Αγροτικό ρεύμα: Με ασάφειες τα νέα μέτρα για κλειδωμένες τιμές τα επόμενα 10 χρόνια

Με αρκετές ασάφειες και μάλιστα για την εφαρμογή ενός πρωτόγνωρου για τα ελληνικά δεδομένα μέτρου (διμερείς μακροχρόνιες συμβάσεις προμήθειας ρεύματος – PPAs), η κυβέρνηση προχώρησε στην ανακοίνωση ενός προγράμματος παροχής φθηνού ρεύματος για τους αγρότες.

Μάλιστα το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε και 13 ερωτήσεις απαντήσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν τόσο το νέο πρόγραμμα διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων διάρκειας 2+8 χρόνια όσο και για τις εκπτώσεις που θα δώσει η ΔΕΗ αλλά και για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών συστημάτων που θα αφορούν αποκλειστικά στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας σε αγροτικούς συνεταιρισμούς και παραγωγούς.

Αγρότες: Ο αγώνας θα συνεχιστεί – Στα μπλόκα οι τελικές αποφάσεις

Το πρόγραμμα διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων

Το υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε πως δίνεται η δυνατότητα για «φθηνότερο ρεύμα για όλους τους αγρότες μέσω νέου προγράμματος διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων, που θα έχει διάρκεια 2+8 χρόνια. Μια δίκαιη και ουσιαστική ρύθμιση καθώς καλύπτει τόσο τους συνεπείς αγρότες όσο και για αυτούς που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές», σημειώνει χαρακτηριστικά.

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα για να λειτουργήσει προϋποθέτει τα εξής:

1. Την ανάπτυξη και λειτουργία φωτοβολταϊκών ώστε το ρεύμα που θα δίνεται για τους αγρότες να είναι φθηνότερο αξιοποιώντας την ηλιακή ενέργεια.

2.  Τη διαθεσιμότητα παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα

3. Τη σύναψη διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων (PPAs) ανάμεσα σε γεωργούς ή κτηνοτρόφους και τους παρόχους ρεύματος. Συνήθως είναι από 10 έως και 20 χρόνια με τιμές ρεύματος κλειδωμένες σε σταθερά επίπεδα.

Τα PPAs είναι ευρέως διαδεδομένα σε ώριμες ξένες αγορές και συνάπτονται κυρίως ανάμεσα σε προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας και μεγάλες βιομηχανίες, αλυσίδες καταστημάτων και γενικώς μεγάλους καταναλωτές.

Στην Ελλάδα, μόλις, τα τελευταία δύο χρόνια ξεκίνησε η σύναψη τέτοιων συμβάσεων και κυρίως ανάμεσα στη ΔΕΗ και μεγάλες ενεργοβόρες βιομηχανίες.

Οι ασάφειες

Όπως προκύπτει από τις 13 ερωτήσεις – απαντήσεις που ανακοίνωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την εφαρμογή των PPAs υπάρχουν ασάφειες:

1.  Το υπουργείο ανακοίνωσε κλειδωμένες τιμές για τους αγρότες τα πρώτα δύο από τα συνολικά 10 χρόνια της διάρκειας των συμβάσεων.

Ωστόσο, σύμφωνα με την απάντηση που δίνει στην έβδομη ερώτηση τα φωτοβολταϊκά έργα θα είναι έτοιμα μετά από δύο χρόνια. Άρα πώς οι τιμές που ανακοίνωσε το υπουργείο θα είναι κλειδωμένες σε χαμηλά επίπεδα για τα πρώτα δύο χρόνια;

2.  Το υπουργείο ανακοίνωσε πράγματι χαμηλές τιμές για το ρεύμα των αγροτών τα πρώτα δύο χρόνια.

Πώς όμως θα διατεθούν αυτές από τους ενδιαφερόμενους παρόχους αφού δεν θα έχουν αναπτυχθεί τα φωτοβολταϊκά; Θα επιδοτήσει τις τιμές ρεύματος των παρόχων η κυβέρνηση;

3. Η συμμετοχή των παρόχων είναι προαιρετική.

Πώς το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα εξασφαλίσει τη συμμετοχή όσο περισσότερων εταιρειών γίνεται; Μήπως θα το σηκώσει το βάρος μόνο η ΔΕΗ;

4. Τα PPAs συνάπτονται κυρίως από επιχειρήσεις με μεγάλη κατανάλωση ρεύματος.

Στις ανακοινώσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας περιγράφεται η συμμετοχή όχι μόνο ομάδων παραγωγών ή συνεργατικών σχημάτων αλλά και λοιπών αγροτών.

Είναι εφικτή η επιτυχής εφαρμογή του μέτρου για τους μεμονομένους αγρότες;

Οι 13 ερωτήσεις – απαντήσεις

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχώρησε στην ανακοίνωση 13 ερωτήσεων – απαντήσεων για όλα τα μέτρα μείωσης του κόστους ενέργειας των αγροτών:

1.  Ποιους αφορά το πρόγραμμα και πώς θα εφαρμοστεί;

Στο πρόγραμμα χαμηλών τιμών για το αγροτικό ρεύμα με τη μορφή διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων δύνανται να συμμετέχουν όλοι οι κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος.

