AI: Υπερόπλο στον πόλεμο της Ουκρανίας κατά της Ρωσίας

Κατά την προετοιμασία των ουκρανικών επιθέσεων με ρουκέτες στη γέφυρα Αντονόφσκι, μια ζωτικής σημασίας οδική διάβαση από την κατεχόμενη πόλη Χερσώνα προς την ανατολική όχθη του ποταμού Ντνίπρο, οι αξιωματούχοι ασφαλείας μελέτησαν προσεκτικά μια σειρά ειδικών εκθέσεων. Ήταν το καλοκαίρι του 2022 και η Ρωσία βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στη γέφυρα για τον ανεφοδιασμό των στρατευμάτων της δυτικά του Ντνίπρο, σύμφωνα με δημοσίευμα του Economist. Οι εκθέσεις περιείχαν έρευνες για δύο πράγματα: Η καταστροφή της γέφυρας θα οδηγούσε τους Ρώσους στρατιώτες ή τις οικογένειές τους στην πατρίδα σε πανικό; Και, το πιο σημαντικό, πώς θα μπορούσε η κυβέρνηση της Ουκρανίας να μεγιστοποιήσει το πλήγμα στο ηθικό δημιουργώντας «ένα ιδιαίτερο περιβάλλον πληροφόρησης»;

Τεχνητή νοημοσύνη: Ζούμε ήδη μία αλγοριθμική Αποκάλυψη;

Έτσι περιγράφει ο Σβιάτοσλαβ Χνιζντόφσκι, ιδρυτής του Ινστιτούτου Open Minds (OMI) στο Κίεβο, τη δουλειά που έκανε το ερευνητικό του τμήμα δημιουργώντας αυτές τις εκτιμήσεις με τεχνητή νοημοσύνη (AI). Οι αλγόριθμοι κοσκινίστηκαν μέσα από ωκεανούς ρωσικού περιεχομένου κοινωνικών μέσων και κοινωνικοοικονομικών δεδομένων σχετικά με πράγματα που κυμαίνονται από την κατανάλωση αλκοόλ και τις μετακινήσεις του πληθυσμού έως τις διαδικτυακές αναζητήσεις και την καταναλωτική συμπεριφορά. Η τεχνητή νοημοσύνη συσχέτιζε τις όποιες αλλαγές με τα εξελισσόμενα συναισθήματα των Ρώσων «πιστών» και φιλελεύθερων σχετικά με την πιθανή κατάντια των στρατιωτών της χώρας τους.

Σημαντικές αποφάσεις

Αυτό το εξαιρετικά ευαίσθητο έργο συνεχίζει να διαμορφώνει σημαντικές ουκρανικές αποφάσεις σχετικά με την πορεία του πολέμου, λέει ο κ. Χνιζντόφσκι. Αυτό περιλαμβάνει πιθανά μελλοντικά χτυπήματα στη γέφυρα Κερτς της Ρωσίας, η οποία είναι η μόνη άμεση χερσαία σύνδεση μεταξύ της Ρωσίας και της Κριμαίας.

Η Ουκρανία, η οποία είναι υποδεέστερη από τη Ρωσία, αναζητά όλο και μεγαλύτερο πλεονέκτημα με την τεχνητή νοημοσύνη, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία με ποικίλους τρόπους. Ένας Ουκρανός συνταγματάρχης που ασχολείται με την ανάπτυξη όπλων λέει ότι οι σχεδιαστές μη επανδρωμένων αεροσκαφών αναζητούν συνήθως στο ChatGPT ως «σημείο εκκίνησης» για ιδέες, όπως νέες τεχνικές για τη μείωση της ευπάθειας σε ρωσικές παρεμβολές. Μια άλλη στρατιωτική χρήση της ΤΝ, λέει ο συνταγματάρχης, ο οποίος ζήτησε ανωνυμία, είναι ο εντοπισμός στόχων.

Καθώς οι στρατιώτες και οι στρατιωτικοί μπλόγκερ έχουν γίνει περισσότερο προσεκτικοί με τις αναρτήσεις τους, οι απλές αναζητήσεις για τυχόν ενδείξεις σχετικά με τη θέση των δυνάμεων έχουν γίνει λιγότερο καρποφόρες.

Επεξεργασία εικόνων και κειμένων

Με την επεξεργασία πληθώρας εικόνων και κειμένων, ωστόσο, τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να βρουν πιθανές ενδείξεις, να τις συνδυάσουν και στη συνέχεια να υποθέσουν την πιθανή τοποθεσία ενός οπλικού συστήματος ή ενός σχηματισμού στρατευμάτων. Η χρήση αυτής της προσέγγισης με την Τεχνητή Νοημοσύνη επιτρέπει στην Molfar, μια εταιρεία πληροφοριών με γραφεία στο Ντνίπρο και το Κίεβο, να βρίσκει συνήθως δύο έως πέντε πολύτιμους στόχους κάθε μέρα, λέει ο Μάξιμ Ζραζέφσκι, αναλυτής της εταιρείας. Μόλις ανακαλυφθούν, οι πληροφορίες αυτές διαβιβάζονται γρήγορα στον στρατό της Ουκρανίας, με αποτέλεσμα κάποιοι από τους στόχους να καταστρέφονται.

Η στόχευση υποβοηθείται από την τεχνητή νοημοσύνη και με άλλους τρόπους.

Η SemanticForce, μια λιθουανική εταιρεία με γραφεία στο Κίεβο και στο Τερνοπίλ, μια πόλη στη δυτική Ουκρανία, αναπτύσσει μοντέλα που ως απάντηση σε προτροπές κειμένου εξετάζουν διαδικτυακά ή ανεβασμένα κείμενα και εικόνες. Πολλοί από τους πελάτες της SemanticForce χρησιμοποιούν το σύστημα εμπορικά για να παρακολουθούν τα δημόσια συναισθήματα σχετικά με τις μάρκες τους.

Χαρτογράφηση περιοχών

Η Molfar, ωστόσο, χρησιμοποιεί το μοντέλο για να χαρτογραφήσει περιοχές όπου οι ρωσικές δυνάμεις είναι πιθανό να έχουν χαμηλό ηθικό και λίγες προμήθειες, γεγονός που θα μπορούσε να τις καταστήσει πιο ήπιο στόχο. Η τεχνητή νοημοσύνη βρίσκει ενδείξεις σε εικόνες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από πλάνα από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, και από στρατιώτες που γκρινιάζουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Επίσης, συγκεντρώνει στοιχεία για τις ρωσικές στρατιωτικές αδυναμίες χρησιμοποιώντας έναν…αντιπρόσωπο. Για τον σκοπό αυτό, η Molfar χρησιμοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη της SemanticForce για τη δημιουργία αναφορών σχετικά με τις δραστηριότητες των ρωσικών εθελοντικών ομάδων που συγκεντρώνουν χρήματα και προετοιμάζουν πακέτα φροντίδας για τα τμήματα του μετώπου που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.

Οι αναλυτές της εταιρείας μερικές φορές ενισχύουν αυτές τις πληροφορίες χρησιμοποιώντας λογισμικό που αποκρύπτει την προέλευση μιας τηλεφωνικής κλήσης, έτσι ώστε οι ρωσικές εθελοντικές ομάδες να μπορούν να καλέσουν από προσωπικό που προσποιείται ότι είναι ένας Ρώσος πρόθυμος να συνεισφέρει. Δέκα από τους περίπου 45 αναλυτές της εταιρείας εργάζονται σε θέματα στόχευσης και το κάνουν δωρεάν για τις ουκρανικές δυνάμεις.

Αντικατασκοπεία

Στη συνέχεια, υπάρχει η αντικατασκοπεία.

Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης βοηθά τους κατασκόπους της Ουκρανίας να εντοπίζουν ανθρώπους που ο Ολέξι Ντανίλοφ, μέχρι πρόσφατα γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας (NSDC), περιγράφει ως “επιρρεπείς στην προδοσία”. Προσφορές για να κερδίσουν χρήματα από τη λήψη γεωγραφικά εντοπισμένων φωτογραφιών υποδομών και στρατιωτικών περιουσιακών στοιχείων αποστέλλονται συχνά σε ουκρανικά τηλέφωνα, λέει ο Ντμίτρο Ζολοτούχιν, πρώην αναπληρωτής υπουργός πληροφοριών της Ουκρανίας.

Πρόσφατα έλαβε ο ίδιος ένα τέτοιο μήνυμα. Οι άνθρωποι που δίνουν μια ευκαιρία σε αυτή την “αγορά υπηρεσιών πληροφοριών”, προσθέτει, συλλαμβάνονται τακτικά από την υπηρεσία πληροφοριών SBU της Ουκρανίας.

Χρησιμοποιώντας Τεχνητή Νοημοσύνη από την Palantir, μια αμερικανική εταιρεία, η ουκρανική αντικατασκοπεία ψαρεύει για να βρει συσχετισμούς σε ανόμοιες δεξαμενές δεδομένων. Φανταστείτε, για παράδειγμα, έναν υπερχρεωμένο διαζευγμένο που κινδυνεύει να χάσει το διαμέρισμά του και την επιμέλεια των παιδιών του, ο οποίος ανοίγει έναν ξένο τραπεζικό λογαριασμό και έχει εντοπιστεί με το τηλέφωνό του κοντά σε μια τοποθεσία που αργότερα χτυπήθηκε από πυραύλους. Εκτός από την εν λόγω διασύνδεση σημείων, η τεχνητή νοημοσύνη πραγματοποιεί «ανάλυση κοινωνικών δικτύων». Εάν, ας πούμε, ο υποθετικός διαζευγμένος έχει ισχυρούς προσωπικούς δεσμούς με τη Ρωσία και έχει αρχίσει να δέχεται κλήσεις από κάποιον του οποίου η χρήση του τηλεφώνου υποδηλώνει ένα ανώτερο κοινωνικό status, τότε η AI μπορεί να αυξήσει τη βαθμολογία κινδύνου του.

Τα αποτελέσματα

Τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων της Τεχνητής Νοημοσύνης σχετικά με τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των κόμβων ενός δικτύου είναι εντυπωσιακά εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία. Ο Κριστιάν Γκούσταφσον, πρώην αξιωματικός των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών που συμβούλευσε το υπουργείο Εσωτερικών του Αφγανιστάν το 2013, αφηγείται τη σύλληψη ενός ταχυδρόμου που μετέφερε δεσμίδες μετρητών για μεγαλοστελέχη των Ταλιμπάν.

Επιπλέον, η ανάλυση δικτύων βοηθά τους ουκρανούς ερευνητές να εντοπίσουν τους παραβάτες των κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Συνδέοντας δεδομένα σε νηολόγια πλοίων με οικονομικά αρχεία που τηρούνται αλλού, το λογισμικό μπορεί να «διαπεράσει το εταιρικό καταπέτασμα», λέει μια πηγή.

Ο κ. Ζολοτούκιν λέει ότι οι χάκερ παρέχουν «απολύτως τεράστιες» αποθήκες κλεμμένων επιχειρηματικών δεδομένων σε ουκρανικές υπηρεσίες. Αυτό αποτελεί ευλογία για την καταπολέμηση της παραβίασης των κυρώσεων.

