Ίδρυση ατομικής επιχείρησης: Τα 10 e-βήματα για να φτιάξεις εταιρεία από το σπίτι

Από τον υπολογιστή του σπιτιού ή ακόμη και από το κινητό έχουν τη δυνατότητα οι Έλληνες πολίτες να ιδρύσουν μια ατομική επιχείρηση μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr-EΨΠ).

Πρόκειται για μια  ηλεκτρονική υπηρεσία της ΑΑΔΕ, στο πλαίσιο της προσπάθειας απλούστευσης των φορολογικών διαδικασιών και τον περιορισμό της γραφειοκρατίας.

Δημόσιο: Πάνω από 1,2 δισεκατομμύρια ψηφιακές συναλλαγές το 2022

Επιλέγοντας τον ψηφιακό τρόπο έναρξης επιχείρησης μειώνονται σημαντικά, τόσο τα δικαιολογητικά που έπρεπε κάθε φορά να υποβάλλονται, πολλαπλώς, σε διαφορετικούς φορείς (φωτοτυπία ταυτότητας, μισθωτήριο συμβόλαιο, υπεύθυνες δηλώσεις, πολλαπλά έγγραφα ασφαλιστικής ενημερότητας κ.λπ.), όσο και οι δια ζώσης επισκέψεις σε διάφορες υπηρεσίες.

Αυτό σημαίνει ότι ο πολίτης που επιθυμεί να κάνει ηλεκτρονικά έναρξη ατομικής επιχείρησης με εμπορική δραστηριότητα δεν χρειάζεται να μεταβεί πλέον στο αρμόδιο Επιμελητήριο και να καταθέσει μια σειρά δικαιολογητικών ώστε να εκδώσει τη βεβαίωση προεγγραφής από το ΓΕΜΗ. Ούτε να μεταβεί σε κατάστημα του ΕΦΚΑ καταθέτοντας μια σειρά νέων δικαιολογητικών για να εκδώσει τη βεβαίωση προεγγραφής από τον ΕΦΚΑ.

Συγκεκριμένα, ο εν δυνάμει επιχειρηματίας χρειαζόταν να επισκεφθεί πέντε υπηρεσίες, χωρίς να συνυπολογίζεται ο αριθμός των υπηρεσιών για την έκδοση των απαραίτητων δικαιολογητικών.

Τι απαιτείται

Για τη χρήση της υπηρεσίας απαιτείται ο ενδιαφερόμενος:

–    να διαθέτει ελληνικό ΑΦΜ

–    να είναι ενήλικος Έλληνας υπήκοος ή υπήκοος άλλου κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης

–    να μην έχει ήδη ατομική επιχείρηση

–    η έδρα της επιχείρησης να είναι στην Ελλάδα.

Τα στοιχεία που θα χρειαστεί να γνωρίζει καθώς θα του ζητηθούν να τα συμπληρώσει είναι:

–    οι προσωπικοί κωδικοί πρόσβασης στο Taxisnet

–    ο Αριθμός Ταυτότητας Ακινήτου για ιδιόκτητη έδρα ή ο αριθμός συμβολαίου και το έτος σύνταξής του για μισθωμένη έδρα με την προϋπόθεση ότι στο μισθωτήριο αναγράφεται ο ΤΚ στη διεύθυνση της έδρας.

–    τα στοιχεία της επιχείρησης όπως Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (ΚΑΔ) και εμπορικό τίτλο.

Ωστόσο τα πλεονεκτήματα της ηλεκτρονικής εφαρμογής μπορούν να «απολαύσουν» μόνο όσοι πολίτες εκκινούν ατομική επιχείρηση με εμπορική δραστηριότητα. Για τις ατομικές επιχειρήσεις μη εμπορικής δραστηριότητας (π.χ. δικηγόροι) ισχύει η φυσική διαδικασία και μόνο.

Ταυτόχρονα αδιευκρίνιστο παραμένει, σύμφωνα με τους λογιστές, εάν «χτυπάει» το σύστημα χρησιμοποιώντας το ηλεκτρονικό μισθωτήριο κατοικίας και όχι επαγγελματικής στέγης.

Όσοι επιθυμούν να προχωρήσουν σε έναρξη εμπορικής δραστηριότητας ηλεκτρονικά θα πρέπει να ακολουθήσουν τα 10 παρακάτω βήματα.

Βήμα 1

Είσοδος στην ηλεκτρονική εφαρμογή

Ο ενδιαφερόμενος εισέρχεται στην ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή, κατόπιν αυθεντικοποίησής του με τη χρήση των κωδικών διαπιστευτηρίων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (taxisnet).

Σημειώνεται ότι αυθεντικοποίηση γίνεται και με τη χρήση των κωδικών-διαπιστευτηρίων των συστημάτων ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking), καθώς και με τη χρήση εγκεκριμένου πιστοποιητικού ηλεκτρονικής υπογραφής.

