ΗΠΑ: Γιατί οι boomers και οι Gen Xers δεν πουλάνε πια τα σπίτια τους για κάτι καλύτερο

Στην κουλτούρα των Αμερικανών, περισσότερο από ό,τι στην ελληνική, το σπίτι δεν είναι κάτι που αγοράζει κάποιος μια ζωή, αλλά για μερικά χρόνια, μέχρι να βελτιωθούν τα οικονομικά του και να μετακινηθεί σε κάτι καλύτερο πουλώντας το προηγούμενο.

Ωστόσο, αυτό φαίνεται να αλλάζει κάτω από τα νέα οικονομικά δεδομένα. Όπως προκύπτει από έρευνα που διενήργησε η μεσιτική Redfin, οι Αμερικανοί κρατούν, πλέον, τα σπίτια τους δύο φορές περισσότερο από ό,τι πριν από 20 χρόνια, με τις παλαιότερες γενιές να βρίσκουν λιγότερα κίνητρα για να πουλήσουν και να μετακομίσουν.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Yahoo Finance, ο μέσος ιδιοκτήτης σπιτιού στις ΗΠΑ έχει μείνει σε αυτό 12 χρόνια, σχεδόν διπλάσια από τα 6,5 χρόνια που ήταν πριν από δύο δεκαετίες.

Ενώ ο χρόνος παραμονής των ιδιοκτητών κατοικιών έχει μειωθεί από την αιχμή του 2020 των σχεδόν 14 ετών, πολλά κίνητρα που παρακινούν τους ανθρώπους να μετακινηθούν έχουν εξανεμιστεί.

Το ίδιο υποδεικνύουν και άλλοι οικονομικοί δείκτες. Για παράδειγμα οι πωλήσεις υφιστάμενων κατοικιών στις ΗΠΑ έφθασαν σε χαμηλό 30 ετών πέρυσι, σύμφωνα με την Εθνική Ένωση Μεσιτών, καθώς οι ιδιοκτήτες τους παρέμειναν εγκλωβισμένοι στα χαμηλότερα επιτόκια στεγαστικών δανείων τους.

Baby boomers

Η τάση ήταν πιο διαδεδομένη μεταξύ των baby boomers, βλέποντας τόσο τις τιμές των κατοικιών όσο και τα επιτόκια να αυξάνονται.

Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται στις περισσότερες περιοχές των ΗΠΑ, με εξαίρεση ορισμένες μητροπόλεις όπου ο μέσος όρος διατήρησης ενός σπιτιού πέφτει μόλις στα 7 χρόνια.

Το λεγόμενο lock-in (κλείδωμα) είναι ο κοινός παρονομαστής στους ανθρώπους που δηλώνουν ότι θέλουν να μείνουν στο σπίτι τους περισσότερο από όσο υπολόγιζαν, είπε στο Yahoo Finance ο Μαρκ Πάλιμ, αντιπρόεδρος και αναπληρωτής επικεφαλής οικονομολόγος της Fannie Mae.

Σχεδόν το 40% όσων γεννήθηκαν μεταξύ 1946 και 1964 έχει ζήσει στο σπίτι του για τουλάχιστον 20 χρόνια, ενώ ένα 16% για 10 έως 19 χρόνια, διαπίστωσε ο Redfin.

Για τη Gen Xers, περισσότερο από το 30% ζει στο ίδιο σπίτι για τουλάχιστον 10 χρόνια.

Συγκριτικά, οι millennials μένουν στα σπίτια τους για μικρότερα χρονικά διαστήματα, κυρίως επειδή ήταν πιο πιθανό να αλλάξουν δουλειά ή να έχουν αναπτυσσόμενες οικογένειες σε σχέση με τις παλαιότερες γενιές.

Σύμφωνα με τη Redfin, λιγότερο από το 7% των millennials – όσοι γεννήθηκαν μεταξύ 1981 και 1996 – έχουν ζήσει στο σπίτι τους για 10 χρόνια ή περισσότερο, και το 30% έχει ζήσει στο σπίτι του λιγότερο από πέντε χρόνια.