Ο κατασκευαστής

Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης αναπτύσσεται εδώ και αρκετό καιρό. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ζήτησε τον Νοέμβριο του 2019 να αναπτυχθεί μια μαζική ενίσχυση της χρήσης της τεχνολογίας για την εθνική ασφάλεια. Το αποτέλεσμα είναι ένα στρατηγικά σκεπτόμενο μοντέλο που κατασκευάστηκε και λειτουργεί από το NSDC και το οποίο προσλαμβάνει κείμενο, στατιστικά στοιχεία, φωτογραφίες και βίντεο. Ονομάζεται Κέντρο Επιχειρήσεων Αξιολόγησης Απειλών (COTA) και τροφοδοτείται με ένα ευρύ φάσμα πληροφοριών, ορισμένες από τις οποίες έχουν αποκτηθεί από χάκερ, λέει ο Αντρίι Ζιουζ, επικεφαλής του προσωπικού του NSDC. Το μοντέλο παρακολουθεί τις τιμές, τη χρήση των τηλεφώνων, τη μετανάστευση, το εμπόριο, την ενέργεια, την πολιτική, τη διπλωματία και τις στρατιωτικές εξελίξεις μέχρι και τα όπλα στα συνεργεία.

Οι χειριστές της COTA αποκαλούν αυτό το μοντέλο «κατασκευαστή» και παρέχει σε ανώτερους αξιωματούχους καθοδήγηση για ευαίσθητα θέματα, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής κινητοποίησης, λέει ο Μίκολα Ντόμπις, επικεφαλής τεχνολόγος του NSDC. Ο κ. Ντανίλοφ σημειώνει ότι ο κ. Ζελένσκι έχει ενημερωθεί για τις εκτιμήσεις του COTA σε περισσότερες από 130 περιπτώσεις, μία φορά στις 10 το πρωί την ημέρα της πλήρους εισβολής της Ρωσίας. Πρόσβαση σε τμήματα (ή «κυκλώματα») του COTA παρέχεται σε ορισμένες άλλες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων ασφαλιστών, υπουργείων εξωτερικών και του αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας.

Η διαφορά και το ερώτημα

Πόση διαφορά θα κάνουν τελικά όλα αυτά είναι ακόμη ασαφές. Ο Έβαν Πλατ της Zero Line, μιας ΜΚΟ στο Κίεβο που παρέχει εξοπλισμό στα στρατεύματα και που περνάει χρόνο στο μέτωπο μελετώντας την αποτελεσματικότητα των μαχών, περιγράφει τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης από την Ουκρανία ως “φωτεινό σημείο”. Υπάρχουν όμως και ανησυχίες. Η μία είναι ότι ο ενθουσιασμός για ορισμένες εφαρμογές ασφαλείας της Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί να εκτρέψει πόρους που θα προσέφεραν περισσότερα οφέλη αλλού. Η υπερβολική πίστη στην τεχνητή νοημοσύνη είναι ένας άλλος κίνδυνος, και ορισμένα μοντέλα στην αγορά είναι σίγουρα υπερτιμημένα. Ακόμη χειρότερα, μπορεί η Τεχνητή Νοημοσύνη να αποδειχθεί αρνητική για τις επιδόσεις της Ουκρανίας στο πεδίο της μάχης;

Κάποιοι το πιστεύουν.
Ένας από αυτούς είναι ο Τζον Αρκίλα, ομότιμος καθηγητής στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Ναυτικού στην Καλιφόρνια, ο οποίος έχει γράψει σημαντικά βιβλία για τον πόλεμο και έχει συμβουλεύσει ηγέτες του Πενταγώνου. Οι μεγαλύτερες επιτυχίες της Ουκρανίας σημειώθηκαν στις αρχές του πολέμου, όταν τα αποκεντρωμένα δίκτυα μικρών μονάδων ενθαρρύνθηκαν να αυτοσχεδιάζουν.

Η εκτίμησή του υπογραμμίζει τη σημασία της ανθρώπινης κρίσης στον τρόπο χρήσης οποιασδήποτε τεχνολογίας