Χρυσή Βίζα: Φρένο στην Ευρώπη μετά το ράλι στα ακίνητα

Οι μεγάλες αντιδράσεις από το ξέφρενο ράλι στις τιμές ακινήτων που θέτει ουσιαστικά εκτός αγοράς κατοικίας μεγάλη μερίδα κατοίκων αναγκάζουν Ισπανία και Πορτογαλία να βάλουν φρένο ή να αλλάξουν σημαντικά στα προγράμματα Χρυσής Βίζας. Σε ανάλογες κινήσεις προχωρά τώρα και η Ελλάδα μετά τις συνεχείς αυξήσεις τιμών.

Προηγουμένως χώρες όπως η Ιρλανδία και η Βρετανία είχαν αναστείλει παρόμοια δικά τους αντίστοιχα προγράμματα, κυρίως για να αντιμετωπίσουν φαινόμενα ξεπλύματος χρήματος ή παράκαμψης διεθνών κυρώσεων. Πρόκειται για μια ακόμη σκοτεινή πλευρά των προγραμμάτων αυτών που στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν είχαν μπει στο στόχαστρο της ίδιας της Κομισιόν.

Golden Visa: Η Ισπανία βάζει τέλος στη Χρυσή βίζα – Τι συμβαίνει στην Ελλάδα

Σε Ισπανία, Πορτογαλία κι άλλες χώρες οι προκλήσεις στο κόστος στέγασης λόγω της χρυσής βίζας ήλθε να προστεθεί σε μεγάλες αυξήσεις τιμών που έφερε και η αγορά κατοικιών για να χρησιμοποιηθούν ως AirBnb.

Οι «χρυσές βίζες» και τα «χρυσά διαβατήρια» διευκολύνουν ουσιαστικά πλούσιους κατοίκους χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης να κατοικούν και να κυκλοφορούν χωρίς περιορισμούς σε ευρωπαϊκές χώρες, στις περισσότερες περιπτώσεις χωρίς καν να χρειάζεται να ζουν στη χώρα που έχουν κάνει την αγορά ή τις αγορές τους. Για τις κυβερνήσεις, ειδικά χωράν που είχαν πληγεί από την κρίση χρέους της ευρωζώνης και είχαν συνάψει μνημόνια, το κέρδος ήταν εισροή σημαντικών κεφαλαίων σε μια προσπάθεια να βελτιωθούν τα δημοσιονομικά.

Μεγάλοι χαμένοι αποδείχτηκαν όμως σε πολλές περιπτώσεις οι περισσότεροι μόνιμοι κάτοικοί τους που είδαν τις χρυσές βίζες σαν ένα ακόμη παράγοντα που οδήγησε στα ύψη τις τιμές των κατοικιών. Πρόκειται τόσο για τιμές αγοράς όσο και ενοικίασης που αφήνουν πλέον έξω από την αγορά μεγάλο μέρος ντόπιων.

Οι περισσότεροι που ενδιαφέρθηκαν για τα προγράμματα Χρυσής Βίζας ήταν επενδυτές κυρίως από την Κίνα, τη Μέση Ανατολή αλλά και τη Ρωσία που έφτασαν σε πολλές μεγάλες πόλεις της Ευρώπης, αναζητώντας ως έπαθλο ένα «χρυσό» διαβατήριο. Στους αγοραστές ήταν επίσης Αμερικανοί αλλά και Βρετανοί, ειδικά μετά το Brexit.

Η Ισπανία

Με τις τιμές ήδη στα ύψη, ήλθαν οι αλλαγές. Η Ισπανία τώρα βάζει τέλος στο πρόγραμμα που επέτρεπε σε ξένους να επενδύσουν από 500.000 σε ακίνητο και να αποκτούν χρυσή βίζα. Η επένδυση αυτή τους επέτρεπε να ζουν στη χώρα για τουλάχιστον τρία χρόνια.

