Sotheby’s: Το «τελευταίο αριστούργημα» του Κλιμτ πωλείται για ποσό ρεκόρ των 108,4 εκατομμυρίων δολαρίων

Το τελευταίο πορτρέτο που ολοκλήρωσε ο Γκούσταφ Κλιμτ έγινε το ακριβότερο έργο τέχνης που πωλήθηκε ποτέ σε ευρωπαϊκή δημοπρασία την Τρίτη, όταν πωλήθηκε για το ιλιγγιώδες ποσό των 85,3 εκατομμυρίων λιρών (108,4 εκατομμύρια δολάρια) στο Λονδίνο, σύμφωνα με το CNN.

Απεικονίζοντας ένα άγνωστο γυναικείο θέμα, η «Dame mit Fächer» (Κυρία με βεντάλια) δημιούργησε επίσης ένα νέο ρεκόρ για τον Κλιμτ, ξεπερνώντας το «Birch Forest», το οποίο απέφερε 104,6 εκατομμύρια δολάρια πέρυσι από τη συλλογή του αείμνηστου συνιδρυτή της Microsoft Paul G. Allen. Η δημοπρασία την Τρίτη διήρκεσε 10 λεπτά προτού καταλήξει σε έναν αγνώστου ταυτότητας αγοραστή στο Χονγκ Κονγκ, σύμφωνα με τον οίκο δημοπρασιών Sotheby’s.

Ο πίνακας «Dame mit Fächer» ήταν ένας από τους δύο πίνακες που βρέθηκαν στο εργαστήριο του Αυστριακού καλλιτέχνη μετά τον θάνατό του το 1918, σύμφωνα με τον οίκο Sotheby’s.

Πολ Νιούμαν: Δυο ρολόγια του θρυλικού ηθοποιού πουλήθηκαν για πάνω από 1 εκατ. δολ. το καθένα

Το έργο

Ένα έργο που ο καλλιτέχνης είχε ξεκινήσει ένα χρόνο πριν, το 1917, το “Dame mit Fächer” αποδίδεται με το χαρακτηριστικό πλούσιο, εκφραστικό ύφος του Klimt. Όπως σε μεγάλο μέρος της δουλειάς του, αναδεικνύει τις ανατολικοασιατικές επιρροές που διαμόρφωσαν το έργο του – όχι μόνο στη βεντάλια που κρατάει η άγνωστη εικονιζόμενη, αλλά και στη χρήση μοτίβων με φοίνικες και άνθη λωτού. Εν τω μεταξύ, η πεπλατυσμένη προοπτική του φόντου θυμίζει τις ιαπωνικές ξυλογραφίες που είχαν εξέχουσα θέση στη μεγάλη συλλογή ασιατικής τέχνης του ζωγράφου.

Ο οίκος Sotheby’s είχε χαρακτηρίσει το πορτρέτο ως το “τελευταίο αριστούργημα” του Κλιμτ, με τον επικεφαλής των βραδινών πωλήσεων ιμπρεσιονιστικής και μοντέρνας τέχνης του οίκου δημοπρασιών, Thomas Boyd Bowman, να το περιγράφει πριν από την πώληση ως “εκπληκτικό”.

“Η ομορφιά και ο αισθησιασμός του πορτραίτου έγκειται στη λεπτομέρεια: οι κηλίδες του μπλε και του ροζ που ζωντανεύουν το δέρμα της εικονιζόμενης, οι φτερωτές γραμμές των βλεφαρίδων της και τα σφιγμένα χείλη που δίνουν χαρακτήρα στο πρόσωπό της”, δήλωσε σε δελτίο τύπου.

Η χρυσή εποχή του καλλιτέχνη

Τα περισσότερα από τα πιο γνωστά έργα του Κλιμτ – συμπεριλαμβανομένου του εμβληματικού “Φιλί” – προέκυψαν από την προηγούμενη “Χρυσή Εποχή” του, κατά την οποία συχνά ενσωμάτωνε φύλλα χρυσού στην τέχνη του. Αυτή η περίοδος της καριέρας του ολοκληρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1910. Όμως ο Κλιμτ βρισκόταν, κατά τη στιγμή του θανάτου αυτού σε ηλικία 55 ετών, στην “καλλιτεχνική του ακμή και παρήγαγε μερικά από τα πιο ολοκληρωμένα και πειραματικά έργα του”, ανέφερε σε ανακοίνωσή της η επικεφαλής του τμήματος ιμπρεσιονιστικής και μοντέρνας τέχνης του Sotheby’s Έλενα Νιούμαν.

Το έργο “Dame mit Fächer” είναι ένα από τα λίγα πορτρέτα του Κλιμτ που βρίσκονται ακόμη σε ιδιωτικά χέρια. Ασυνήθιστα, έχει τετράγωνο σχήμα, μετρώντας περίπου ένα μέτρο (3,3 πόδια) τόσο σε ύψος όσο και σε πλάτος. Η Νιούμαν σημείωσε επίσης ότι – σε αντίθεση με πολλά από τα πιο γνωστά πορτρέτα του Klimt – το έργο δεν ήταν παραγγελία, πράγμα που σημαίνει ότι πιθανότατα ζωγραφίστηκε για δική του ευχαρίστηση.

Ο πίνακας ανήκε προηγουμένως στον βιεννέζο βιομήχανο Erwin Böhle, φίλο και προστάτη του Κλιμτ. Αργότερα τον αγόρασε ο συλλέκτης τέχνης Rudolf Leopold, ο οποίος τον πούλησε στην οικογένεια του σημερινού ιδιοκτήτη στον οίκο Sotheby’s το 1994 έναντι 11,6 εκατομμυρίων δολαρίων – τότε, νέο ρεκόρ δημοπρασίας για τον Αυστριακό καλλιτέχνη. Ο πίνακας δεν έχει εμφανιστεί έκτοτε σε δημοπρασία, αν και εκτέθηκε πέρυσι στο The Belvedere, ένα αυστριακό μουσείο που στεγάζει το “Φιλί” και πολλά άλλα σημαντικά έργα του Κλιμτ.

Εκτόξευση της αξίας

Οι πίνακες του Κλιμτ έχουν εκτοξευθεί σε αξία τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Ο Αυστριακός συγκαταλέγεται πλέον μεταξύ των ελάχιστων καλλιτεχνών των οποίων τα έργα έχουν πωληθεί δημοσίως για εννιαψήφια ποσά.

Άλλα έργα πιστεύεται ότι έχουν πωληθεί ιδιωτικά για ακόμη περισσότερα. Σύμφωνα με τους Financial Times, δικαστικά έγγραφα από μια συνεχιζόμενη νομική διαμάχη μεταξύ του Ρώσου δισεκατομμυριούχου Dmitry Rybolovlev και του εμπόρου έργων τέχνης Yves Bouvier έδειξαν ότι ο ολιγάρχης αγόρασε κάποτε το έργο του Κλιμτ “Wasserschlangen II” (Νεροφίδια ΙΙ) για 183,8 εκατομμύρια δολάρια.

Το “Πορτρέτο της Adele Bloch-Bauer I” του Κλιμτ αγοράστηκε εν τω μεταξύ από τον Αμερικανό επιχειρηματία Ρόναλντ Λόντερ για 135 εκατομμύρια δολάρια το 2006. Δέκα χρόνια αργότερα, η Oprah Winfrey πούλησε μια άλλη απεικόνιση του ίδιου θέματος, το “Πορτρέτο της Adele Bloch-Bauer II”, σε έναν Κινέζο αγοραστή για 150 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το Bloomberg.

Το “Dame mit Fächer” ήταν το βασικό αντικείμενο της καλοκαιρινής δημοπρασίας μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης του Sotheby’s, η οποία συνέπεσε χρονικά με την πολυαναμενόμενη επαναλειτουργία της Εθνικής Πινακοθήκης Πορτρέτων του Λονδίνου. Στη δημοπρασία παρουσιάστηκαν και άλλα πορτραίτα διακεκριμένων καλλιτεχνών, όπως ο Alberto Giacometti και ο Edvard Munch.

Η πώληση έγινε εν μέσω φόβων ότι η αγορά δημοπρασιών ψυχραίνεται μετά την αρχικά ζωηρή ανάκαμψη από τον Covid-19. Η τελευταία έκδοση της ετήσιας έκθεσης αγοράς της UBS και της Art Basel διαπίστωσε ότι τα παγκόσμια έσοδα από δημοπρασίες, αφού αυξήθηκαν κατά 47% το 2021, μειώθηκαν κατά 1% πέρυσι.