Ζωές αναλώσιμες

«Δεν πήγαμε εκεί για να κλέψουμε». Με τον τρόπο αυτό υπογράμμισε ένας από τους τραυματίες της κατάρρευσης της Γέφυρας στην περιμετρική της Πάτρας, στην οποία έχασε τη ζωή του ένας άνθρωπος, το γεγονός ότι κάτω από τη γέφυρα δεν βρίσκονταν στο πλαίσιο κάποιας «παραβατικότητας», όπως εμμέσως φάνηκε να υπονοείται σε ορισμένες αρχικές ανακοινώσεις γύρω από το περιστατικό, αλλά πολύ απλά γιατί με αυτόν τον τρόπο ζουν.

Γνωστό άλλωστε ότι ένα μέρος της πραγματικής «κυκλικής οικονομίας» στηρίζεται ακριβώς σε ανθρώπους που πηγαίνουν όπου μπορούν να συλλέξουν ανακυκλώσιμα υλικά, εν προκειμένω τα σίδερα από τα μπάζα, σε συνθήκες δύσκολες και συχνά επικίνδυνες.

Λίγες μέρες πριν ένας 46χρονος στη Χαλκίδα, που έκανε θελήματα για διάφορους επαγγελματίες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της διανομής, έχασε τη ζωή του, πιθανώς από την εργασία σε συνθήκες καύσωνα, για να εισπράξει το πικρά απαξιωτικό «όχι διανομέας» στο ανακοινωθέν του νοσοκομείου, λες και η ακραία επισφάλεια και η ανασφάλιστη εργασία έπρεπε να επικυρωθεί ως ιδιότυπο στίγμα ακόμη και στην αναγγελία του θανάτου του.

Δυο παραδείγματα πρόσφατα που ήρθαν να υπογραμμίσουν τραγικά ότι μέσα στον κόσμο της εργασίας, στην πραγματική και ευρεία διάστασή του, υπάρχουν ζωές αναλώσιμες. Ανθρωποι για τους οποίους οι ποικίλοι τρόποι με τους οποίους «γίνεται η δουλειά» με το μικρότερο δυνατό κόστος, σημαίνουν ένα καθημερινό «μεροκάματο του τρόμου», σπρωγμένοι συχνά στο περιθώριο όχι μόνο με όρους κοινωνικούς και εισοδηματικούς αλλά και απλής ορατότητας: τους βλέπουμε αλλά προτιμούμε να κάνουμε ότι δεν τους βλέπουμε, σε μια κοινωνική συνθήκη όπου συχνά έμμεσα αλλά όχι γι’ αυτό λιγότερο κυνικά υπογραμμίζεται ένα «καλά να πάθουν».

Και το χειρότερο είναι ότι ένα οικονομικό μοντέλο που προβάλλει ως πυρήνα του τις θέσεις εργασίας υψηλής μόρφωσης, ειδίκευσης και επιδεξιότητας, εξακολουθεί να περιλαμβάνει, ως «σκοτεινή» παράμετρο της εξίσωσης που εξασφαλίζει επαρκή κερδοφορία και επένδυση, ένα ολόκληρο σύμπαν επισφαλούς, ανασφάλιστης, κακοπληρωμένης, συχνά ανθυγιεινής εργασίας. Μέχρι τον θάνατο ενίοτε…