Συνταξιούχοι: Τι ισχύει για την εργασία τους – Αυξάνονται οι δηλώσεις

Νέο ρυθμιστικό πλαίσιο για την απασχόληση συνταξιούχων ισχύει από την 1η Ιουλίου του 2024. Βάσει αυτού, ορίζονται όλες εκείνες οι παράμετροι σχετικά με την απασχόληση όσων λαμβάνουν κανονικά τη σύνταξή τους και των φόρων και εισφορών που οφείλουν να καταβάλουν στο κράτος.

«Το μέτρο ότι μπορούσαν να δουλεύουν κανονικά περίπου όλοι οι συνταξιούχοι ίσχυε από το ’18 όμως είχε περικοπή στην αρχή 60%. Το ’20 έγινε 30% ενώ από τον Γενάρη του ’24 δεν υπάρχει καν περικοπή, δίνεις μόνο είτε 10% του εισοδήματός σου από τον μισθό ως φόρο, είτε δίνεις μια πολύ λίγο αυξημένη εισφορά, περίπου 85 ευρώ τον μήνα αν είσαι επαγγελματίας», λέει, μιλώντας στο MEGA, ο εργατολόγος Κώστας Τσουκαλάς.

Εργαζόμενοι συνταξιούχοι: Στους 182.700 οι εγγεγραμμένοι στην πλατφόρμα δήλωσης απασχόλησης

«Όλο αυτό λειτούργησε ως ένα μεγάλο κίνητρο στο πάρα πολλοί είτε να το δηλώσουν ενώ δεν το δήλωναν, είτε ακόμα παραπάνω συνταξιούχοι να πηγαίνουν και να δουλεύουν. Όλοι όσοι έχουν την ηλικία, ακόμη και να είναι με εξαγορά η θεμελίωση, σε πολύ μεγάλη πλειοψηφία τους βολεύει να την πάρουν και να δουλεύουν με αυτό το σύστημα».

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ο αριθμός των συνταξιούχων που δηλώνουν ότι εργάζονται έχει αυξηθεί μετά το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο.

«Ενώ στην αρχή φάνηκε να δηλώνουν περίπου 35.000 συνταξιούχοι ότι απασχολούνται, έχουμε φτάσει σήμερα στο να το δηλώνουν 185.000. Αυτό όλο, επειδή υπάρχει και ο φόρος του 10% και η αυξημένη εισφορά, στην ουσία έχουμε λιγότερα λεφτά από τον κάθε συνταξιούχο αλλά έχουμε διευρύνει τη βάση από την οποία ο ΕΦΚΑ παίρνει χρήματα. Έχει αυξήσει περίπου 300.000.000 τα έσοδα του ΕΦΚΑ. Όλοι αυτήν την στιγμή φαίνεται να έχουν κερδίσει κατά τι. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών που συνεχίζουν να εργάζονται, δεν παίρνουν δουλειές νέων», καταλήγει ο κ. Τσουκαλάς.

Το νέο ευνοϊκότερο καθεστώς

Η κατάργηση της παρακράτησης του 30% της σύνταξης για όσους συνταξιούχους επιλέξουν να εργαστούν, που ψηφίστηκε με τον ν. 5078/2023, είχε πολύ θετικά αποτελέσματα.

Με το προηγούμενο σύστημα, μόλις 36.000 συνταξιούχοι είχαν δηλώσει ότι θα συνεχίσουν να εργάζονται, μετά τη σύνταξή τους.

Μέχρι και τα τέλη του προηγούμενου έτους (31 Δεκεμβρίου 2023), οι συνταξιούχοι που επέλεγαν να εργαστούν έχαναν το 30% της σύνταξής τους ως ποινή. Σύμφωνα με τον e-ΕΦΚΑ, παρά το ότι η περικοπή κατά 30% είχε προβλεφθεί από τον νόμο Βρούτση ήταν ευνοϊκότερη από την περικοπή κατά 60% του νόμου Κατρούγκαλου, οι συνταξιούχοι ήταν συγκρατημένοι.

Με τον νέο ασφαλιστικό νόμο 5078/2023, από 1ης Ιανουαρίου 2024, οι συνταξιούχοι που δηλώνουν ότι συνεχίζουν ή θα συνεχίσουν να εργάζονται λαμβάνουν ολόκληρη τη σύνταξή τους. Εφόσον εργαστούν ως μισθωτοί, καταβάλλουν πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ, ύψους 10% από τον μισθό τους και, εφόσον επιλέξουν να δηλωθούν ως ελεύθεροι επαγγελματίες, καταβάλλουν επιπλέον 50% της ασφαλιστικής κατηγορίας που έχουν επιλέξει.

