Πνιγήκαμε στα μικροσωματίδια

Όσοι επισκέφθηκαν τα Ιωάννινα για τις διακοπές των Χριστουγέννων μοιράστηκαν με τους διαδικτυακούς φίλους τους φωτογραφίες από κεντρικά σημεία της πόλης τη νύχτα που ήταν πνιγμένες στην αιθαλομίχλη.

Οι θολές εικόνες που αποτυπώθηκαν στα stories των επισκεπτών δεν ήταν ένα φαινόμενο στιγμιαίο αλλά ούτε και τοπικό καθώς, σύμφωνα με την πλατφόρμα PANACEA (air-quality.gr) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών που μελετά την ατμοσφαιρική σύσταση, εξαιτίας των καύσεων από τα τζάκια και των ιδιαίτερων μετεωρολογικών συνθηκών των ημερών (άπνοια, υγρασία, ανομβρία) κατεγράφησαν πανελλαδικά στην ατμόσφαιρα πολύ υψηλές συγκεντρώσεις αιωρούμενων μικροσωματιδίων PM2.5 που, σε ορισμένες περιπτώσεις, έφτασαν και 20 φορές πάνω από τις φυσιολογικές τιμές.

Η ρύπανση ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ανθρώπινη ζωή

Ο καθηγητής Νίκος Μιχαλόπουλος, διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και συντονιστής της ερευνητικής ομάδας PANACEA, μιλώντας στα «ΝΕΑ», έκανε λόγο για μια κατάσταση απελπιστική.

«Η ΕΕ κινείται στο πλαίσιο αναθεώρησης των ορίων από το νέο έτος. Το καινούργιο όριο μιλά για 10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο. Με βάση αυτό το όριο, η συγκέντρωση μικροσωματιδίων αυτές τις μέρες ήταν 10 με 20 φορές πάνω από το κανονικό. Πρόκειται για τιμές που είχαμε κυρίως τις βραδινές ώρες, όταν, ευτυχώς, οι ευάλωτες ομάδες είναι συνήθως σπίτι. Την ημέρα δεν είναι τόσο υψηλές οι συγκεντρώσεις, αλλά δεν παύουν να διαρκούν για περίπου 10 ώρες. Και αυτό θα συνεχιστεί σίγουρα μέχρι το τέλος των εορτών αν η μετεωρολογία είναι αυτή που έχουμε τώρα. Αν δείτε το δίκτυο των σταθμών της PANACEA, θα διαπιστώσετε ότι τις τελευταίες μέρες που είχαμε μετεωρολογικές συνθήκες που δεν επιτρέπουν τη διασπορά ρύπων και που ο κόσμος παραδοσιακά μένει σπίτι και ανάβει το τζάκι, η κατάσταση ήταν απελπιστική.

»Και όχι μόνο στα Ιωάννινα, αν και τα Ιωάννινα είναι πρωταθλητής λόγω του αναγλύφου της περιοχής. Σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα, όπου έχουμε σταθμούς, σε κάθε μεγάλη πόλη, η κατάσταση ήταν πάρα πολύ κακή. Με εξαίρεση την Κρήτη όπου ήταν κάπως καλά, πολύ υψηλές συγκεντρώσεις είχαμε στην Πελοπόννησο, σε Πάτρα, Κόρινθο, Ναύπλιο, Τρίπολη, στην Αθήνα, στο Αγρίνιο αλλά και στη Θεσσαλονίκη», σημειώνει ο Νίκος Μιχαλόπουλος.

Στην πλατφόρμα PANACEA το πρόβλημα της υψηλής συγκέντρωσης των βλαβερών μικροσωματιδίων με διάμετρο κάτω από 2,5 μm (PM2.5) στην ατμόσφαιρα τις ημέρες των εορτών αποτυπώνεται με ακρίβεια ανά περιοχή, ημέρα και ώρα, με τιμές που χαρακτηρίζονται ως «εξαιρετικά κακές» για Ιωάννινα και Αθήνα και από «κακές» έως «πολύ κακές» για περιοχές της Θεσσαλονίκης. Οι χειρότερες τιμές που καταγράφηκαν, για παράδειγμα, στα Ιωάννινα ήταν τα 223 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο στις 24 Δεκεμβρίου, στις 11 τη νύχτα, στον σταθμό της Ανατολής, ενώ στην Αθήνα οι υψηλότερες συγκεντρώσεις παρατηρήθηκαν στο Ίλιον, τα Χριστούγεννα, στη 1 τα ξημερώματα, με 149 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο.

Οι κίνδυνοι για την υγεία

«Τα αιωρούμενα μικροσωματίδια ευθύνονται για 7 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους σε όλο τον κόσμο, περίπου 12.000 πρόωρους θανάτους μόνο στην Ελλάδα ετησίως και μια μείωση του προσδόκιμου ζωής κατά έναν χρόνο. Μιλάμε για τρομακτικά νούμερα», σχολιάζει ο Ν. Μιχαλόπουλος.

Για τις πολύ σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία από τις υψηλές συγκεντρώσεις αιωρούμενων μικροσωματιδίων μιλά στα «ΝΕΑ» και ο καθηγητής Πνευμονολογίας Παναγιώτης Μπεχράκης.

«Η μικροσωματιδιακή ρύπανση είναι ίσως η πιο επικίνδυνη που υπάρχει στα αστικά κέντρα σήμερα. Αυτά τα μικροσωματίδια έχουν την ικανότητα να διεισδύουν πολύ βαθιά στο αναπνευστικό σύστημα και να δρουν φλεγμονωδώς σε όλο τον οργανισμό. Προβλήματα όπως καρδιαγγειακά, εμφράγματα, υπέρταση, αρρυθμίες είναι τα συνηθέστερα, ενώ από την αναπνοή προκαλείται βρογχίτιδα, φλεγμονώδεις αντιδράσεις και, μακροχρόνια, καρκίνος».

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»