Στουρνάρας: Η έξοδος μιας τράπεζας από την αγορά θα πρέπει να πραγματοποιείται με συντεταγμένο τρόπο

Οι τράπεζες διαδραματίζουν ένα σημαντικό ρόλο στην οικονομία, παρέχοντας χρηματοδότηση στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις, ενώ διασφαλίζουν ότι οι καταθέτες θα συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στα κεφάλαιά του, τόνισε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στο Συνέδριο «Banking Resolution at Ten: Experiences and Open Issues».

Επισήμανε δε ότι οποιαδήποτε διατάραξη που θα μπορούσε να δημιουργηθεί από τη μη συντεταμένη κατάρρευση μιας τράπεζας θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία, ακόμα και να προκαλέσει οικονομική ύφεση, όπως παρατηρήθηκε κατά την περίοδο της Παγκόσμιας Χρηματοπιστωτικής Κρίσης.

Στουρνάρας: Τρεις και όχι τέσσερις οι μειώσεις επιτοκίων φέτος

Αυτό δε σημαίνει, ωστόσο, όπως υπογράμμισε, ότι θα πρέπει να λειτουργούμε σε ένα περιβάλλον όπου οι τράπεζες δεν μπορούν να αποτυγχάνουν ή ότι οι χρεωκοπημένες τράπεζες θα πρέπει να διασωθούν με χρήματα των φορολογούμενων. Οι τράπεζες αυτές θα πρέπει να μπορούν να εξέρχονται της αγοράς. Και σε καμία τράπεζα δεν θα πρέπει να της επιτρέπεται να μετακυλήσει το κόστος της δικής της κακοδιαχείρισης στον φορολογούμενο μόνο και μόνο επειδή θεωρείται «πολύ μεγάλη για να αποτύχει», είπε χαρακτηριστικά ο Γ. Στουρνάρας.

Συντεταγμένη η έξοδος μιας τράπεζας από την τραπεζική αγορά

Ο διοικητής της ΤτΕ τόνισε ότι η έξοδος μιας τράπεζας από την τραπεζική αγορά θα πρέπει να πραγματοποιείται με συντεταγμένο τρόπο, να μην διαταράσσει την παροχή κρίσιμων λειτουργιών, να μη θέτει σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος συνολικά και να αποτρέπει την περιττή απομείωση αξίας.

Πρόσθεσε ότι υπό το πρίσμα αυτών των προβληματισμών, τα πλαίσια που υιοθετήθηκαν μετά την κρίση επιδιώκουν να συνδυάσουν τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της συνέχειας παροχής των κρίσιμων λειτουργιών με την διασφάλιση της πειθαρχίας της αγοράς και την αποφυγή της διάσωσης των τραπεζών με κρατικούς πόρους. Αυτή είναι και η κύρια ιδέα πίσω από την Οδηγία για την Ανάκαμψη και Εξυγίανση των Πιστωτικών Ιδρυμάτων.

Ακολούθως αναφέρθηκε στον πρώτο πυλώνα της Τραπεζικής Ένωσης, τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, ο οποίος, όπως τόνισε, συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των τραπεζών με την εφαρμογή πολύ υψηλών κανόνων εποπτείας με ένα συνεπή τρόπο σε όλα τα εποπτευόμενα ιδρύματα που λειτουργούν στην ευρωζώνη, μειώνοντας τον κίνδυνο για το σύστημα. Ωστόσο, παρά την ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου και της εποπτείας, είναι αδύνατον να αποφευχθεί πτώχευση κάποιων τραπεζών.

Η αξία του Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης

Την ευθύνη για την προετοιμασία και την διαχείριση αυτής της κρίσης έχει αναπόφευκτα ο δεύτερος πυλώνας, ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης, που είναι υπεύθυνος τόσο για την προετοιμασία των πλάνων εξυγίανσης όσο και για την εφαρμογή των μέτρων εξυγίανσης εφόσον η τράπεζα αξιολογηθεί ότι τελεί υπό καθεστώς αφερεγγυότητας ή επαπειλούμενης αφερεγγυότητας.
Όπως επισήμανε ο Γ. Στουρνάρας, η ίδρυση του Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης ήταν ένα τολμηρό και αποφασιστικό βήμα προς την ολοκλήρωση των ευρωπαϊκών τραπεζικών αγορών.
Μεταγενέστερα γεγονότα, συμπεριλαμβανομένου του χειρισμού των πτωχεύσεων της Banco Popular και της Sberbank, επιβεβαίωσαν την αξία του εν λόγω Μηχανισμού. Ταυτόχρονα, μέσω των προσπαθειών του Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης, οι τράπεζες στην Ένωση έχουν καταστεί πιο εξυγιάσιμες και, ως εκ τούτου, ασφαλέστερες. Όχι μόνο έχουν αυξήσει την ικανότητά τους να απορροφούν ζημίες, αλλά επίσης έχουν αναπτύξει τις δεξιότητές τους σε όλες τις πτυχές ώστε να συμβάλουν στη δυνατότητα εξυγίανσης. Επιπλέον, το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης έχει επιτύχει το ποσό στόχο του, καθώς έχει χρηματοδοτηθεί πλήρως και έχει αμοιβαιοποιήσει τα σχετικά κεφάλαια.

Τρεις βελτιώσεις

Ο διοικητής της ΤτΕ ωστόσο επισήμανε δεν θα πρέπει να επαναπαυθούμε και ακολούθως ναφέρθηκε σε τρία θέματα στα οποία θα πρέπει να υπάρξουν βελτιώσεις.

Πρώτο, το πλαίσιο θα πρέπει να είναι αρκετά ευέλικτο ώστε να επιτρέπει στις αρχές να λαμβάνουν μέτρα εξυγίανσης για την αντιμετώπιση της πτώχευσης μεσαίων ή ακόμη και μικρών τραπεζών.

Δεύτερον, θα πρέπει να διασφαλίσουμε την ευελιξία στη χρήση στρατηγικών εξυγίανσης για την αντιμετώπιση διαφορετικών σεναρίων, συμπεριλαμβανομένων των κρίσεων ρευστότητας. Στο πλαίσιο αυτό, ίσως χρειαστεί να εξετάσουμε κατά πόσον τα εργαλεία μεταφοράς ή ένας συνδυασμός στρατηγικών μπορεί να είναι καταλληλότερος από την εφαρμογή του εργαλείου διάσωσης με ίδια μέσα (bail-in).

Τρίτον, η διασφάλισης επαρκούς ρευστότητας κατά την εξυγίανση είναι υψίστης σημασίας. Οι αρχές θα πρέπει να είναι έτοιμες να παράσχουν ρευστότητα, όπως συνέβη στις ΗΠΑ και την Ελβετία. Από την άλλη, οι αρχές εξυγίανσης και οι αρμόδιες εποπτικές αρχές θα πρέπει σε συνεργασία με τις τράπεζες για να διασφαλίσουν ότι οι τελευταίες μπορούν να κινητοποιούν γρήγορα εξασφαλίσεις όταν αυτό είναι αναγκαίο.