Για τα πρώτα 2 έτη με έναρξη τιμολόγησης την 1η.4.2024 οι τιμές είναι σταθερές και διαμορφώνονται (κατά μέγιστο) ως εξής (εκτιμήσεις τιμών):

• Κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος που ανήκουν σε συνεργατικά σχήματα ή ασκούν συμβολαιακή γεωργία χωρίς ληξιπρόθεσμες οφειλές:   9,3 λεπτά την κιλοβατώρα
• Λοιποί κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος χωρίς ληξιπρόθεσμες οφειλές: 9,8 λεπτά την κιλοβατώρα
• Κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος που ανήκουν σε συνεργατικά σχήματα ή ασκούν συμβολαιακή γεωργία με ληξιπρόθεσμες οφειλές: 10,5 λεπτά την κιλοβατώρα
• Λοιποί κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος με ληξιπρόθεσμες οφειλές: 11 λεπτά την κιλοβατώρα

Οι παραπάνω τιμές αφορούν στο σύνολο της κατανάλωσης των συγκεκριμένων παροχών.

2. Τι θα ισχύσει για τα επόμενα 8 έτη;

Για τα επόμενα 8 έτη, στο 1/3 της κατανάλωσης των συγκεκριμένων παροχών η τιμή είναι ενιαία και διαμορφώνεται στα 9 λεπτά την κιλοβατώρα.

Για τα 2/3 της κατανάλωσης που απομένουν, οι κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος δεν έχουν κάποια δέσμευση και δύνανται να την προμηθεύονται ελεύθερα από την αγορά (ελευθέρως από τον ίδιο η άλλο πάροχο). Τα σχετικά συμβόλαια είναι σταθερά με ενιαία ρήτρα αποχώρησης ύψους 70 ευρώ.

3. Πώς θα μπορεί να υποβάλει αίτηση συμμετοχής ένας ενδιαφερόμενος; Πότε θα αρχίσει η υποβολή;

Η έναρξη τιμολόγησης για το πρόγραμμα χαμηλών τιμών, που αφορούν στο αγροτικό ρεύμα με τη μορφή διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων, ξεκινάει από την 1η.4.2024. Το χρονικό διάστημα, ωστόσο, κατά το οποίο θα υποβάλλονται οι αιτήσεις από τους δικαιούχους θα ανακοινωθεί προσεχώς.

4. Δεδομένου ότι οι χρεώσεις θα είναι διαφορετικές για δικαιούχους που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τους παρόχους ρεύματος, υπάρχει δυνατότητα ρύθμισης αυτών των εκκρεμοτήτων και με ποιους όρους;

Πρόκειται για μια δίκαιη ρύθμιση, καθώς οι συνεπείς αγρότες θα έχουν στα πρώτα δύο χρόνια χαμηλότερη εκτιμώμενη τιμή ανά KW (κάτω από 10 λεπτά) ενώ στους έχοντες ληξιπρόθεσμες οφειλές η τιμή της KW εκτιμάται ότι θα κινείται μεταξύ 10,5 – 11 λεπτά δεδομένου ότι θα μπορούν ταυτόχρονα να ρυθμίσουν τις οφειλές τους στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας με εξόφληση σε βάθος δεκαετίας και μηδενικό επιτόκιο.

Η χρηματοδότηση της ρύθμισης θα προέλθει από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης. Οι χρεώσεις της συμφωνίας θα είναι ισοκατανεμημένες στη διάρκεια της δεκαετίας.

5. Ποιοι πάροχοι θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα και με ποιον τρόπο;

Το πρόγραμμα δύνανται να προσφέρουν όλοι οι προμηθευτές ηλεκτρικού ρεύματος. Η απαιτούμενη ενέργεια θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι συμμετέχοντες πάροχοι θα λάβουν όρους σύνδεσης για συγκεκριμένα έργα ΑΠΕ που θα υποστηρίζουν το πρόγραμμα κατ’ απόλυτη προτεραιότητα.

6. Καθώς η συμμετοχή των εταιρειών δεν θα είναι υποχρεωτική, δεν υπάρχει κίνδυνος απότομης αύξησης του κόστους για τα ⅔ της κατανάλωσης τα οποία δεν θα καλύπτονται από την ελεγχόμενη τιμή μετά το πέρας της πρώτης διετίας;

Η συμμετοχή των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας στο πρόγραμμα είναι προαιρετική και δεν εκτιμάται πως θα υπάρξει απότομη αύξηση του κόστους μετά το πέρας της διετίας. Κι αυτό, καθώς για τα 8 έτη που θα ακολουθήσουν για το 1/3 της κατανάλωσης των παροχών η τιμή είναι ενιαία και διαμορφώνεται στα 9 λεπτά την κιλοβατώρα. Σημειώνεται πως για τα 2/3 οι κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος δεν έχουν κάποια δέσμευση και δύνανται να την προμηθεύονται ελεύθερα από την αγορά (ελευθέρως από τον ίδιο η άλλο πάροχο).

