Πυρηνική ενέργεια: Το γεωπολιτικό πεδίο που δίνουν μάχη Κίνα και Ρωσία

Μπορεί η Δύση να σημείωσε σημαντική επιτυχία επιβάλλοντας ενεργειακές κυρώσεις στη Ρωσία ως απάντηση στον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, εντούτοις οι εξαγωγές του ρωσικού πυρηνικού τομέα αποδείχθηκαν πιο δύσκολες να περιοριστούν.

Όμως τώρα, που όλο και περισσότερες δυτικές χώρες εστιάζουν τις προσπάθειές τους στο να αποκόψουν τη Ρωσία από τις αλυσίδες εφοδιασμού στον κλάδο της πυρηνικής ενέργειας, σπρώχνουν όλο και περισσότερη οικονομική και γεωπολιτική δύναμη στα χέρια της Κίνας.

Ενώ φαινόταν αδύνατο να απογαλακτιστεί η Ευρώπη από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο χωρίς να καταστρέψει την οικονομία της και να διακυβεύσει επικίνδυνα την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε αξιοσημείωτη επιτυχία στη διακοπή αυτών των δεσμών χάρη στην αύξηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Ενώ ήταν τυχερή καθώς αντιμετώπισε έναν πολύ ήπιο χειμώνα κατά τη διάρκεια της κρίσιμης μεταβατικής φάσης. Αλλά η ισχύς αυτών των προσπαθειών έχει υπονομευθεί από τη συνεχιζόμενη παγκόσμια εξάρτηση από τις ρωσικές αλυσίδες εφοδιασμού πυρηνικής ενέργειας.

Ο ρόλος της Rosatom

Η ρωσική κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας Rosatom είναι εδώ και καιρό ένας από τους κύριους εξαγωγείς πυρηνικών καυσίμων και υπηρεσιών εμπλουτισμού ουρανίου σε όλο τον κόσμο. Ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ουγγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Σλοβακία, η Φινλανδία και η Βουλγαρία έχουν αυξήσει τις εισαγωγές ρωσικών πυρηνικών καυσίμων προκειμένου να αντισταθμίσουν τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, πράγμα που σημαίνει ότι εξακολουθούν να παρέχουν σημαντική χρηματοδότηση στο Κρεμλίνο.

Η δεξαμενή σκέψης Belladonna εκτιμά ότι οι εξαγωγές πυρηνικών καυσίμων απέφεραν κέρδη πάνω από 739 εκατομμύρια δολάρια για τη Μόσχα μόνο τον τελευταίο χρόνο.

Η Rostatom αποτελεί επίσης σημαντική πηγή χρηματοδότησης για την κατασκευή νέων πυρηνικών εγκαταστάσεων σε παγκόσμιο επίπεδο. Επί του παρόντος, σχεδόν ένα στα πέντε πυρηνικά εργοστάσια στον πλανήτη βρίσκεται είτε στη Ρωσία είτε είναι ρωσικής κατασκευής.

Ωστόσο, η επιρροή της Ρωσίας σε ορισμένες πυρηνικές αγορές φαίνεται να παραπαίει καθώς ο συνεχιζόμενος πόλεμος με την Ουκρανία θέτει σε κίνδυνο την ικανότητά της να υλοποιήσει τα έργα της.

Η Βουλγαρία έχει απευθύνει έκκληση στις Ηνωμένες Πολιτείες να της προσφέρει βοήθεια προκειμένου να απεξαρτηθεί από τη Ρωσίας, και η Ουγγαρία φαίνεται να προσπαθεί να κινηθεί επίσης προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλά τα πισωγυρίσματα έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια καθώς η στάση της Ευρώπης απέναντι στο Κρεμλίνο και τα αυξημένα μέτρα ασφαλείας έχουν περιπλέξει την ικανότητα της Ρωσίας να ολοκληρώσει το έργο.

Στροφή προς την Κίνα

Καθώς η Ρωσία αδυνατεί να συνεισφέρει στο έργο του πυρηνικού σταθμού Paks II, η Ουγγαρία φαίνεται να στρέφεται προς την Κίνα για να συνεχίσει την ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας. Ο Πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ θα κάνει μια στάση στη Βουδαπέστη αργότερα αυτή την εβδομάδα, όπου αναμένεται να υπογράψει 16 συμφωνίες με την ουγγρική κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένης μιας που αφορά «συνεργασία που καλύπτει ολόκληρο το χαρτοφυλάκιο της πυρηνικής ενέργειας». Αυτό φαίνεται να περιλαμβάνει το έργο στο Paks II, σηματοδοτώντας ότι η Ουγγαρία επιδιώκει να αποκόψει τη Rosatom από την πυρηνική βιομηχανία της.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η πυρηνική ενέργεια αποτελεί «γεωπολιτικό σημείο ανάφλεξης» μεταξύ Ρωσίας και Κίνας. Οι δύο οικονομικοί γίγαντες ανταγωνίζονται για την πυρηνική κυριαρχία στις αναδυόμενες οικονομίες, και ιδιαίτερα στην υποσαχάρια Αφρική, όπου το δυναμικό ανάπτυξης για μια βιομηχανία πυρηνικής ενέργειας είναι τεράστιο και έχει απόλυτη ανάγκη χρηματοδότησης για να ξεκινήσει η απαγορευτικά δαπανηρή φάση ανάπτυξης και του σχεδιασμού για την κατασκευή πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής. Αλλά με την προσοχή και τους πόρους της Μόσχας παγιδευμένα στο χάος του πολέμου στην Ουκρανία, η Κίνα έχει αποκτήσει ξεκάθαρο προβάδισμα.

Αυτή η πιθανή μετάβαση της πυρηνικής ενέργειας και του κέρδους προς την Κίνα αποτελεί μέρος μιας πολύ μεγαλύτερης τάσης στο παγκόσμιο ενεργειακό τοπίο. Το Πεκίνο έχει ξεπεράσει τον υπόλοιπο κόσμο σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πράσινες υποδομές και μεταποίηση εδώ και χρόνια. Το Πεκίνο έχει τοποθετηθεί στο πλέγμα των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού καθαρής ενέργειας, έχοντας μετατραπεί σε μια δύναμη απαραίτητη για τους αναπτυσσόμενους τομείς καθαρής ενέργειας σε ανεπτυγμένες χώρες στην Ευρώπη και την Αμερική, ενώ ταυτόχρονα επεκτείνει την ενεργειακή του επιρροή στις αναδυόμενες οικονομίες. Το να γεμίσει περιορίσει και να υπερσκελίσει τη Ρωσία στην παγκόσμια βιομηχανία πυρηνικής ενέργειας είναι απλώς ένα ακόμη βήμα προς την εδραίωση της εξουσίας του Πεκίνου στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας.