Κομισιόν: Πρόστιμο πάνω από 1,8 δισ. ευρώ στην Apple

Πρόστιμο άνω του 1,8 δισεκατομμυρίου ευρώ επέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Apple. Το πρόστιμο αφορά κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά για τη διανομή εφαρμογών ροής μουσικής σε χρήστες iPhone και iPad («χρήστες iOS») μέσω του App Store της.

Ειδικότερα, η Κομισιόν διαπίστωσε ότι η Apple εφάρμοσε περιορισμούς στους εταιρείες ανάπτυξης εφαρμογών, εμποδίζοντάς τους να ενημερώνουν τους χρήστες iOS σχετικά με εναλλακτικές και φθηνότερες συνδρομητικές υπηρεσίες μουσικής που διατίθενται εκτός της εφαρμογής («διατάξεις κατά της διεύθυνσης»). Αυτό είναι παράνομο σύμφωνα με τους αντιμονοπωλιακούς κανόνες της ΕΕ.

Η παράβαση

Η Apple είναι επί του παρόντος ο μοναδικός πάροχος ενός App Store όπου οι προγραμματιστές μπορούν να διανέμουν τις εφαρμογές τους σε χρήστες iOS σε όλο τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο («ΕΟΧ»).

Apple: «Μαύρο πρόβατο» των Magnificent 7

Η Apple ελέγχει κάθε πτυχή της εμπειρίας χρήστη iOS και ορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούν οι προγραμματιστές για να είναι παρόντες στο App Store και να μπορούν να προσεγγίσουν χρήστες iOS στον ΕΟΧ.

Η έρευνα της Επιτροπής διαπίστωσε ότι η Apple απαγορεύει στους προγραμματιστές εφαρμογών ροής μουσικής να ενημερώνουν πλήρως τους χρήστες iOS για εναλλακτικές και φθηνότερες συνδρομητικές υπηρεσίες μουσικής που είναι διαθέσιμες εκτός της εφαρμογής και να παρέχουν οδηγίες σχετικά με τον τρόπο εγγραφής σε τέτοιες προσφορές. Ειδικότερα, οι διατάξεις κατά του συστήματος διεύθυνσης απαγορεύουν στους προγραμματιστές εφαρμογών:

·       Ενημέρωση των χρηστών iOS εντός των εφαρμογών τους σχετικά με τις τιμές των προσφορών συνδρομής που διατίθενται στο διαδίκτυο εκτός της εφαρμογής.

·       Ενημέρωση των χρηστών iOS εντός των εφαρμογών τους σχετικά με τις διαφορές τιμών μεταξύ των συνδρομών εντός εφαρμογής που πωλούνται μέσω του μηχανισμού αγοράς εντός εφαρμογής της Apple και εκείνων που είναι διαθέσιμες αλλού.

·       Συμπεριλαμβανομένων συνδέσμων στις εφαρμογές τους που οδηγούν τους χρήστες iOS στον ιστότοπο του προγραμματιστή της εφαρμογής από τον οποίο μπορούν να αγοραστούν εναλλακτικές συνδρομές. Οι προγραμματιστές εφαρμογών δεν μπορούσαν επίσης να επικοινωνήσουν με τους νέους χρήστες τους, για παράδειγμα μέσω email, για να τους ενημερώσουν σχετικά με εναλλακτικές επιλογές τιμολόγησης αφού δημιουργήσουν έναν λογαριασμό.

Η σημεινή απόφαση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι όροι αυτοί της Apple παραβιάζουν το άρθρο 102 στοιχείο α) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ΣΛΕΕ»).

Αυτοί οι όροι δεν είναι ούτε απαραίτητοι ούτε αναλογικοί για την προστασία των εμπορικών συμφερόντων της Apple σε σχέση με το App Store στις έξυπνες κινητές συσκευές της Apple και επηρεάζουν αρνητικά τα συμφέροντα των χρηστών iOS, οι οποίοι δεν μπορούν να λάβουν ενημερωμένες και αποτελεσματικές αποφάσεις σχετικά με το πού και τον τρόπο αγοράς συνδρομής ροής μουσικής για χρήση στη συσκευή τους.

