Ενέργεια στην Ευρώπη: Ανοδικά η χρήση λιγνίτη και προϊόντων πετρελαίου το 2022

Απότομη πτώση στην πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο καταγράφηκε το 2022 στην Ευρώπη, μετά την αύξηση του 2021 στην προσφορά όλων των ενεργειακών προϊόντων (λιγνίτης, λιθάνθρακας, φυσικό αέριο, προϊόντα πετρελαίου και πυρηνική ενέργεια). Από την άλλη, ο λιγνίτης και τα προϊόντα πετρελαίου συνέχισαν να αυξάνονται. Ο λιθάνθρακας διατηρήθηκε σχεδόν στα ίδια επίπεδα με το 2021, παρουσιάζοντας μόνο μια πολύ μικρή μείωση. Tα παραπάνω προκύπτουν από τα προκαταρκτικά στοιχεία που παρουσίασε η Eurostat.

Η μείωση της παροχής πυρηνικής ενέργειας λόγω παρατεταμένης συντήρησης και διακοπής λειτουργίας εγκαταστάσεων, καθώς και της χαμηλής παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας που συνδέεται με το εξαιρετικά ζεστό και ξηρό καλοκαίρι του 2022 σε πολλές χώρες της ΕΕ, αποτέλεσαν δύο σημαντικούς παράγοντες που επηρέασαν τις κύριες πηγές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Μετά τη μαζική πτώση της προσφοράς πετρελαιοειδών κατά 11,9% το 2020, το αντίθετο καταγράφηκε τα επόμενα χρόνια: +3,2% το 2021 και +4,5% το 2022 (σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος). Το 2022, η προσφορά πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου ανήλθε συνολικά σε 535.142 χιλιάδες τόνους, ακόμη χαμηλότερη από την προ πανδημίας ποσότητα του 2019 των 563.116 χιλιάδων τόνων.

Όσον αφορά στο φυσικό αέριο, η προσφορά μειώθηκε στα 13,7 εκατομμύρια terajoules (TJ), τη χαμηλότερη τιμή από το 2014. Πρόκειται για πτώση κατά 13,8% σε σύγκριση με το 2021 και -10,8% σε σύγκριση με τον μέσο όρο 2017-2019 και είναι συνεπής με τον επιτυχημένο στόχο της εθελοντικής πρωτοβουλίας μείωσης της ζήτησης αερίου κατά 15% που εισήχθη τον Αύγουστο του 2022. Οι καθαρές εισαγωγές φυσικού αερίου ανήλθαν σε 13,4 εκατομμύρια TJ, αυξημένες κατά 1,1% σε σύγκριση με το 2021, και η εγχώρια παραγωγή έφτασε τα 1,6 εκατομμύρια TJ, διατηρώντας πτωτική τάση από το 2017 (3,1 εκατομμύρια TJ).

Το 2022, η προσφορά λιγνίτη αυξήθηκε κατά 5,7% σε 294.776 χιλιάδες τόνους, ενώ η προσφορά λιθάνθρακα μειώθηκε ελαφρά κατά 0,1%, παραμένοντας σε επίπεδο 165.080 χιλιάδων τόνων παρόμοιο με το 2021. Σε σύγκριση με τον μέσο όρο 2017-2019, το 2022, η προσφορά λιγνίτη μειώθηκε κατά 17,0% και ο λιθάνθρακας μειώθηκε κατά 21,8%.

Η ακαθάριστη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά 3% το 2022

Τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat για το 2022 δείχνουν ότι η ακαθάριστη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ μειώθηκε κατά 3,0% σε σύγκριση με το 2021. Εξετάζοντας τον μέσο όρο της περιόδου 2017-2019, σημειώθηκε ακόμη σαφέστερη πτώση κατά 3,9%.

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ξεπέρασαν τα ορυκτά καύσιμα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας το 2020, ωστόσο τα ορυκτά καύσιμα ανέκαμψαν και αποτέλεσαν την κορυφαία πηγή ηλεκτρικής ενέργειας το 2022 για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Τα ορυκτά καύσιμα παρήγαγαν 1,11 εκατομμύρια Gigawatt-h (GWh) το 2022, +3,3% σε σύγκριση με το 2021, ενώ οι ανανεώσιμες πηγές παρήγαγαν 1,08 εκατομμύρια GWh (+0,1%).

Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ορισμένα στερεά ορυκτά καύσιμα συνέχισε να αυξάνεται το 2022, μετά από μια άνοδο και το 2021: η χρήση λιθάνθρακα αυξήθηκε κατά 10,0% και η χρήση λιγνίτη αυξήθηκε κατά 6,7%.

Από την πλευρά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τα προκαταρκτικά στοιχεία του 2022 δείχνουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις στην ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τα φωτοβολταϊκά πάρκα (+29,3%) και τα αιολικά πάρκα (+8,9%). Από την άλλη πλευρά, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από υδροηλεκτρικά (-17,7%) και στερεά βιοκαύσιμα (-7,4%) μειώθηκαν την ίδια περίοδο αναφοράς. Λόγω αυτών των διαφορετικών τάσεων, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές παρέμεινε σχετικά σταθερή σε σύγκριση με το 2021.

Σε σύγκριση με το 2021, η παραγωγή πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής μειώθηκε κατά 16,7% στις 609 χιλιάδες GWh και σε σύγκριση με τον μέσο όρο της περιόδου 2017-2019, μειώθηκε κατά 20,1%.