Ονειρα, δράματα και ενεργειακή ασφάλεια

Το «Ονειρο θερινής νυκτός» είναι ένα από τα δημοφιλέστερα έργα του Σαίξπηρ, στο οποίο διαφορετικά επεισόδια λαμβάνουν χώρα σε μια ειδυλλιακή Αθήνα και τα περίχωρά της. Στη σημερινή Ελλάδα το κοινωνικό και οικονομικό τοπίο έχει μια πιο ρεαλιστική μορφή και διατρέχεται από επεισόδια που αφορούν την ακρίβεια, την ασφάλεια και την κλιματική αλλαγή.

Οσον αφορά αυτό το τελευταίο, βιώσαμε πριν από δέκα ημέρες τον πρώτο καύσωνα του καλοκαιριού. Στη διάρκεια εκείνων των ημερών υπήρξε έγνοια για πολλές πτυχές της κοινωνικής ζωής μας και το πώς θα ανταποκριθούν στις συνθήκες καύσωνα, π.χ. λειτουργία των σχολείων. Για ένα όμως πράγμα δεν χρειάστηκε να αγχωθούμε. Εάν το ηλεκτρικό σύστημα θα μπορούσε να αντεπεξέλθει στην πολύ μεγάλη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια. Πράγματι, όσο ψηλά και να έφθασε η κατανάλωση ηλεκτρισμού – λόγω κλιματιστικών – μέσα στον καύσωνα, υπήρχε κάθε στιγμή επάρκεια παραγωγής από τις ανανεώσιμες πηγές και τις συμβατικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής.

Αυτή η ασφάλεια εφοδιασμού είναι ένα κεκτημένο των καταναλωτών και του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος την τελευταία δεκαπενταετία. Δεν ήταν όμως πάντα έτσι η κατάσταση. Σε παλιότερες εποχές, έχουν γραφτεί σε εφημερίδες και έχουν παίξει στην τηλεόραση πολλά ρεπορτάζ για τον φόβο του μπλακ άουτ. Κι εδώ όμως, όπως σε πολλά άλλα πεδία της ζωής, ισχύει ότι τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Η βεβαιότητα του σήμερα μπορεί να γίνει το αυριανό άγχος. Η μεγάλη αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές συρρικνώνει το μερίδιο των συμβατικών μονάδων, όπως είναι αυτές με καύσιμο φυσικό αέριο. Αυτή η μείωση είναι επιθυμητή στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης, δημιουργεί όμως ταυτόχρονα την ανάγκη να βρούμε έναν τρόπο για να μείνουν οικονομικά βιώσιμες όσες συμβατικές μονάδες χρειάζονται για να διασφαλίζεται η επάρκεια του συστήματος σε καθημερινή βάση – όταν δεν φυσάει ή δεν έχει ήλιο – και ειδικά στις μεγάλες αιχμές του καλοκαιριού και του χειμώνα. Τα καλά νέα είναι ότι ο τρόπος αυτός υπάρχει. Είναι οι ανταγωνιστικές αγορές διαθέσιμης ηλεκτρικής ισχύος και τέτοιες λειτουργούν ήδη σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία, η Βρετανία και η Ιταλία.

Είναι, όμως, καιρός να πεισθεί η εγχώρια πολιτική ηγεσία για να δημιουργηθεί μια αντίστοιχη αγορά και στην Ελλάδα. Ειδικά εάν λάβουμε υπόψη ότι μια τέτοια αγορά λειτουργεί ως ασπίδα των καταναλωτών έναντι υψηλών τιμών στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ως ένα είδος περιορισμένου κόστους ασφαλιστήριου συμβολαίου. Ενώ η ασφάλεια εφοδιασμού που θα προσφέρει η νέα αγορά διαθέσιμης ισχύος θα λειτουργεί ελκυστικά για νέες ενεργοβόρες επενδύσεις στη χώρα μας, για παράδειγμα σε υψηλή τεχνολογία και data center.

Tώρα είναι λοιπόν η στιγμή να υπάρξει δράση σε αυτό το πεδίο, έτσι ώστε και τα μελλοντικά καλοκαίρια μας να έχουν, όσον αφορά τον ηλεκτρισμό, μια ευχάριστη τροπή και να μην καταλήξουν σε σαιξπηρικό δράμα.

O κ. Γιώργος Στάμτσης είναι γενικός διευθυντής του Ελληνικού Συνδέσμου Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ).