Καύκασος: Τι προβλέπει η συμμαχία Ιράν, Ρωσίας και Τουρκίας

Ο Καύκασος ​​είναι ο βασικός κρίκος σε μια ταχέως αναπτυσσόμενη «αλυσίδα αξίας» που σφυρηλατήθηκε από τη Ρωσία και το Ιράν, σε μια προσπάθεια να παρακάμψουν τις δυτικές κυρώσεις, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση που δημοσιεύτηκε από μια ολλανδική ομάδα σκέψης.

Το έγγραφο πολιτικής που εκπονήθηκε από το Ινστιτούτο Clingendeal με έδρα τη Χάγη βεβαιώνει ότι οι πόλεμοι στη Συρία, την Ουκρανία και τη Γάζα έχουν υποστηρίξει τη στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ Ρωσίας και Ιράν.

Και τα δύο κράτη έχουν επίσης αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς με μια όλο και πιο αυταρχική Τουρκία.

Τα τρία κράτη σκοπεύουν να δημιουργήσουν μια νέα οικονομική τάξη στον Καύκασο, μια περιοχή που η έκθεση υποστηρίζει ότι «δεν είναι πλέον μπολιασμένη στην παγκόσμια φιλελεύθερη οικονομία της αγοράς».

Πώς η στήριξη της Δύσης στο Ισραήλ ανοίγει στη Ρωσία την πόρτα της Μέσης Ανατολής

Επιρροές

Πριν ξεκινήσει η σύγκρουση στην Ουκρανία το 2022, το Κρεμλίνο είχε αναγνωριστεί από καιρό ως στρατηγικός διαιτητής του Καυκάσου. Αυτό δεν ισχύει πλέον . Ωστόσο, η μειωμένη ικανότητα της Ρωσίας να προβάλλει στρατηγική επιρροή «δημιούργησε περιθώρια για ένα στενότερο δίκτυο οικονομικών εταιρικών σχέσεων μεταξύ της ίδιας, του Ιράν και της Τουρκίας», σύμφωνα με την μελέτη του ολλανδικού think tank. Το νήμα που ενώνει τα τρία κράτη είναι η επιθυμία να κρατηθεί υπό έλεγχο η δυτική οικονομική επιρροή.

«Αυτή η νέα γεωοικονομική πραγματικότητα είναι σημαντική για την Τεχεράνη, επειδή οι ρωσικοί στόχοι για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου νομισματικού συστήματος, της αγοράς ενέργειας και των παράλληλων αλυσίδων εφοδιασμού εκτός της εμβέλειας των δυτικών κανονιστικών πλαισίων μπορούν να βοηθήσουν να σπάσει η απομόνωση του Ιράν», προσθέτει το δημοσίευμα. «Το Ιράν μπορεί τώρα να αξιοποιήσει τη γεωγραφία του για να διευκολύνει έναν επίγειο ρωσικό οικονομικό άξονα στη Μέση Ανατολή και την Ινδική υποήπειρο που παρακάμπτει τόσο τον Περσικό Κόλπο όσο και τη Διώρυγα του Σουέζ».

Συνεργασίες

Όπως γράφει το eurasia.org η συνεργασία Ρωσίας-Ιράν-Τουρκίας άρχισε να διαμορφώνεται το 2017, όταν εκπρόσωποι των τριών κρατών συναντήθηκαν στην πρωτεύουσα του Καζακστάν Αστάνα για να συζητήσουν το μέλλον της κατεστραμμένης από τον πόλεμο Συρίας. Ο πόλεμος της Ουκρανίας επιτάχυνε την ανάγκη για συνεργασία, ειδικά μεταξύ του Ιράν και της Ρωσίας. Η συνεχιζόμενη επιχείρηση του Ισραήλ στη Γάζα «επιτάχυνε περαιτέρω αυτή τη διαδικασία λόγω των αντι-ισραηλινών απόψεων που κυριαρχούν μεταξύ των πολιτικών κατεστημένων και των τριών χωρών», αναφέρει η μελέτη.

Ενώ τα κίνητρα για τη Ρωσία, το Ιράν και την Τουρκία να εργαστούν για την αναμόρφωση του γεωπολιτικού και οικονομικού τοπίου του Καυκάσου είναι άφθονα, το think tnak εντοπίζει πολλά εμπόδια, συμπεριλαμβανομένων των στενών στρατηγικών σχέσεων του Αζερμπαϊτζάν με το Ισραήλ και της εταιρικής σχέσης της Αρμενίας με το Ιράν.

Η μελέτη σημειώνει, για παράδειγμα, ότι αξιωματούχοι στην Τεχεράνη πιστεύουν ότι το Ισραήλ εισήγαγε λαθραία τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που χρησιμοποιήθηκαν για την επίθεση σε πυρηνικές εγκαταστάσεις το 2023 στο Ιράν μέσω του Αζερμπαϊτζάν. Εν τω μεταξύ, οι αζερικές αρχές πιστεύουν ότι η Αρμενία βασίζεται στο Ιράν ως αγωγό προμήθειας όπλων.

«Ο πόλεμος στην Ουκρανία μετέτρεψε τον Καύκασο σε οικονομική ευκαιρία, αλλά επίσης κατέστησε το τοπίο ασφαλείας του πιο ρευστό», αναφέρει το report. «Ενώ τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη συνεργάζονται για τη διαχείριση αυτής της ρευστότητας, δεν έχουν ακόμη ξεκαθαρίσει τους ρόλους τους. Ο πόλεμος στη Γάζα προσθέτει νέες πιέσεις και κίνητρα σε αυτό το ημι-σταθερό μείγμα».