Για την εγκυρότητα των στοιχείων του Α.Φ.Μ., γίνονται οι απαραίτητες διασταυρώσεις με το φορολογικό μητρώο της Α.Α.Δ.Ε. Σε περίπτωση που δεν επιβεβαιωθούν τα στοιχεία του ΑΦΜ ο ενδιαφερόμενος δεν έχει δικαίωμα χρήσης της εφαρμογής και ενημερώνεται προκειμένου να απευθυνθεί στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.

Βήμα 2

Επιλογή τρόπου σύνδεσης

Μετά την αυθεντικοποίηση και την είσοδό του στο σύστημα, ο χρήστης επιλέγει τον τρόπο με τον οποίο επιθυμεί να συνδεθεί στην εφαρμογή.

Ειδικότερα, εισέρχεται στην εφαρμογή είτε ο ίδιος, επιλέγοντας στην περίπτωση αυτή το πεδίο σύνδεσης «ιδίας χρήσης», είτε ως εκπρόσωπός φυσικού προσώπου για παράδειγμα λογιστής, που επιθυμεί να προβεί σε έναρξη ατομικής επιχείρησης, επιλέγοντας το πεδίο σύνδεσης «εκ μέρους τρίτου».

Στην περίπτωση επιλογής του πεδίου της «ιδίας χρήσης», στην οθόνη του χρήστη εμφανίζονται τα προσωπικά στοιχεία του αιτούντος, ήτοι, όνομα, επώνυμο, πατρώνυμο, Α.Φ.Μ. και Δ.Ο.Υ.

Βήμα 3

Επιλογή τύπου έδρας

Ακολούθως, ο χρήστης επιλέγει τον τύπο της έδρας της επιχείρησης: ιδιόκτητη ή μη ιδιόκτητη.

Η εύρεση των στοιχείων διεύθυνσης σε περίπτωση ιδιόκτητης έδρας της επιχείρησης, γίνεται μέσω καταχώρισης του Αριθμού Ταυτότητας Ακινήτου (Α.Τ.ΑΚ.). Αντλούνται μέσω διαλειτουργικότητας τα στοιχεία του ακινήτου και συμπληρώνονται αυτόματα στα ειδικά πεδία της εφαρμογής τα στοιχεία διεύθυνσης της έδρας.

Σε περίπτωση μη ιδιόκτητης έδρας συμπληρώνεται ο αριθμός και το έτος υποβολής Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας για το ακίνητο που ο χρήστης μισθώνει. Με την εν λόγω καταχώριση, αντλούνται μέσω διαλειτουργικότητας τα στοιχεία της μίσθωσης και συμπληρώνονται αυτόματα στα ειδικά πεδία της εφαρμογής τα στοιχεία διεύθυνσης. Ισχύει και για τη χρήση ακινήτου από παραχώρηση.

Βήμα 4

Σωστή δημοτική κοινότητα

Και στις δύο περιπτώσεις ο χρήστης καλείται να επιλέξει την περιοχή που αντιστοιχεί στην διεύθυνση έδρας, καθώς και τον οικισμό αυτής.

Ειδικότερα, καλείται να επιλέξει τη σωστή δημοτική κοινότητα για να συνεχίσει τη διαδικασία. Αν έχει ανακτηθεί διεύθυνση που περιέχει τον ταχυδρομικό κώδικα, γίνεται ανάκτηση στοιχείων του δήμου, του νομού και των πιθανών περιοχών που αντιστοιχούν στη διεύθυνση του ακινήτου.

Εάν δεν υπάρχει καταχωρημένος ΤΚ, στη μεν περίπτωση μισθωμένης έδρας η εφαρμογή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ο φορολογούμενος θα πρέπει να απευθυνθεί στην αρμόδια ΔΟΥ, στη δε περίπτωση της ιδιόκτητης έδρας μπορεί να γίνει συμπλήρωση του ΤΚ που θα ενημερώσει επίσης και το Ε9.

Βήμα 5

Προσυμπληρωμένα πεδία

Κατόπιν της ως άνω διαδικασίας, ο χρήστης μεταφέρεται σε οθόνη με προσυμπληρωμένα πεδία, που αφορούν στα βασικά στοιχεία ταυτοποίησής του και τη διεύθυνση κατοικίας του, όπως αυτά έχουν ανακτηθεί από τις διαλειτουργικότητες του συστήματος.

Εκεί ο ενδιαφερόμενος χρήστης καταχωρεί την επωνυμία της επιχείρησης, η οποία ταυτίζεται με το ονοματεπώνυμο του φυσικού προσώπου, και εφόσον το επιθυμεί, επιλέγει και διακριτικό τίτλο για την επιχείρησή του. Τόσο η επωνυμία, όσο και ο διακριτικός τίτλος αποδίδονται αυτόματα και με λατινικούς χαρακτήρες.

Βήμα 6

Καταχώρηση στοιχείων επιχείρησης

Ακολουθεί η καταχώρηση των στοιχείων της επιχείρησης, στοιχεία Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων, στοιχεία ΦΠΑ και στοιχεία των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, τις οποίες ο χρήστης καλείται να επιλέξει μέσω διαλειτουργικότητας.

