Ανθρωπιστική κίνηση ή ληστεία;

Με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, πολλές χώρες της Δύσης, με προεξάρχουσες τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ενωση, προχώρησαν σαν τιμωρία στην κατάσχεση πολλών περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας.

Λογικά αυτό έγινε σαν εκδήλωση οργής ή και αντιποίνων εναντίον της επιθετικότητας του Κρεμλίνου από τις δημοκρατικές χώρες της Δύσης. Φαίνεται πως με αυτόν τον στόχο έχουν μέχρι τώρα κατασχεθεί ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ύψους περίπου 300 δισ. δολαρίων που ήταν τοποθετημένα την εποχή εκείνη σε δυτικά τραπεζικά ιδρύματα.

Πολλοί σήμερα ισχυρίζονται πως η κοινή λογική επιβάλλει ώστε τα κατασχεθέντα περιουσιακά στοιχεία θα πρέπει να κατευθυνθούν προς την Ουκρανία, ώστε να αποζημιωθεί αυτή για τις ζημιές που έχει υποστεί απο τη Ρωσία στη διάρκεια του πολέμου, για να βοηθηθεί για τον πόλεμο που διεξάγει και για να χρηματοδοτηθεί η προσπάθεια ανασυγκρότησής της.

Ολα αυτά βέβαια χρειάζονται εκτεταμένη σκέψη και μια σειρά από σοβαρές θεωρήσεις. Κάποιες έχουν σκέψη με αυτή την ίδια την εσωτερική λειτουργία των δυτικών κοινωνιών. Και κάποιος άλλες με τη φύση του πολέμου που διεξάγεται και με τον γενικότερο ρόλο της Δύσης απέναντί του.

Καθόσον αφορά την εσωτερική λειτουργία των δυτικών κοινωνιών, τίθεται ένα σοβαρό θέμα πίστης στις λειτουργίες της λεγόμενης ελεύθερης οικονομίας. Οι καταθέσεις στις τράπεζες έχουν την έννοια της αφάλειας και της προστασίας τους από τις όποιες κυβερνητικές πολιτικές αποφάσεις. Η κατάσχεση αυτή καθαυτήν συνιστά μια ανωμαλία για τις εσωτερικές λειτουργίες μιας φιλελεύθερης κοινωνίας.

Πολυ περισσότερο προβληματική είναι η συζήτηση για ενδεχόμενη χρήση των περιουσιακών αυτών στοιχείων προς όφελος της Ουκρανίας. Διότι θα προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση στην εύρυθμη λειτουργία στο τραπεζικό σύστημα των δυτικών χωρών κλονίζοντας την πεποίθηση πολλών για την ασφάλεια των όποιων σχετικών τοποθετήσεων και καταθέσεων.

Ενας τέτοιος κλονισμός εμπιστοσύνης δεν είναι σίγουρο πού μπορεί ακριβώς να οδηγήσει. Ιδίως αν λάβει κάποιος υπόψη του πως πολλά από τα κατασχεθέντα περιουσιακά στοιχεία δεν ανήκουν μόνο στο επίσημο ρωσικό κράτος αλλά και σε ρώσους ιδιώτες με καταθέσεις ή τοποθετήσεις σε δυτικές χώρες. Η σχετική έλλειψη εμπιστοσύνης μπορεί να προκαλέσει σοβαρά μακροχρόνια ζητήματα.

Ενα άλλο εξίσου σοβαρό ζήτημα αφορά τη λήψη μέτρων για εμπόλεμη χώρα από χώρες που δεν μετέχουν επίσημα στη σύγκρουση – ανεξάρτητα αν καταδικάζουν τις κινήσεις μιας των εμπολέμων. Η κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων είναι μια άκρως επιθετική πράξη. Και η διάθεσή τους υπέρ ενός των αντιμαχομένων λαμβάνει χροιά καθαρής επιθετικής ενέργειας. Πώς δεν μετέχεις άμεσα σε μια διαμάχη και ταυτόχρονα δημεύεις περιουσιακά στοιχεία μιας χώρας διαθέτοντάς τα στα χέρια μιας άλλης;

Αλλο πράγμα είναι αν έχει κηρυχθεί πόλεμος και κάτι εντελώς διαφορετικό η καταδίκη, σαν επιτιθέμενου, ενός των αντιμαχομένων. Η δήμευση περιουσιακών στοιχείων έχει την έννοια της άμεσης συμμετοχής. Με άγνωστες επί του παρόντος συνέπειες.

Η διάθεση των διαθέσιμων ποσών για την ενίσχυση λ.χ. της Ουκρανίας δεν είναι σίγουρο αν έχει φιλανθρωπική διάσταση. Κάποιος εύκολα θα μπορούσε να μιλήσει για κλοπή περιουσίας με μελλοντικές ενδεχόμενα σοβαρές περιπλοκές. Τι θα συμβεί λ.χ. αν το καθεστώς Πούτιν ακολουθήσει μια άλλη κυβέρνηση, περισσότερη αποδεκτή στη Δύση, και διεκδικήσει αυτά τα περιουσιακά στοιχεία; Πώς θα ξεκαθαριστεί αντικειμενικά η κατάσταση;