Fed-ΕΚΤ: Συνεδριάζουν την ερχόμενη εβδομάδα – Τι θα κάνουν με τα επιτόκια

Με διαφορά φάσης -σε ό,τι αφορά τις νομισματικές προτεραιότητες– συνεδριάζουν την ερχόμενη εβδομάδα τόσο η αμερικανική Federal Reserve όσο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Και οι δυό τους βρίσκονται αντιμέτωπες με έναν επίμονα υψηλό πληθωρισμό, αλλά με διαφορετικές προοπτικές σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη. Και βέβαια, υπενθυμίζεται ότι ξεκίνησαν με διαφορά τον κύκλο σύσφιγξης της νομισματικής τους πολιτικής.

Το Greedflation της ΕΚΤ

Την ερχόμενη Πέμπτη συνεδριάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία καλείται να ανταποκριθεί σε έναν πληθωριστικό κίνδυνο που αποδεικνύεται πολύ πιο ισχυρός από τη σπείρα μισθών-τιμών για την οποία ανησυχούν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής.

Οι αξιωματούχοι που έχουν μιλήσει όλες τις πρηγούμενες ημέρες μιλούν για τον κίνδυνο του greedflation ή αλλιώς του πληθωρισμού της απληστίας, ένα φαινόμενο που συμβαίνει όταν οι επιχειρήσεις εκμεταλλεύονται τις υψηλές τιμές για να αυξήσουν τα κέρδη τους.

EKT: Πόσο θα αυξήσει τα επιτόκια στις 4 Μαΐου

Ο λεγόμενος πληθωρισμός απληστίας απειλεί να περιπλέξει τις προσπάθειες για χαλάρωση της αύξησης των τιμών καταναλωτή, πράγμα που σημαίνει ότι η ΕΚΤ μπορεί να χρειαστεί να κάνει περισσότερα για να πετύχει τον στόχο του 2%.

«Υπάρχουν σαφείς κίνδυνοι η μείωση του πληθωρισμού να είναι πιο αργή από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως λόγω της αύξησης των εταιρικών περιθωρίων», σχολίασε ο Πιέτ Κρίστιανσεν, επικεφαλής στρατηγικής στη Danske Bank στην Κοπεγχάγη.

Αυτό συμβαίνει επειδή οι εταιρείες τείνουν να αυξάνουν τις τιμές πιο γρήγορα για να αντισταθμίσουν το υψηλότερο κόστος των εισροών από ό,τι τις μειώνουν, επιτρέποντάς τους να έχουν μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, είπε.

«Αυτές τις δυναμικές είναι πολύ δύσκολο να τις αντιμετωπίσει η ΕΚΤ», είπε ο Κρίστιανσεν.

Αν και η επέκταση του περιθωρίου δεν θα είναι τόσο γρήγορη φέτος όσο ήταν το 2023, «κάθε είδους σύγκρουση μεταξύ μισθών, κερδών και του δημόσιου τομέα θα ήταν εξαιρετικά επιζήμια για το μέλλον και θα μπορούσε να προκαλέσει μια αντίδραση της ΕΚΤ όσον αφορά νομισματική πολιτική», υπογράμμισε από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Λουίς ντε Γκίντος.

Σύμφωνα επίσης με το Bloomberg Economics, τα εταιρικά κέρδη είναι μεγαλύτερος μοχλός αύξησης των τιμών από ό,τι το κόστος εργασίας εδώ και αρκετό καιρό. Υπολογίζει μάλιστα, ότι τα αυξημένα κέρδη προκάλεσαν περισσότερα από τα δύο τρίτα του πληθωρισμού στο τέλος του περασμένου έτους.

Το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου Ιζαμπέλ Σνάμπελ αναγνώρισε πάντως ότι η ΕΚΤ «δεν έδωσε αρκετή προσοχή στα κέρδη», αλλά είπε ότι πιθανότατα δεν μπορούν να πυροδοτήσουν την ίδια τρομακτική σπείρα που κάνουν οι μισθοί.

«Με τα κέρδη, υπάρχει ισχυρότερη αυτοδιόρθωση επειδή οι άνθρωποι πρέπει να πληρώσουν αυτές τις υψηλότερες τιμές με κάποιο τρόπο», είπε χαρακτηριστικά.

Η ΕΚΤ ενδέχεται να επιβραδύνει τον πρόσφατο ρυθμό των αυξήσεων των επιτοκίων της στις 4 Μαΐου, ανεβάζοντας το επιτόκιο καταθέσεων στο 3,25% με μία κίνηση 25 μονάδων βάσης. Προβλέπει ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει στο 2,8% μέχρι το τέλος του έτους από πάνω από 9% στην αρχή.

