Φυσικό αέριο: Το παζάρι στην ΕΕ για το ρωσικό αέριο

Σε πυρετώδεις διαπραγματεύσεις βρίσκονται ευρωπαίοι αξιωματούχοι, σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν τη ροή φυσικού αερίου μέσω ενός βασικού αγωγού Ρωσίας-Ουκρανίας, ώστε να αποτρέψουν περαιτέρω επιπτώσεις στα ενεργειακά αποθέματα της ηπείρου.

Η Ευρώπη προσπάθησε να απογαλακτιστεί από το ρωσικό αέριο, αλλά αρκετά κράτη της Ανατολικής Ευρώπης συνεχίζουν να το λαμβάνουν μέσω ενός αγωγού που διασχίζει την Ουκρανία. Η συμφωνία που καλύπτει αυτή τη ρύθμιση διαμετακόμισης λήγει στο τέλος του τρέχοντος έτους. Και με τον πόλεμο να μαίνεται, οι περισσότεροι παρατηρητές της αγοράς αναμένουν ότι το φυσικό αέριο θα σταματήσει επιτέλους.

Ωστόσο, όπως αναφέρει το Bloomberg, επικαλούμενο πηγές με γνώση του θέματος, αξιωματούχοι της ευρωπαϊκής κυβέρνησης και της εταιρείας μιλούν με ομολόγους τους στην Ουκρανία για το πώς θα διατηρήσουν τη ροή του φυσικού αερίου το επόμενο έτος.

ΕΕ: Γιατί αγοράζει ακόμη ρωσικό αέριο;

Καταλύτης το Αζερμπαϊτζάν

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι μια επιλογή που έχει συζητηθεί είναι οι ευρωπαϊκές εταιρείες να αγοράζουν και να διοχετεύουν αέριο από το Αζερμπαϊτζάν σε ρωσικούς αγωγούς που κατευθύνονται προς την Ευρώπη. Μια τέτοια ρύθμιση θα επέτρεπε στην Ευρώπη να αποφύγει την αμηχανία της αγοράς ρωσικού φυσικού αερίου σε μια εποχή που προσπαθεί να περιορίσει τα έσοδα της Μόσχας.

Η ιδέα κερδίζει δυναμική καθώς γίνεται σαφές ότι η Ουκρανία θα ήταν υπέρ. Τα έσοδα από τη διαμετακόμιση ανήλθαν σε περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια το 2021 — παρέχοντας κρίσιμη χρηματοδότηση για την οικονομία που έχει καταστραφεί από τον πόλεμο. Υπάρχουν επίσης ανησυχίες ότι οι αχρηστευμένοι αγωγοί θα μπορούσαν να γίνουν στρατιωτικοί στόχοι ή να καταστραφούν, κάτι που είναι δαπανηρό να αντιστραφεί.

«Υπάρχουν δύο παράγοντες που πρέπει να θυμόμαστε πάντα», δήλωσε στο Bloomberg News τη Δευτέρα ο Oleksiy Chernyshov, διευθύνων σύμβουλος της κρατικής Naftogaz της Ουκρανίας. «Το ένα είναι ότι η Ουκρανία έχει απίστευτη υποδομή διαμετακόμισης και αποθήκευσης φυσικού αερίου, η οποία θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί, και η Ουκρανία είναι διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει αυτή την υποδομή επειδή φέρνει πολλά πλεονεκτήματα».

Απέκλεισε οποιοδήποτε σχέδιο που περιλαμβάνει συνεργασία με τη ρωσική Gazprom PJSC και είπε ότι η μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν «ίσως έχει κάποιο μέλλον».

Ένα σχέδιο χρήσης αζερικού φυσικού αερίου θεωρητικά θα μπορούσε να ωφελήσει τη Ρωσία, εάν δημιουργηθεί ως ανταλλαγή που επέτρεπε στη Μόσχα να στείλει το φυσικό της αέριο αλλού. Η Ρωσία δυσκολεύεται να βρει αρκετούς νέους πελάτες για το καύσιμο, καθώς η υποδομή της έχει δημιουργηθεί για να προμηθεύει την Ευρώπη και η συμφωνία με την Κίνα αναδεικνύεται δύσκολη υπόθεση. Η ιδέα των ανταλλαγών δεν είναι ξένη στις αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου και χρησιμοποιείται όταν δεν είναι δυνατή η φυσική παράδοση καυσίμων από τη μια τοποθεσία στην άλλη. Το Αζερμπαϊτζάν χρησιμοποιεί ήδη τον αγωγό του προς την Ευρώπη με πλήρη δυναμικότητα.

Διαπραγματεύσεις

Σύμφωνα με το Bloomberg, οι συνομιλίες βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο και άνθρωποι που γνωρίζουν το θέμα αναμένουν αποφάσεις μόνο προς το τέλος του τρέχοντος έτους, όταν η προθεσμία λήξης —και η έναρξη του ευρωπαϊκού χειμώνα— ενισχύσουν τις πιέσεις. Πολλές λεπτομέρειες πρέπει ακόμα να διασαφηνιστούν και δεν είναι ξεκάθαρο ότι θα ολοκληρωθεί μια συμφωνία. Ένας παράγοντας μπορεί να είναι και οι εξελίξεις στο πεδίο της μάχης.

Η Uniper SE, ο γίγαντας του φυσικού αερίου που κρατικοποιήθηκε από τη Γερμανία καθώς η ενεργειακή κρίση κατέστρεψε το επιχειρηματικό της μοντέλο, έχει εμπλακεί σε συζητήσεις, σύμφωνα με ορισμένους από τους ανθρώπους. Εκπρόσωπος της Uniper αρνήθηκε να σχολιάσει. Μια εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομίας είπε ότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε συνομιλίες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Σλοβακία είναι μία από τις βασικές χώρες που θα μπορούσε να επωφεληθεί από μια τέτοια συμφωνία και ο πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίκο μίλησε για τη δυνατότητα τον περασμένο μήνα μετά από ένα ταξίδι στο Αζερμπαϊτζάν, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες.

«Τώρα, εξαρτάται από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ εταιρειών όπως η ρωσική Gazprom, το Αζερμπαϊτζάν, οι ουκρανικές εταιρείες και άλλες να συμφωνήσουν σε οικονομικούς όρους και όρους τιμολόγησης», είπε στους δημοσιογράφους τον Μάιο. «Εάν το κάνουν, η Σλοβακία θα μπορούσε να εισάγει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν, με ένα μέρος του να παραμένει στη Σλοβακία και ένα μέρος να περνά σε άλλες χώρες».

Η Ρωσία εξακολουθεί να στέλνει περίπου 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Ευρώπη ετησίως, κυρίως στη Σλοβακία και την Αυστρία, όπου η Ρωσία εξακολουθεί να είναι κυρίαρχος προμηθευτής.