Σουηδία: Το χρηματιστήριο «ανθίζει» ανάμεσα στις κορεσμένες αγορές της Ευρώπης

Τη μεγάλη άνθηση του χρηματιστηρίου της Σουηδίας προσπαθούν να καταλάβουν οι περισσότεροι αναλυτές της Ευρώπης, με τα στελέχη μάλιστα των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων να επιχειρούν να εντοπίσουν τι είναι αυτό που προσελκύει τα μεγάλα κεφάλαια.

Μάλιστα, όπως αποκαλύπτουν οι Financial Times, τον Απρίλιο του περασμένου έτους, μια ομάδα σχεδόν 60 αξιωματούχων της ΕΕ ταξίδεψε στη Σουηδία σε μια διερευνητική αποστολή για να συναντήσει στελέχη του Nasdaq Stockholm, του διαχειριστή του εξαιρετικά επιτυχημένου χρηματιστηρίου της χώρας.

Κατά τη διάρκεια της δίωρης συνεδρίασης για τα «οικοσυστήματα των κεφαλαιαγορών», τα στελέχη του χρηματιστηρίου εξήγησαν γιατί τόσες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις αποφασίζουν να εισαχθούν στο χρηματιστήριο στη Στοκχόλμη.

Κεντρική Τράπεζα Σουηδίας: Στρέφεται στο κοινοβούλιο για ένεση ρευστότητας 4,1 δισ. δολαρίων

Σε μια εποχή που το Ηνωμένο Βασίλειο και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες αγωνίζονται να προσελκύσουν αρχικές δημόσιες προσφορές και υποφέρουν από μείωση του όγκου συναλλαγών, η Σουηδία ξεχωρίζει για το ότι έχει, σε σχέση με το μέγεθός της, ακμάζουσα κεφαλαιαγορά που υποστηρίζεται από λεγεώνες επενδυτών και οι οποίες μάλιστα δελεάζουν ξένες εταιρείες να εισαχθούν στο χρηματιστήριο.

«Η Σουηδία έχει τώρα τη βαθύτερη κεφαλαιαγορα στην Ευρώπη», δήλωσε ο William Wright, συνιδρυτής του think-tank αγορών New Financial. «Αυτό που κατάλαβαν είναι ότι χρειάζεσαι αυτό το οικοσύστημα και πρέπει να το ενθαρρύνεις σε κάθε βήμα της πορείας σου», πρόσθεσε.

Κορεσμός στις μεγάλες αγορές της Ευρώπης

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε όλη την Ευρώπη προσπαθούν επειγόντως να αναζωογονήσουν τα δικά τους χρηματιστήρια αλλάζοντας τους κανόνες εισαγωγής και τα κίνητρα και προσπαθώντας να ενθαρρύνουν τα συνταξιοδοτικά ταμεία και τις λιανικές επενδύσεις να τοποθετηθούν.

Ωστόσο, η Σουηδία έχει ήδη ένα σημαντικό προβάδισμα σε άλλες χώρες, έχοντας εισαγάγει πολλά από αυτά τα μέτρα πριν από χρόνια ή και δεκαετίες.

Τα τελευταία 10 χρόνια, 501 εταιρείες έχουν εισαχθεί στο χρηματιστήριο στη Σουηδία, περισσότερες από τον συνολικό αριθμό των IPO στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ολλανδία και την Ισπανία μαζί, σύμφωνα με στοιχεία της Dealogic. Το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται στην κορυφή με 765 καταχωρίσεις.

Ενώ ο συνολικός όγκος συγκέντρωσης χρημάτων IPO της Σουηδίας είναι πολύ χαμηλότερος από εκείνους στις ΗΠΑ – όπου έχουν εισαχθεί ορισμένες από τις μεγαλύτερες σουηδικές εταιρείες, όπως η μουσική υπηρεσία Spotify και η εταιρεία παραγωγής ποτών Oatly – η σκανδιναβική χώρα ήταν εξαιρετικά επιτυχημένη στο να ενθαρρύνει τις μικρότερες εγχώριες επιχειρήσεις να παραμείνουν στη χώρα, χρησιμοποιώντας το βάθος του χρηματιστηρίου της.

«Σε σύγκριση με το μέγεθος της χώρας και επίσης το μέγεθος του χρηματιστηρίου, η σουηδική αγορά IPO ήταν σίγουρα πιο ισχυρή, επιτρέποντας σε μικρότερες εταιρείες να εισαχθούν στο χρηματιστήριο», δήλωσε ο Tony Elofsson, διευθύνων σύμβουλος της σκανδιναβικής Carnegie Group. Περίπου το 90% των εισαγωγών αποτιμώνται σε λιγότερο από 1 δισ. δολάρια, σύμφωνα με τον Adam Kostyál, πρόεδρο του Nasdaq Στοκχόλμης.

Επενδυτική κουλτούρα

Βασικός μοχλός ήταν η επενδυτική κουλτούρα της χώρας, η οποία, όπως λέει ο Elofsson του Carnegie, έχει προσελκύσει «τους πάντες, από τον άνθρωπο στο δρόμο μέχρι πολύ αφοσιωμένους επενδυτές ιδιωτικής τραπεζικής, επιχειρηματίες, αλλά και την επενδυτική κοινότητα μικρής και μεσαίας κεφαλαιοποίησης», αναφερόμενος σε θεσμικούς επενδυτές.