Η συμπεριφορά της Apple, η οποία διήρκεσε σχεδόν δέκα χρόνια, μπορεί να οδήγησε πολλούς χρήστες iOS να πληρώσουν σημαντικά υψηλότερες τιμές για συνδρομές ροής μουσικής λόγω της υψηλής προμήθειας που επέβαλε η Apple στους προγραμματιστές και μεταφέρθηκε στους καταναλωτές με τη μορφή υψηλότερων τιμών συνδρομής για το ίδια υπηρεσία στο Apple App Store.

Επιπλέον, οι όροι της Apple οδήγησαν σε μη χρηματική βλάβη με τη μορφή υποβαθμισμένης εμπειρίας χρήστη: οι χρήστες iOS είτε έπρεπε να συμμετάσχουν σε μια δυσκίνητη αναζήτηση πριν βρουν το δρόμο τους σε σχετικές προσφορές εκτός της εφαρμογής, είτε δεν εγγράφηκαν ποτέ σε κάποια σέρβις γιατί δεν βρήκαν μόνοι τους το κατάλληλο.

Πρόστιμο

Κατά τον καθορισμό του ύψους του προστίμου, η Επιτροπή έλαβε υπόψη τη διάρκεια και τη σοβαρότητα της παράβασης, καθώς και τον συνολικό κύκλο εργασιών και την κεφαλαιοποίηση της Apple. Έλαβε επίσης υπόψη ότι η Apple υπέβαλε εσφαλμένες πληροφορίες στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας.

Επιπλέον, η Επιτροπή αποφάσισε να προσθέσει στο βασικό ποσό του προστίμου ένα επιπλέον εφάπαξ ποσό 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ για να διασφαλίσει ότι το συνολικό πρόστιμο που επιβλήθηκε στην Apple είναι επαρκώς αποτρεπτικό.

Αυτό το κατ’ αποκοπή πρόστιμο ήταν απαραίτητο σε αυτήν την περίπτωση, επειδή σημαντικό μέρος της ζημίας που προκλήθηκε από την παράβαση συνίσταται σε μη χρηματική ζημία, η οποία δεν μπορεί να υπολογιστεί σωστά σύμφωνα με τη μεθοδολογία βάσει εσόδων, όπως ορίζεται στις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για τα πρόστιμα του 2006.

Επιπλέον, το πρόστιμο πρέπει να είναι επαρκές για να αποτρέψει την Apple από την επανάληψη της παρούσας ή παρόμοιας παράβαση και να αποτρέψει άλλες εταιρείες παρόμοιου μεγέθους από το να διαπράξουν την ίδια ή παρόμοια παράβαση.

Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το συνολικό ποσό του προστίμου άνω του 1,8 δισεκατομμυρίου ευρώ είναι ανάλογο με τα παγκόσμια έσοδα της Apple και είναι απαραίτητο για την επίτευξη αποτροπής.

Η Επιτροπή διέταξε επίσης την Apple να απαλείψει τους συγκεκριμένους όρους και να απόσχει από την επανάληψη της παράβασης ή από την υιοθέτηση πρακτικών με ισοδύναμο αντικείμενοή αποτέλεσμα στο μέλλον.

Ιστορικό της έρευνας

Τον Ιούνιο του 2020, η Επιτροπή κίνησε επίσημες διαδικασίες για τους κανόνες της Apple για προγραμματιστές εφαρμογών σχετικά με τη διανομή εφαρμογών μέσω του App Store. Τον Απρίλιο του 2021, η Επιτροπή έστειλε στην Apple μια κοινοποίηση αιτιάσεων, στην οποία η Apple απάντησε τον Σεπτέμβριο του 2021.

Τον Φεβρουάριο του 2023 η Επιτροπή αντικατέστησε την κοινοποίηση αιτιάσεων του 2021 με μια άλλη κοινοποίηση αιτιάσεων που διευκρινίζει τις αντιρρήσεις της Επιτροπής, στην οποία η Apple απάντησε τον Μάιο του 2023.