Εμπόδιο για τους νεότερους

«Η μεγαλύτερη διαμονή των ιδιοκτητών στο σπίτι τους, ιδιαίτερα μεταξύ των baby boomers, αποτελεί εμπόδιο για νέους αγοραστές που προσπαθούν να εισέλθουν στην αγορά για πρώτη φορά», διαπιστώνουν οι συντάκτες της έκθεσης.

Συνολικά, σχεδόν το 80% των baby boomers και το 72% των Gen Xers έχουν το σπίτι τους, σε σύγκριση με το 55% των millennials και το 26% των Gen Zers.

Αυτή η ανισορροπία σημαίνει ότι οι νεότερες γενιές που προσπαθούν να εισέλθουν στην αγορά δεν βρίσκουν ουσιαστικά απόθεμα υπαρχουσών κατοικιών σε προσιτές τιμές.

Μάλιστα, άλλη ανάλυση της Redfin κατέδειξε ότι οι baby boomers χωρίς παιδιά έχουν 3 στα 10 μεγάλα σπίτια στις ΗΠΑ, διπλάσιο από ότι οι millennials με παιδιά.

Πολλοί millennials που δεν ήταν ιδιοκτήτες σπιτιού, είτε νοίκιαζαν είτε ζούσαν με τους γονείς τους, ακόμη ένα στοιχεία που ενισχύει την τάση των παλαιότερων γενιών να κρατούν τα σπίτια τους.

Γιατί οι boomers «κολλάνε» στο σπίτι τους

Οι Boomers δεν θα μετακινηθούν σύντομα γιατί δεν έχουν λόγο να το κάνουν.

Περίπου το 54% αυτής της ηλικιακής ομάδας που είναι ιδιοκτήτες των σπιτιών τους, δεν έχει υποθήκη, που σημαίνει ότι σπίτι είναι και τυπικά και ουσιαστικά ολοκληρωτικά δικό της.

Το μέσο μηνιαίο κόστος της ιδιοκτησίας ενός σπιτιού για αυτήν την ομάδα, συμπεριλαμβανομένων των φόρων ασφάλισης και ιδιοκτησίας, ήταν κατά μέσο όρο 612 δολάρια τον Ιανουάριο του 2024.

Όσο για τους boomers που όντως κουβαλάνε ακόμη στεγαστικά δάνεια, σχεδόν όλοι έχουν χαμηλότερο επιτόκιο σε σύγκριση με το σημερινό που έχει φτάσει κοντά στο 7%.

Επιπλέον, ορισμένα κρατικά φορολογικά συστήματα ωφελούν τους ιδιοκτήτες που μένουν στο σπίτι τους περισσότερο, σημείωσε ο Redfin.

Για παράδειγμα, στο Τέξας, οι ιδιοκτήτες σπιτιού άνω των 65 ετών μπορούν να αναβάλουν τους φόρους ιδιοκτησίας μέχρι να πουληθεί το σπίτι.

Η Καλιφόρνια περιορίζει αυστηρά τις ετήσιες αυξήσεις του φόρου ακινήτων.

«Οι boomers δεν έχουν πολλά κίνητρα –οικονομικό ή κάτι άλλο- για να πουλήσουν», έγραψε στη μελέτη ο ανώτερος οικονομολόγος της Redfin, Sheharyar Bokhari. «Τυπικά έχουν χαμηλό κόστος στέγασης και το μεγαλύτερο ποσοστό των boomers είναι μόλις στα 60 τους, ακόμα αρκετά νέοι ώστε να μπορούν να φροντίσουν τον εαυτό τους και το σπίτι τους χωρίς βοήθεια».

Αλλωστε, η μέση τιμή ενός παλιού σπιτιού ανήλθε σε 379.100 δολάρια τον Ιανουάριο, υψηλό ρεκόρ, ξεπερνώντας για πρώτη φορά σε 14 μήνες την αύξηση των μισθών. Αυτό και μόνο κάνει τα πράγματα δύσκολα τόσο για τους νεότερους που θα ήθελαν να αγοράσουν για πρώτη φορά σπίτι, όσο και για τους μεγαλύτερους που ενδεχομένως θα ήθελαν να πουλήσουν το σπίτι τους για να αγοράσουν κάποιο άλλο.