Οι προβληματισμοί της Federal Reserve

Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς (FOMC)—το όργανο της Fed που είναι αρμόδιο για τον καθορισμό των επιτοκίων και τη λήψη αποφάσεων νομισματικής πολιτικής —συνεδριάζει στις 2-3 Μαΐου.

Μετά από ένα μπαράζ δηλώσεων από στελέχη της Fed τις τελευταίες εβδομάδες, οι αγορές αναμένουν ότι FOMC πιθανότατα θα ανακοινώσει μία ακόμα αύξηση.

Ο S&P 500 έχει σημειώσει άνοδο περίπου 8% μέχρι σήμερα, χάρη στην αισιοδοξία ότι η Fed μπορεί να επιτύχει μια ήπια προσγείωση για την οικονομία—που σημαίνει ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει στο φυσιολογικό και όχι στην ύφεση.

Η κατάρρευση της Silicon Valley Bank τον Μάρτιο απείλησε να πυροδοτήσει μια ευρύτερη τραπεζική κρίση. Αν και αυτό δεν συνέβη , σίγουρα έχει σφίξει τους όρους της πιστωτικής αγοράς των ΗΠΑ, βοηθώντας ενδεχομένως τη Fed να μειώσει τον πληθωρισμό.

Θα μπορούσε αυτή να είναι η τελική αύξηση των επιτοκίων της Fed;

Η αμερικανική κεντρική τράπεζα (Fed) είναι πιθανό να προχωρήσει στις 3 Μαΐου σε νέα αύξηση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης (ένα τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας) στο 5% έως 5,25%, αλλά αυτή είναι επίσης πιθανόν να είναι και η τελευταία.

Στην τελευταία συνεδρίαση της στις 21 Μαρτίου, όταν είχε ήδη ξεσπάσει η αναταραχή στον τραπεζικό τομέα μετά την κατάρρευση της Silicon Valley Bank και της Signature Bank, η Fed αύξησε τα επιτόκια κατά 25 μ.β. Προχώρησε στην απόφαση αυτή, λαμβάνοντας υπόψη δύο παραμέτρους. Πρώτον, ότι ο πληθωρισμός ήταν ακόμη υψηλός (τον Φεβρουάριο έτρεχε με ετήσιο ρυθμό 6%, πολύ πάνω από τον στόχο του 2%) και, δεύτερον, ότι με τα μέτρα που έλαβαν οι αμερικανικές Αρχές για την προστασία των καταθέσεων και την παροχή ρευστότητας είχε απομακρυνθεί ο κίνδυνος μίας ευρύτερης τραπεζικής κρίσης.

Ωστόσο, οι αξιωματούχοι της Fed αναθεώρησαν τον Μάρτιο προς τα κάτω τις προβλέψεις τους για το επίπεδο που θα πρέπει να κορυφωθούν τα επιτόκια, θεωρώντας ότι οι τράπεζες θα περιορίσουν τις χορηγήσεις δανείων λόγω της αναταραχής και ότι η αμερικανική οικονομία θα επιβραδυνθεί σημαντικά τους επόμενους μήνες. Σε αυτό συνέβαλε και η έκθεση οικονομολόγων της Fed για τις μακροοικονομικές προοπτικές, η οποία ανέφερε ως πιθανό το σενάριο μίας ήπιας ύφεσης το 2023.

Στην προοπτική ολοκλήρωσης του ανοδικού κύκλου των επιτοκίων στις ΗΠΑ συνηγορεί και η πορεία του πληθωρισμού τον Μάρτιο, ο οποίος σε ετήσια βάση μειώθηκε κατά μία ποσοστιαία μονάδα στο 5% που είναι το χαμηλότερο επίπεδο διετίας (από τον Μάιο του 2021). Παραμένει, ωστόσο, το «αγκάθι» του δομικού πληθωρισμού – που δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων – ο οποίος αυξήθηκε οριακά στο 5,6% από 5,5% τον Φεβρουάριο, το οποίο φαίνεται ότι θα γείρει την πλάστιγγα υπέρ μίας νέας και πιθανόν τελευταίας αύξησης των επιτοκίων τον Μάιο.

Επομένως, αν δεν υπάρξει κάποια σημαντική άνοδος του πληθωρισμού τους επόμενους μήνες, η Fed θα αφήσει τα επιτόκια σταθερά για κάποιους μήνες και στη συνέχεια, από τα τέλη του έτους ή τις αρχές του 2024, θα αρχίσει να τα μειώνει.