7. Πόση ισχύς ΑΠΕ απαιτείται για την εξυπηρέτηση αυτού του προγράμματος; Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα περάτωσης των έργων;

Το πρόγραμμα της συμφωνίας παρόχων – αγροτών θα εξυπηρετηθεί με 300 έως 500 MW ΑΠΕ που θα τύχουν απόλυτης προτεραιότητας έργων σύνδεσης. Γι’ αυτό θα περιγράφεται κάλυψη του 1/3 των αναγκών ηλεκτρικής ενέργειας, με σταθερή τιμή για 8 έτη. Τα έργα αυτά θα είναι έτοιμα μετά από 2 έτη.

8.  Για ποιο λόγο είναι δυνατό να προσφερθούν αυτές οι τιμές μέσω του προγράμματος διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων κι όχι μέσω της αγοράς;

Εκτιμάται πως το πρόγραμμα θα είναι ελκυστικό για τους παρόχους που θα συμμετάσχουν λόγω της μακροχρόνιας δέσμευσης, με βάση τις εναλλακτικές συμφωνίες που, ήδη, συνάπτουν με μεγάλους πελάτες τους.

Πέραν του νέου προγράμματος διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων, η κυβέρνηση έχει ήδη ανακοινώσει ένα πλέγμα μέτρων ελάφρυνσης του ενεργειακού κόστους για τους παραγωγούς του πρωτογενούς τομέα.

9. Η έκπτωση ύψους 10% στο αγροτικό ρεύμα, από ποιον πάροχο θα προσφέρεται και για πόσο χρονικό διάστημα;

Η εν λόγω έκπτωση θα παρέχεται στους αγρότες, αποκλειστικά, από την ΔΕΗ. Έχει περίοδο ισχύος από τον Μάιο μέχρι και τον Σεπτέμβριο, δηλαδή τους μήνες των υψηλών, αγροτικών καταναλώσεων.

10. Υπάρχει πρόβλεψη για ρύθμιση χρεών προς τη ΔΕΗ και άλλους παρόχους των Τοπικών και Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ);

Ναι, ειδικότερα όσον αφορά στη Θεσσαλία που επλήγη από τις καταστροφικές πλημμύρες, οι ΟΕΒ θα καταργηθούν και οι σχετικές δραστηριότητες θα ενταχθούν στο νέο Οργανισμό Υδάτων Θεσσαλίας. Σημειώνεται πως το Κράτος αναλαμβάνει το 75% του χρέους των ΟΕΒ της Θεσσαλίας, το οποίο διαμορφώνεται σε 8 εκατ. ευρώ. Σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα τα χρέη (76 εκατ. ευρώ) θα ρυθμιστούν με δεκαετή εξόφληση και μηδενικό επιτόκιο, το οποίο θα επιδοτηθεί από το Κράτος.

11. Ποιο είναι το πεδίο δράσης του προγράμματος «Απόλλων» και πώς ακριβώς θα υλοποιηθεί;

Το «Απόλλων» είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα ενεργειακού συμψηφισμού με πράσινη ενέργεια στη χώρα. Για την υλοποίησή του θα διενεργηθούν διαγωνισμοί, στο πλαίσιο των οποίων θα επιλεχθούν ώριμα έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Αυτά θα ξεκινήσουν να ηλεκτρίζονται εντός διετίας.

12. Ποια είναι τα οφέλη του προγράμματος «Απόλλων»;

Η ενέργεια που θα παράγεται από τα έργα ΑΠΕ που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα θα καλύψει μέρος των ενεργειακών αναγκών των ευάλωτων συμπολιτών μας, των ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, των ΔΕΥΑ, αλλά και των Τοπικών και Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων. Πρακτικά αυτό σημαίνει, πως μέσα από το «Απόλλων, οι ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ θα έχουν σημαντική και μόνιμη ανακούφιση από το ενεργειακό κόστος.

13. Θα υπάρξει επιδότηση για αυτόνομα φωτοβολταϊκά συστήματα, μέσω των οποίων θα μπορέσουν οι αγρότες να καλύψουν τις ενεργειακές τους απαιτήσεις;

Το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στο Χωράφι», με προϋπολογισμό 30 εκατ. ευρώ, αφορά αποκλειστικά σε αγρότες και αναμένεται να ξεκινήσει το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Παράλληλα, αυξάνεται, άμεσα (από 3MW σε 6MW), ο «κλειδωμένος» ηλεκτρικός χώρος, διαθέσιμος κατά προτεραιότητα στους αγρότες ανά υποσταθμό του ΔΕΔΔΗΕ (6MW Χ 225 υποσταθμοί στη χώρα = 1350MW). Επιπρόσθετα, αυξάνεται το επιτρεπόμενο όριο για φωτοβολταϊκά των αγροτών (από 10kW σε 50kW), με κατά προτεραιότητα πρόσβαση στον «κλειδωμένο» χώρο.