Μεταξύ των μεγαλύτερων επενδυτών, τα σουηδικά συνταξιοδοτικά ταμεία κατέχουν εδώ και καιρό εγχώριες μετοχές. Τα τέσσερα μεγαλύτερα συνταξιοδοτικά προγράμματα της χώρας διατήρησαν ή αύξησαν τις συμμετοχές τους σε εγχώριες μετοχές τα τελευταία χρόνια. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, αντίθετα, οι εγχώριες μετοχές μεταξύ των συνταξιοδοτικών ταμείων έχουν υποχωρήσει σε περίπου 4%.

Οι μεγάλοι επενδυτές αναλαμβάνουν συνήθως το ρόλο των cornerstone investors στις IPO, σύμφωνα με τον John Thiman, συνεργάτη στη δικηγορική εταιρεία White and Case στη Στοκχόλμη, δίνοντας εμπιστοσύνη στις επιχειρήσεις που ετοιμάζονται να εισέλθουν στο χρηματιστήριο και σε άλλους επενδυτές.

«Κάθε μεμονωμένη επιτυχημένη δημόσια εγγραφή έχει συμμετάσχει σε κάποιο επίπεδο ως cornerstone investor», είπε. «Υπάρχει ένα πολύ ισχυρό μετοχικό κλίμα από σταθερούς επενδυτές».

Οι μικροεπενδυτές είναι επίσης μεγάλοι αγοραστές σουηδικών μετοχών, βοηθούμενοι από πληθώρα μεταρρυθμίσεων τις τελευταίες δεκαετίες. Σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη, τα σουηδικά νοικοκυριά κατέχουν μεταξύ του υψηλότερου ποσοστού των επενδύσεών τους σε εισηγμένες εταιρείες και μεταξύ των χαμηλότερων σε τραπεζικές καταθέσεις, ενώ η χρηματοοικονομική παιδεία είναι μεγαλύτερη από ό,τι στη Γερμανία, τη Γαλλία ή την Ισπανία.

Το 1984, η κυβέρνηση παρουσίασε το Allemansspar, ένα προϊόν που επιτρέπει στους απλούς Σουηδούς να επενδύουν σε χρηματιστήρια. Μέχρι το 1990 υπήρχαν ήδη 1,7 εκατομμύρια από αυτούς τους λογαριασμούς, συμβάλλοντας στην προώθηση κεφαλαίων μικρής και μεσαίας κεφαλαιοποίησης εστιασμένων στην εγχώρια αγορά.

Τέτοια κεφάλαια δημιουργήθηκαν «10 έως 20 χρόνια πριν οποιαδήποτε άλλη χώρα κάνει κάτι παρόμοιο, τουλάχιστον στην Ευρώπη», δήλωσε ο Carl Rosenius, επικεφαλής κεφαλαιαγορών μετοχικού κεφαλαίου στη σουηδική τράπεζα SEB. «Αυτή ήταν σίγουρα η ιστορία επιτυχίας στη Σουηδία, έχοντας μεγάλα κεφάλαια που εξετάζουν ενεργά τις εγχώριες ευκαιρίες μικρής και μεσαίας κεφαλαιοποίησης».

Οι αλλαγές των κανόνων στη δεκαετία του 1990 επέτρεψαν στους ανθρώπους να επενδύσουν το 2,5% του ποσού που διαθέτουν για τις συντάξεις τους σε κεφάλαια της επιλογής τους, με την υποστήριξη μιας εκστρατείας ενημέρωσης του κοινού.

Και το 2012 το κράτος εισήγαγε επενδυτικούς αποταμιευτικούς λογαριασμούς που ονομάζονται ISK και επιτρέπουν στα άτομα να επενδύουν χωρίς να χρειάζεται να αναφέρουν τις θέσεις τους ή να ανησυχούν για κέρδη κεφαλαίου ή τον φόρο μερισμάτων. Αντίθετα, η συνολική αξία του λογαριασμού φορολογείται — και το 2024 ήταν σε επίπεδο περίπου 1%.

Την ίδια ώρα, πολλές οργανώσεις πηγαίνουν στα σχολεία για να εκπαιδεύσουν άτομα ηλικίας 16 έως 18 ετών σχετικά με τα οικονομικά, για παράδειγμα σχετικά με τη διαφορά μεταξύ μετοχών και αμοιβαίων κεφαλαίων, σύμφωνα με τον Joacim Olsson, διευθύνοντα σύμβουλο της σουηδικής ομάδας μετόχων Aktiespararna.

«Το πραγματικό κλειδί είναι η κινητοποίηση της συμμετοχής των λιανικών επενδυτών, άμεσα ή έμμεσα, και οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις», δήλωσε ο Sandro Pierri, πρόεδρος του European Fund and Asset Management Association. «Η Σουηδία είναι απολύτως ένα μοντέλο από αυτή την άποψη».