Με εκθέσεις ιδεών φτιάχνεται το σύστημα υγείας;

H πλήρης ανεπάρκεια του συστήματος υγείας να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού αναδεικνύεται με τον πιο τραγικό τρόπο τις τελευταίες ημέρες, όπου ασθενείς δεν προλαβαίνουν καν να προσεγγίσουν τις υπηρεσίες υγείας της περιοχής τους για να κρατηθούν στη ζωή.

Καθώς όμως διανύουμε και προεκλογική περίοδο, επιφανή στελέχη των κομμάτων βρίσκουν το πεδίο εξαιρετικά ενδιαφέρον για να «φουντώσει» η πολιτική συζήτηση, με … εκθέσεις ιδεών – στην καλύτερη περίπτωση.

Θεωρίες για την αποψίλωση του ΕΣΥ από προσωπικό και για σαφώς μειωμένη χρηματοδότηση του συστήματος δίνουν και παίρνουν και όχι μόνο «δεν κοστίζουν τίποτα», αλλά είναι ότι πρέπει για προβολή.

Μόνο που εδώ οι εξετάσεις δεν είναι Πανελλήνιες, και τα προβλήματα που συζητούνται αφορούν την προηγούμενη δεκαετία.

Βέβαια ο χρόνος δεν περιμένει, κι αφού δεν λύθηκαν όταν έπρεπε, τώρα έχουν προστεθεί κι άλλα, σύγχρονα. Έτσι, αν μείνουμε στα προηγούμενα, και προσπαθήσουμε να τα φτιάξουμε – ετεροχρονισμένα – πάλι οι ασθενείς θα παραμένουν ακάλυπτοι.

Γιατί το κυρίαρχο πρόβλημα πλέον, είναι η πρόσβαση των ασθενών στο σύστημα.

Απευθείας πληρωμές

Για να την εξασφαλίσουν οι ασθενείς, υποβάλλονται σε απίστευτες διαδρομές μέσα στο σύστημα υγείας, οι οποίες μάλιστα κοστίζουν τόσο ακριβά, που καταλήγουν είτε σε ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες είτε σε καταστροφικές δαπάνες των νοικοκυριών.

Στοιχεία του ΟΟΣΑ δείχνουν ότι οι απ΄ ευθείας πληρωμές στην Ε.Ε. φτάνουν το 15% των δαπανών για την υγεία κατά μέσο όρο.

Στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό είναι τουλάχιστον διπλάσιο και συνήθως βγαίνει κατευθείαν από την τσέπη των ασθενών και όχι μέσω κάποιας ιδιωτικής ασφάλισης.

Οι ανάγκες δεν καλύπτονται

Όταν λοιπόν δεν υπάρχει οικονομική δυνατότητα, οι ασθενείς καταλήγουν να αφήσουν το πρόβλημα να διαιωνίζεται – και να χειροτερεύει. Αυτό συμβαίνει στο 17% του  ενός πέμπτου του πληθυσμού με το χαμηλότερο εισόδημα, όταν στο άλλο πέμπτο του πληθυσμού με το υψηλότερο εισόδημα, το ποσοστό των ακάλυπτων ιατρικών αναγκών περιορίζεται στο 1%. Όταν πρόκειται για οδοντιατρική περίθαλψη μάλιστα, οι ακάλυπτες ανάγκες φτάνουν το 7% του συνόλου του πληθυσμού.

Τα στοιχεία αυτά φέρνουν τη χώρα στη δεύτερη θέση στην Ευρώπη – μετά την Εσθονία – με τις περισσότερες ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες, όμως το εύρος των ακάλυπτων αναγκών επεκτείνεται σε όλα τα εισοδήματα και στο σύνολο του πληθυσμού.

Ποιος πληρώνει

Εδώ φαίνεται το πρόβλημα της μειωμένης χρηματοδότησης, όπου μπορεί να διαθέτουμε το 9,5% του ΑΕΠ μας συνολικά για την υγεία μας και να βρισκόμαστε στη 13^η θέση της Ε.Ε., όμως η δημόσια χρηματοδότηση δεν ξεπερνά το 6%, αφήνοντας το υπόλοιπο 3,5% για τις τσέπες του πληθυσμού.

Από το σύνολο των δαπανών υγείας, το 28% καλύπτεται από το δημόσιο, το 35% από την υποχρεωτική ασφάλιση, το 4% από προαιρετική ιδιωτική ασφάλιση και το υπόλοιπο 33% από απ΄ ευθείας ιδιωτικές πληρωμές, κοινώς από την τσέπη των ασθενών.

Όσο για τα φάρμακα, τα στοιχεία του ΟΟΣΑ αναφέρουν ότι το 55% της δαπάνης πληρώνεται από το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία και το υπόλοιπο 45% από τους ασθενείς, απευθείας.

Δυσαρέσκεια

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι από όλες τις πρόσφατες έρευνες, το 55% του πληθυσμού τουλάχιστον, δεν είναι ικανοποιημένο από το σύστημα υγείας της χώρας.

Το σύστημα υγείας χρειάζεται δομές κοντά στον πολίτη, στελεχωμένες, ώστε να μην χρειάζεται κάποιος να «ξενιτευτεί» για να βρει την υγεία του, ούτε να περιμένει 2-3 μήνες για ραντεβού και μάλιστα απογευματινό που θα πληρώσει ο ίδιος.

Και πρέπει τα φάρμακά του να είναι διαθέσιμα, την ώρα που τα χρειάζεται. Γιατί με τους περιορισμούς στις πληρωμές όχι μόνο ελλείψεις έχουμε, αλλά και τα μισά καινούρια φάρμακα, δεν συζητείται κάν να έρθουν κάποια στιγμή στη χώρα.

H τεχνογνωσία

Οι πολιτικές λοιπόν που χρειάζονται, μαζί με την κατάλληλη τεχνογνωσία, είναι η σωστή αξιολόγηση των νέων διαθέσιμων θεραπειών, η δημιουργία των μητρώων των ασθενών ώστε να ξέρουμε πόσοι πάσχουν από τι, ώστε έτσι να προσδιοριστούν οι οικονομικές ανάγκες.

Και φυσικά θα πρέπει να φύγει το βάρος από τη νοσοκομειακή περίθαλψη, να πάρει το ρόλο που της αναλογεί η πρωτοβάθμια, αλλά θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν και η ανάγκη που έρχεται – καθώς γερνάμε ως πληθυσμός – για δομές μακροχρόνιας περίθαλψης, αντί το κόστος αυτό να περνά στα νοσοκομεία.