Financial Times: Οι «γκρινιάρηδες» Έλληνες ταξιτζήδες, τα POS και η μάχη κατά της φοροδιαφυγής

Εκτενή αναφορά στους «γκρινιάρηδες» Έλληνες ταξιτζήδες κάνουν οι Financial Times, αναφερόμενοι στην υποχρέωση που έχουν να δέχονται πληρωμές με κάρτα.

«Από την Τετάρτη, τα ταξί και οι υπαίθριες αγορές, όπως και άλλοι τομείς που προηγουμένως κυριαρχούσαν τα μετρητά, θα πρέπει να δέχονται πληρωμές με κάρτα από πελάτες» γράφει το δημοσίευμα, το οποίο φιλοξενεί δηλώσεις του κ. Γιώργου Αρβανίτη, ενός οδηγού ταξί με εμπειρία τεσσάρων δεκαετιών πίσω από το τιμόνι, .

«Δεν είμαι εξοικειωμένος με αυτά τα μηχανήματα, και ειλικρινά, δεν έχω καμία διάθεση να μάθω», γκρινιάζει ο κ. Αρβανίτης, αναφέροντας την ηλικία του —είναι 75— και την έλλειψη ψηφιακής επάρκειας.

Χατζηδάκης για POS: Προστατεύουμε τους μικρούς εμπόρους

Η Ελλάδα, που θεωρείται από καιρό ως μια από τις πιο ανεκτικές χώρες για φοροφυγάδες στην ΕΕ, είναι διαβόητη για τον αριθμό των αδήλωτων επιχειρηματικών συναλλαγών και το μέγεθος της οικονομίας της σε μετρητά και είχε δεχθεί έντονες πιέσεις από τη Γερμανία και άλλους εταίρους της ευρωζώνης να ενισχύσει τους ελέγχους της.

«Από εδώ και στο εξής, καμία ηλεκτρονική πληρωμή δεν θα μείνει χωρίς τιμολόγιο», δήλωσε ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γιώργος Πιτσιλής, σημειώνοντας ότι οι πληροφορίες θα συλλέγονται σε πραγματικό χρόνο.

Παρά τις πρόσφατες προσπάθειες, η Ελλάδα εξακολουθεί να κατατάσσεται στην τρίτη χειρότερη θέση στην ΕΕ μεταξύ εκείνων με υψηλά κενά ΦΠΑ — τη διαφορά μεταξύ των πιθανών εσόδων ΦΠΑ υπό πλήρη συμμόρφωση και των πραγματικών εισπράξεων. Η Ελλάδα στοχεύει να μειώσει κατά το ήμισυ το σημερινό της χάσμα και να ευθυγραμμιστεί με τον μέσο όρο της ΕΕ του 9% εντός τριών ετών.

Όπως επσημαίνουν οι FT, μετά την οικονομική αναταραχή το 2010, οι πιστωτές της Ελλάδας ανάγκασαν τη χώρα να ιδρύσει μια νέα ανεξάρτητη αρχή εσόδων για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Το 2017, διαπίστωσε ότι ο ΦΠΑ δεν εισπράχθηκε σε περίπου 30% των συναλλαγών, ποσοστό που είχε πέσει στο 17,8% έως το 2021. «Αν και έχουμε προχωρήσει πολύ, σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο είμαστε ακόμα ψηλά» είπε ο Πιτσιλής.

Σύμφωνα με τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη, η αύξηση του μεριδίου των ψηφιακών συναλλαγών είναι το κλειδί για τη μείωση της φοροδιαφυγής. «Καταβάλλουμε μεγάλη προσπάθεια για να συνδέσουμε τα POS με ταμειακές μηχανές», είπε. «Χρειαζόμαστε τα πάντα να είναι αλληλένδετα».

Το 2015, η Ελλάδα βρισκόταν στο χείλος μιας χρεοκοπίας του δημόσιου χρέους και πιθανής εξόδου από το ευρώ, επιβάλλοντας αυστηρούς ελέγχους στις αναλήψεις μετρητών. Η χρήση της κάρτας εκείνη την εποχή ήταν μόλις το 5% όλων των συναλλαγών, αλλά σύντομα έγινε ο κύριος τρόπος παράκαμψης των ορίων σε μετρητά – μια εξέλιξη που αύξησε επίσης τα φορολογικά έσοδα επειδή οι πληρωμές με κάρτα αφήνουν ηλεκτρονικό αρχείο.

