Άτυπο Υπουργικό Συμβούλιο Υγείας και Συμμαχία για τα Κρίσιμα Φάρμακα

Την προηγουμένη εβδομάδα διοργανώθηκε από την Βελγική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Υγείας της ΕΕ στις Βρυξέλλες. Υπό το κεντρικό μήνυμα της Βελγικής Προεδρίας «Μια Ευρώπη που φροντίζει, προετοιμάζει και προστατεύει», οι Υπουργοί επικεντρώθηκαν σε θέματα που αφορούσαν την κρίση του υγειονομικού δυναμικού και τη διασφάλιση της τροφοδοσίας φαρμακευτικών προϊόντων. Όπως τονίζεται από τα αποτελέσματα του Συμβουλίου, για την επίλυσή τους απαιτούνται πολιτικές δράσεις σε όλα τα επίπεδα: εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές.

Αναφορικά με το υγειονομικό δυναμικό, βρισκόμαστε σε μια νέα εποχή που χαρακτηρίζεται από εξελισσόμενες ανάγκες υγειονομικής περίθαλψης, ερχόμενοι αντιμέτωποι με ελλείψεις επαγγελματιών υγείας, γεωγραφικές ανισότητες και αναντιστοιχίες δεξιοτήτων που απειλούν τα θεμέλια των συστημάτων υγείας.

Αδυναμίες λόγω συνεχώς αυξανόμενων απαιτήσεων υπό το βάρος των χρόνιων ασθενειών και της γήρανσης του πληθυσμού, που επιδεινώνονται περαιτέρω από τη γήρανση του ίδιου του εργατικού δυναμικού.
Χρειάζεται να θεσπίσουμε μια κοινή Στρατηγική στην ΕΕ για το εργατικό δυναμικό υγείας, η οποία θα υποστηρίζει τις εθνικές στρατηγικές και θα περιλαμβάνει μια συνεκτική προσέγγιση με βάση συγκεκριμένους άξονες προτεραιότητας:
•     Τον στρατηγικό σχεδιασμό και την ανάπτυξη μοντέλων για την πρόβλεψη των μελλοντικών αναγκών σε υγειονομικό δυναμικό – με βάση τις ανάγκες υγείας του πληθυσμού – για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των υπηρεσιών υγείας.
•     Την ενίσχυση της συνεχούς εκπαίδευσης και κατάρτισης των επαγγελματιών υγείας, με τη δημιουργία κοινών προγραμμάτων και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των Κρατών Μελών.
•     Την βελτιστοποίηση των συνθηκών εργασίας με σκοπό τη μείωση της εργασιακής κόπωσης και την αύξηση των επιπέδων ικανοποίησης από την εργασία για την ενίσχυση της επαγγελματικής ευημερίας των επαγγελματιών υγείας, με τη δημιουργία προγραμμάτων στήριξης και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας.
•     Την ενδεχόμενη τροποποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας για την κινητικότητα των επαγγελματιών υγείας και την αναγνώριση των προσόντων, σε συνεργασία με τους αρμόδιους επαγγελματικούς φορείς.
Ως προς τη διασφάλιση της τροφοδοσίας των φαρμακευτικών προϊόντων και το πρόβλημα των ελλείψεων, έχουν λάβει χώρα πλείονες δράσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο με σκοπό την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του εφοδιασμού φαρμάκων. Ενδεικτικές δράσεις είναι, η λειτουργία του Εθελοντικού Μηχανισμού Αλληλεγγύης προς εύρεση κρίσιμων φαρμάκων σε έλλειψη, η δημοσίευση καταλόγου κρίσιμων φαρμάκων, η αξιολόγηση της ευπάθειας της εφοδιαστικής αλυσίδας για κρίσιμα φάρμακα και η εκπόνηση μελέτης για την ψήφιση ενός Νομοσχεδίου Κρίσιμων Φαρμάκων.

Προς την πρόληψη και την διαχείριση των ελλείψεων κινείται η νομοθεσία και σε ευρωπαϊκό επίπεδο στα πλαίσια της επικείμενης αναθεώρησης της ενωσιακής φαρμακευτικής νομοθεσίας συμπεριλαμβανομένων των ρυθμιστικών πλαισίων «sandboxes» και της επαναστόχευσης φαρμάκων.

Συγχρόνως, δράσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη απαιτούν περαιτέρω τη καθοδήγηση από τα Κράτη Μέλη, ιδίως όσον αφορά τη συνεργασία της ΕΕ για κοινές δημόσιες προμήθειες φαρμάκων, τη συγκέντρωση στρατηγικών αποθεμάτων, και μίας κοινής τιμολόγησης φαρμάκων που θα μπορούσαν να διασφαλίσουν μία σταθερή τροφοδοσία διεπόμενες από την Αρχή της Αλληλεγγύης.

Όλα τα ανωτέρω καθώς και λοιπά θέματα που θίγουν άξονες βιομηχανικής πολιτικής θα τεθούν προς επίλυση στην νέα Συμμαχία για τα Κρίσιμα Φάρμακα, της οποίας η επίσημη τελετή έναρξης έγινε στο άτυπο Υπουργικό Συμβούλιο. Ειδικότερα, στη Συμμαχία, η οποία θα λειτουργεί υπό το Health Emergency Preparedness and Response Authority της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα συμμετέχουν αρμόδιοι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς, ενεργώντας συμπληρωματικά προς τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων για να παρέχει στρατηγικές κατευθύνσεις και πιθανές λύσεις για τη διασφάλιση της τροφοδοσίας της ΕΕ.

Η Συμμαχία βασίζεται στην αλληλεγγύη και τη συνεχή συνεργασία μεταξύ των Κρατών Μελών, της ΕΕ και της βιομηχανίας, με τις αρχικές υποομάδες να εστιάζουν στην ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας στην Ε.Ε και την διαφοροποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας μέσω διεθνής συνεργασίας, με στόχο την αύξηση της Στρατηγικής Αυτονομίας της ΕΕ προς όφελος των πολιτών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο του άτυπου Υπουργικού Συμβουλίου, παρουσιάστηκε κείμενο κοινών θέσεων Γαλλίας, Ελλάδας, Βελγίου, Ολλανδίας, Κύπρου, Ιταλίας, Μάλτας, Ουγγαρίας και Λετονίας με τίτλο “Μανιφέστο για μια συντονισμένη βιομηχανική πολιτική για την αντιμετώπιση των ελλείψεων των κρίσιμων φαρμάκων στην ΕΕ”.

Με το εν λόγω Μανιφέστο προτείνεται η ανάπτυξη ενός επιχειρησιακού σχεδίου επενδύσεων σε επίπεδο ΕΕ το οποίο θα κατατεθεί για έγκριση στην ΕΕ το πρώτο μισό του 2025 με σκοπό την ενίσχυση της βιομηχανίας κρίσιμων φαρμάκων.

Άρης Αγγελής PhD, Γενικός Γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού Υπουργείου Υγείας