«Η πρόσβαση στη στέγαση πρέπει να είναι δικαίωμα αντί για κερδοσκοπική υπόθεση», είπε ο Πέδρο Σάντσεθ, ο πρωθυπουργός της Ισπανίας καθώς ανακοίνωσε το τέλος του προγράμματος χρυσής βίζας της χώρας που αφορά αγορές ακινήτων. «Οι μεγάλες πόλεις αντιμετωπίζουν πολύ πιεσμένες αγορές (ακινήτων) και είναι σχεδόν αδύνατο να βρει κανείς αξιοπρεπή στέγαση για όσους ήδη ζουν, εργάζονται και πληρώνουν τους φόρους τους» εκεί, είπε.

Πριν από όλα αυτά βέβαια, η χώρα είχε εκδώσει σχεδόν 15.000 τέτοιες χρυσές βίζες που οδήγησαν τις τιμές των ακινήτων στα ύψη, ιδιαίτερα σε δημοφιλείς προορισμούς και μεγάλες πόλεις. Η Ισπανία είχε ξεκινήσει το πρόγραμμα αυτό το 2013, μεσούσης της κρίσης χρέους.

Η Πορτογαλία

Η Πορτογαλία, η οποία έχει προσελκύσει περισσότερα από 5,8 δισεκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις από τις χρυσές βίζες, αποφάσισε κι αυτή να αλλάξει τους όρους του προγράμματος. Πλέον δεν δίνονται χρυσές βίζες για αγορές σε ακίνητη περιουσία ειδικά σε δημοφιλείς προορισμούς και σε μεγάλες πόλεις. Αυτό βέβαια έγινε αφού πρώτα οι αγορά και ενοικίαση κατοικίας έγινε απρόσιτη για μεγάλο μέρους του πληθυσμού σε διάφορες πόλεις. Είναι ενδεικτικό ότι εισροή ξένων τέτοιων επενδυτών έδιωξε χιλιάδες Πορτογάλους πολίτες χαμηλού εισοδήματος από τα σπίτια τους σε πόλεις όπως η πρωτεύουσα Λισαβόνα.

Η Ελλάδα

Στην Ελλάδα σύμφωνα με τις διατάξεις της τροπολογίας για τη χορήγηση άδειας διαμονής διάρκειας 5 ετών σε πολίτες τρίτων χωρών μέσω της Χρυσής Βίζας, στην Περιφέρεια Αττικής, τις Περιφερειακές Ενότητες Θεσσαλονίκης, Μυκόνου και Σαντορίνης και στα νησιά με πληθυσμό πάνω από 3.000 κατοίκους, η αξία της ακίνητης περιουσίας που πρέπει να κατέχει ο ενδιαφερόμενος αυξάνεται στις 800.000 ευρώ. Στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας το ποσό διαμορφώνεται στις 400.000 ευρώ. Η επένδυση πρέπει να γίνει σε ακίνητο εμβαδού τουλάχιστον 120 τετραγωνικών μέτρων. Για κτίρια που έχουν διαφορετική χρήση και μετατρέπονται σε κατοικίες, το ελάχιστο ύψος επένδυσης διαμορφώνεται στις 250.000 ευρώ.

Η Ιρλανδία

Η Ιρλανδία κατήργησε το δικό της πρόγραμμα Χρυσής Βίζας από πέρσι, εν μέρει επειδή διαπίστωσε ότι μερίδα ξένων επενδυτών, περιλαμβανομένων και Ρώσων, χρησιμοποιούσε το πρόγραμμα αυτό για ξέπλυμα χρήματος.

Η Βρετανία

Νωρίτερα από την Ιρλανδία και η Βρετανία είχε βάλει φρένο σε τέτοιο πρόγραμμα το οποίο επέτρεπε σε πλούσιους ξένους να μείνουν στη χώρα με αντάλλαγμα να φέρουν μαζί τους μέρος της περιουσίας τους. Το Λονδίνο πήρε αυτή την απόφαση στα πλαίσια προσπάθειας να σταματήσει την εισροή ύποπτου χρήματος από τη Ρωσία.