Μέχρι το 2022, η χρήση καρτών μεταξύ των Ελλήνων είχε αυξηθεί ραγδαία φτάνοντας τον μέσο όρο της ΕΕ του 39%. «Η αυξημένη χρήση καρτών ήταν το μοναδικό παράπλευρο όφελος από τα capital controls», δήλωσε ο Χατζηδάκης στους Financial Times.

Αλλά για τον Έλληνα υπουργό, η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είναι κάτι περισσότερο από το γέμισμα των δημοσίων ταμείων: έχει να κάνει με την τοποθέτηση της Ελλάδας ως μιας σύγχρονης, διαφανούς χώρας που ευνοεί τις επενδύσεις. «Οι επενδύσεις στρέφονται είτε προς τις δημοκρατίες της μπανάνας, όπου αφθονούν οι γκρίζες ζώνες και η διαφθορά, είτε προς τις σύγχρονες, καλά ρυθμιζόμενες χώρες. Η Ελλάδα είναι στη μέση, αλλά ο στόχος μας είναι ξεκάθαρος: να γίνουμε ένα πλήρως σύγχρονο έθνος», είπε ο Χατζηδάκης.

Περίπου το 90% των 350.000 στοχευόμενων επιχειρήσεων έχουν πλέον αποκτήσει συστήματα POS συνδεδεμένα με τις ταμειακές τους μηχανές. Ο Χατζηδάκης προειδοποίησε για υψηλά πρόστιμα για μη συμμόρφωση, επισημαίνοντας ότι η ΕΕ ενδέχεται να στερήσει από την Ελλάδα δισεκατομμύρια ευρώ από τα κεφάλαια ανάκαμψης της Covid-19, εάν αποτύχει η μεταρρύθμιση.

Από το 2015 έως το 2019, μία στις οκτώ συναλλαγές με κάρτα δεν καταγράφηκε από τις φορολογικές αρχές, μια κατάσταση που θα αλλάξει με την εφαρμογή διασυνδεδεμένων συστημάτων, δήλωσε ο Γεώργιος Γατόπουλος του ΙΟΒΕ.

Το δημοσιεύμα αναφέρε επίσης ότι στην αίθουσα επιχειρήσεων της ΑΑΔΕ, η ομάδα χρησιμοποιεί ηλεκτρονικούς χάρτες και ζωντανές εικόνες από drones που αναμεταδίδονται σε μεγάλες οθόνες για να κατευθύνει τους φορολογικούς επιθεωρητές στο έδαφος. “HY26 μας ακούς;” ένας συντονιστής ζήτησε από επιθεωρητές να μπουν σε ένα ανθοπωλείο στο κέντρο της Αθήνας.

«Πριν από τις εθνικές εορτές και εορτασμούς, ετοιμάζουμε μια λίστα με πιθανούς στόχους για εβδομάδες, και την ημέρα κάνουμε επιτόπιους ελέγχους», δήλωσε ο Τίμος Παπαδόπουλος, γενικός διευθυντής φορολογικών λειτουργιών.

Πέρυσι, οι ομάδες του πραγματοποίησαν περισσότερους από 70.000 ελέγχους που κάλυπταν συναλλαγές αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Κάθε χρόνο ο Παπαδόπουλος παρατηρεί πτώση της παραβατικότητας. Πέρυσι, το 28% των επιχειρήσεων δεν συμμορφώθηκαν, από περίπου 40% το 2022. «Τώρα, με τη σύνδεση των POS με ταμειακές μηχανές, αναμένουμε να μειωθεί ακόμη περισσότερο η φοροδιαφυγή», είπε ο Παπαδόπουλος.

Δεν είναι όμως όλοι ακόμα στο δίχτυ. Σύμφωνα με τους FT, παρά την αναμενόμενη αύξηση των φορολογικών εσόδων, σημαντικοί επιχειρηματικοί τομείς, συμπεριλαμβανομένων των υδραυλικών, των ηλεκτρολόγων, των αρχιτεκτόνων, των γιατρών και των δικηγόρων, εξακολουθούν να αποκλείονται από τα μέτρα. «Αυτή η παράλειψη είναι κραυγαλέα», είπε ο Γατόπουλος.

Και επισημαίνουν ότι ακόμη και οι αυτοαπασχολούμενοι αντιμετωπίζουν πλέον ορισμένους νέους περιορισμούς και δεν μπορούν δηλώνουν ετήσιες αποδοχές που ανέρχονται σε χαμηλότερες από τον κατώτατο μισθό – κάτι που οι αξιωματούχοι λένε ότι το 70% από αυτούς έκαναν ψευδώς μέχρι τώρα.
«Είναι τρελό ο εργοδότης να δηλώνει λιγότερα από τον υπάλληλο του», είπε ο Χατζηδάκης.