειδικότερα ο ρόλος των σωματιδίων άνθρακα, βρέθηκε με ανάλυση δεδομένων μιας δεκαετίας (2010-2019) ότι την επομένη των ημερών που οι συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων που προέρχονται από καύση ξύλου είναι υψηλές σε σχέση με τις μέρες που είναι χαμηλές παρατηρείται αύξηση της θνησιμότητας κατά 0.52%. Αντίστοιχα τρείς μέρες αργότερα παρατηρείται αύξηση των θανάτων από αναπνευστικές αιτίες κατά 1.73%.

Επιπλέον, όπως μού τονίζει, πρόσφατα δεδομένα, συνδέουν την έκθεση στην ατμοσφαιρικής ρύπανσης με τη μείωση της γνωστικής ικανότητας και την εμφάνιση άνοιας. Σε μελέτη από το πανεπιστήμιο Emory των ΗΠΑ (που θα παρουσιαστεί στο συνέδριο) σε ανάλυση  με δεδομένα του πληθυσμού των ΗΠΑ ηλικίας άνω των 65 ετών, βρέθηκε πως μια αύξηση στην ετήσια συγκέντρωση των αιωρούμενων σωματιδίων (PM 2.5) κατά 5 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα συνδέεται με αύξηση 6-10% στον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας και 10-16% στον κίνδυνο εμφάνισης Alzheimer.

Μελέτη από το Πανεπιστήμιο British Columbia του Καναδά δείχνει μετά από ανάλυση δεδομένων 7 εκατομμυρίων κατοίκων της χώρας, ότι και στα σχετικά χαμηλά επίπεδα ρύπανσης που παρατηρούνται στον Καναδά, κάθε αύξηση στα αιωρούμενα σωματίδια (PM 2.5) κατά 10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα σχετίζεται με αύξηση περίπου 8% στην ολική θνησιμότητα.

Για τα παιδιά, όπως επισημαίνουν ειδικοί, οι βλάβες ξεκινούν από την περίοδο της κύησης, ακόμη κι αν φαίνονται αργότερα. Μελέτη από την Ταιβάν  που ανέλυσε τα δεδομένα από μακροχρόνια παρακολούθηση 17046 παιδιών δείχνει ότι η έκθεση των μητέρων σε αιωρούμενα σωματίδια (PM 2.5) κατά την εγκυμοσύνη έχει σημαντική επίδραση στη νευρολογική και κινητική ανάπτυξη των παιδιών.

Το συνέδριο ISEE εστιάζει στον ρόλο των περιβαλλοντικών παραγόντων στην υγεία και στις πολιτικές προστασίας της δημόσιας υγείας από περιβαλλοντικές εκθέσεις. Η θεματολογία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, επιδράσεις σε ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού, όπως ηλικιωμένοι και παιδιά.  Επίσης, θα αναλυθούν οι τρόποι με τους οποίους η πολεοδομία και οι χρήσεις γης επιδρούν στην υγεία, αλλά και πως  η κλιματική αλλαγή επιδρά στην υγεία με πολυδιάστατους τρόπους.