Τράπεζες: Τα σχέδια για να γυρίσει σε θετικό πρόσημο ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης στα στεγαστικά δάνεια

Το βάρος τους στη στεγαστική πίστη με χαλάρωση των κριτηρίων χορήγησης δανείων και βελτίωση των όρων χρηματοδότησης, θα ρίξουν το επόμενο διάστημα οι γενικές διευθύνσεις λιανικής των τραπεζών.

ΤτΕ: «Κόφτης» στα στεγαστικά δάνεια με εξασφάλιση ακίνητο

Στόχος των πρωτοβουλιών που έχουν αρχίσει ήδη να αναλαμβάνονται είναι να περάσει σε θετικό έδαφος ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης στον τομέα, που από το 2010 έως και σήμερα βρίσκεται σε αρνητικά επίπεδα, μιας και οι νέες δανειοδοτήσεις υπολείπονται σταθερά των αποπληρωμών.

Αυτό δεν αναμένεται να συμβεί εφέτος. Ωστόσο από το 2025 ή το 2026, τα επιχειρησιακά σχέδια των τραπεζών προβλέπουν ενίσχυση των υπολοίπων της κατηγορίας μέσω νέας παραγωγής, ικανής να οδηγήσει την αγορά ξανά σε φάση μεγέθυνσης.

Προς αυτήν την κατεύθυνση οι τράπεζες σχεδιάζουν μειώσεις στα επιτόκια των προϊόντων τους, ειδικά μετά την επικείμενη υποχώρηση των παρεμβατικών δεικτών της ΕΚΤ στο β΄ εξάμηνο της χρονιάς, αλλά και βελτίωση υπέρ των δανειοληπτών των όρων και των προϋποθέσεων παροχής χρηματοδότησης.

Οι πρώτες κινήσεις

Ήδη έχουν καταγραφεί κινήσεις αυτής της μορφής από συστημικούς ομίλους. Πρόσφατα δύο μεγάλες τράπεζες προχώρησαν σε περικοπές σε σταθερά επιτόκια ή και στα περιθώρια κέρδους στα προγράμματα κυμαινόμενων δόσεων.

Αυτήν την εβδομάδα δε, έτερο πιστωτικό ίδρυμα λάνσαρε ένα νέο προϊόν που απευθύνεται αποκλειστικά σε νέους έως 45 ετών, οι οποίοι θέλουν να αποκτήσουν το πρώτο τους σπίτι.

Πέραν του χαμηλού κόστους χρηματοδότησης, που μπορεί να είναι σταθερό έως και για 30 χρόνια, με το συγκεκριμένο πρόγραμμα η ίδια συμμετοχή του δανειολήπτη δύναται να περιοριστεί ακόμη και στο 10%. Προσομοιάζει δηλαδή με την κρατική δράση «Σπίτι μου» για νέους έως 39 ετών.

Η τράπεζα χρηματοδοτεί έως και το 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, εξέλιξη πολύ σημαντική, δεδομένων των αυξήσεων στις τιμές που καταγράφονται τα τελευταία χρόνια στην εγχώρια κτηματαγορά.

Οι παραπάνω τάσεις έχουν ήδη αρχίσει να αποτυπώνονται στην έρευνα τραπεζικών χορηγήσεων που διεξάγει σε τακτική βάση η εγχώρια νομισματική αρχή.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματά της για το α΄ τρίμηνο του 2024, τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς τα νοικοκυριά έγιναν ως ένα βαθμό πιο χαλαρά σε τριμηνιαία βάση, λόγω πιέσεων από τον ανταγωνισμό.

Πρόκειται για τις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές των πιστωτών ή τα κριτήρια για την έγκριση ενός δανείου, που θεσπίζονται πριν από την απόφαση για έγκριση ή απόρριψή του.

Καθορίζουν τους τύπους των πιστώσεων που η τράπεζα θεωρεί επιθυμητούς ή μη, τις προτεραιότητες από γεωγραφική ή τομεακή άποψη, αλλά και τις εξασφαλίσεις που θεωρούνται αποδεκτές.

Επί της ουσίας, η βελτίωση που καταγράφεται στην τελευταία έρευνα της Τράπεζας της Ελλάδος, δείχνει τη διάθεση των εγχώριων ομίλων να χορηγήσουν περισσότερα στεγαστικά δάνεια.

Οι στόχοι

Για το 2024 στόχο των τραπεζών αποτελεί η διατήρηση των πωλήσεων στα ίδια ή λίγο υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με πέρυσι.

Υπενθυμίζεται ότι το 2023 συμβασιοποιήθηκαν νέα στεγαστικά δάνεια ύψους 1,19 δισ. ευρώ, καταγράφοντας ετήσια μείωση της τάξης του 2%.

Μάλιστα, περί τα 250 εκατ. ευρώ αφορούσαν εκταμιεύσεις στο πλαίσιο του κρατικού προγράμματος «Σπίτι μου», χωρίς το οποίο ο ρυθμός μείωσης θα ήταν κατά πάσα πιθανότητα αρκετά μεγαλύτερος.

Το αρνητικό γύρισμα της περυσινής χρονιάς ήταν αποτέλεσμα κυρίως της αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής που αύξησε το κόστος δανεισμού και της μείωσης λόγω πληθωρισμού του διαθέσιμου εισοδήματος, που επέδρασαν αρνητικά στην ψυχολογία των ενδιαφερόμενων για απόκτηση στέγης.

Εξάλλου, οι τελευταίοι πέραν των αυξημένων επιτοκίων είχαν να αντιμετωπίσουν και τις ανατιμήσεις στην αγορά των ακινήτων, ωθώντας τους στην απόφαση για αναβολή των σχεδίων για απόκτηση στέγης.

Επιπλέον, το μεγαλύτερο μέρος της ζήτησης για ακίνητα προέρχεται από νοικοκυριά που διαθέτουν την απαραίτητη ρευστότητα για να ολοκληρωθεί η συναλλαγή και δεν χρειάζονται την τραπεζική χρηματοδότηση.

Σημειώνεται ότι με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία της κεντρικής τράπεζας, στο α΄ δίμηνο του 2024 οι νέα συμβάσεις στεγαστικών δανείων ανήλθαν σε 190 εκατ. ευρώ έναντι 152 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Ωστόσο, τα μεγέθη δεν είναι απολύτως συγκρίσιμα, καθώς εφέτος ένα μεγάλο μέρος της νέας παραγωγής προέρχεται από το πρόγραμμα «Σπίτι Μου».