Για την παροχή εξουσιοδότησης σε τρίτο, ο χρήστης συμπληρώνει στο ειδικό πεδίο τον ΑΦΜ του τρίτου προσώπου προς το οποίο χορηγείται η πληρεξουσιότητα. Εφόσον βρεθεί ο ΑΦΜ και έχουν καταχωριστεί στοιχεία επικοινωνίας στο Ε.Μ.Επ, τότε ο ΑΦΜ και το ονοματεπώνυμο του τρίτου προσώπου εμφανίζονται στην οθόνη και ο χρήστης μπορεί να προχωρήσει τη διαδικασία επιλέγοντας την έδρα της επιχείρησης.

Ο εξουσιοδοτημένος τρίτος αποκτά αποκλειστική πρόσβαση στην επεξεργασία της αίτησης, ενώ ταυτόχρονα ο εξουσιοδοτών αποκόπτεται, αλλά μπορεί οποτεδήποτε να άρει την εξουσιοδότηση.

Βήμα 7

Διασύνδεση με το Γ.Ε.ΜΗ.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι και η διασύνδεση με το Γ.Ε.ΜΗ. μέσω του οποίου πραγματοποιούνται οι εξής ενέργειες:

α) Προέλεγχος και αυτόματη δέσμευση επωνυμίας ή και διακριτικού τίτλου

β) Μετά την υποβολή της έναρξης και την “εγγραφή” στην Α.Α.Δ.Ε., μέσω διαλειτουργικότητας με το Γ.Ε.ΜΗ., πραγματοποιείται εγγραφή της ατομικής επιχείρησης στο Γ.Ε.ΜΗ. και λήψη αριθμού Γενικού Εμπορικού Μητρώου.

γ) Δημιουργία ηλεκτρονικού φακέλου

δ) Εγγραφή της ατομικής επιχείρησης στο καθ’ ύλην και κατά τόπο αρμόδιο Επιμελητήριο.

Βήμα 8

Καταχώριση στοιχείων στο Γ.Ε.ΜΗ.

Με την  ολοκλήρωση της έναρξης εργασιών οι ατομικές επιχειρήσεις έχουν την υποχρέωση καταχώρισης στο Γ.Ε.ΜΗ. όλων των πράξεων και στοιχείων που προβλέπονται από τον νόμο (άρθρο 33 του ν. 4919/2022), καθώς και κάθε μεταβολή αυτών.

Σημειώνεται ότι η άρνηση της αρμόδιας Υ.Γ.Ε.ΜΗ. να κάνει δεκτή καταχώριση, μεταβολή ή διαγραφή, καθώς και η παράλειψή της, επί 21 ημέρες, να απαντήσει αιτιολογημένα σε αίτηση, γεννούν δικαίωμα σε όποιον έχει έννομο συμφέρον να ζητήσει από το αρμόδιο δικαστήριο να διατάξει την καταχώριση, μεταβολή ή διαγραφή.

Βήμα 9

 Ολοκλήρωση Έναρξης

Κατόπιν των ανωτέρω διαδικασιών εκδίδεται βεβαίωση έναρξης εργασιών από την Α.Α.Δ.Ε., στην οποία αναγράφονται τα στοιχεία, όπως αυτά συμπληρώθηκαν στην εφαρμογή.

Οι βεβαιώσεις που εκδίδονται, αποστέλλονται στην Ενιαία Ψηφιακή Πύλη (ΕΨΠ).

Σημειώνεται ότι τα έγγραφα της ΕΨΠ φέρουν μοναδικό αναγνωριστικό αριθμό επαλήθευσης και προηγμένη ή εγκεκριμένη ηλεκτρονική σφραγίδα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και γίνονται υποχρεωτικά αποδεκτά από όλους τους φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, τα δικαστήρια, τις εισαγγελίες, καθώς και από φυσικά ή νομικά πρόσωπα:

α) Ως ηλεκτρονικά έγγραφα διακινούμενα με χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, χωρίς να απαιτείται ηλεκτρονική υπογραφή ή άλλη ηλεκτρονική σφραγίδα και με ισχύ πρωτότυπου εγγράφου.

β) Ως έντυπα έγγραφα, εφόσον εκτυπωθούν από τη διαδικτυακή εφαρμογή της ΕΨΠ, χωρίς περαιτέρω διατυπώσεις ή διαδικασία επικύρωσης και με ισχύ αντιγράφου.

Βήμα 10

Εγγραφή στον ΕΦΚΑ

Η Α.Α.Δ.Ε. ενημερώνει τον χρήστη για την υποχρέωση εγγραφής του στον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ).

Ο χρήστης οφείλει μέχρι τη δέκατη ημέρα του επόμενου μήνα από το μήνα έναρξης ή μεταβολής εργασιών να υποβάλει αίτηση εγγραφής στον e-ΕΦΚΑ μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του.

Σε περίπτωση που ο υπόχρεος δεν προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες εντός της ανωτέρω προθεσμίας, ο e-ΕΦΚΑ προχωρά σε αυτεπάγγελτη εγγραφή του βάσει του άρθρου 39Α του ν. 4387/2016, αντλώντας τα απαραίτητα στοιχεία προς τούτο από τη Φορολογική Διοίκηση.