Όπως αναφέρει ο e-ΕΦΚΑ, η συγκεκριμένη διάταξη αποτελεί πολιτική ενεργούς γήρανσης και είναι εξαιρετικά ευνοϊκή για τους συνταξιούχους, καθώς πλέον έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν το εισόδημά τους και τη μελλοντική σύνταξή τους. Ο επιπλέον χρόνος ασφάλισης, μετά τη λήξη της απασχόλησης, με νέα αίτηση του συνταξιούχου, θα προσμετράται στον συντάξιμο χρόνο και θα οδηγεί σε αύξηση της σύνταξης.

Επιπλέον, η ευνοϊκή διάταξη λειτουργεί καταλυτικά στην εξάλειψη της «μαύρης» εργασίας που υπήρχε γύρω από την απασχόληση των συνταξιούχων. Με αυτό το μέτρο, όχι μόνο καταπολεμάται η ανασφάλιστη και η αδήλωτη εργασία, αλλά πλέον γίνεται νόμιμη εργασία, με αποτέλεσμα να αυξηθούν τα έσοδα του δημόσιου ταμείου και του e-ΕΦΚΑ.

Όπως σχολίασε ο εκπρόσωπος Τύπου του e-ΕΦΚΑ, κ. Ηλίας Τσούνης, «η συγκεκριμένη διάταξη έχει πολλαπλά οφέλη για τους συνταξιούχους και την κοινωνία εν γένει. Οι συνταξιούχοι αυξάνουν τα εισοδήματά τους, οι επιχειρήσεις και η αγορά χρησιμοποιούν την πολύτιμη εμπειρία καταρτισμένων εργαζομένων και το ασφαλιστικό σύστημα ενισχύεται με επιπλέον έσοδα».

Οι υπόχρεοι

Η δήλωση απασχόλησης είναι υποχρεωτική για τέσσερις κατηγορίες συνταξιούχων:

1. Συνταξιούχοι του e-ΕΦΚΑ οι οποίοι ξεκίνησαν να εργάζονται οποτεδήποτε, πριν από την έναρξη ισχύος της απόφασης και συνεχίζουν να απασχολούνται, μέχρι σήμερα.

2. Συνταξιούχοι του e-ΕΦΚΑ οι οποίοι ξεκίνησαν να εργάζονται από 1/1/2024, ακόμα και εάν έχουν διακόψει την απασχόλησή τους.

3. Όσοι έχουν υποβάλει ή υποβάλλουν εφεξής αίτηση συνταξιοδότησης και συνεχίζουν χωρίς διακοπή την απασχόλησή τους.

4. Όσοι υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης και αναλαμβάνουν εργασία, μετά την υποβολή της.

Η διαδικασία

Η διαδικασία δήλωσης είναι εξαιρετικά γρήγορη και απλή. Οι απασχολούμενοι συνταξιούχοι πρέπει να υποβάλουν σχετική δήλωση στην ιστοσελίδα του e-ΕΦΚΑ (https://www.efka.gov.gr/dilosi-erg-synt.php ), στην οποία δηλώνεται τόσο η ανάληψη της απασχόλησης, όσο και η συνδρομή προϋποθέσεων για την εξαίρεση από την καταβολή πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ ή και από την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών.

Μη δήλωση/χρηματική ποινή

Στις περιπτώσεις που ο e-ΕΦΚΑ διαπιστώσει ότι ο συνταξιούχος δεν υπέβαλε δήλωση, ενώ εργάζεται, θα υποστεί χρηματική ποινή ίση με 12 μηνιαίες κύριες και επικουρικές συντάξεις. Κάθε μήνα θα παρακρατείται το 25% της σύνταξής του έως ότου εξοφληθεί το συνολικό ποσό.

Εξαιρέσεις από την καταβολή του πόρου

Οι κάτωθι περιπτώσεις απασχολούμενων συνταξιούχων εξαιρούνται από την καταβολή πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ και καταβάλλουν μόνο τις προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές, λόγω της υποχρεωτικής υπαγωγής στην ασφάλιση του φορέα:

α) Άτομα με ψυχική αναπηρία του άρθρου 23 του ν. 4488/2017 (Α’ 137).

β) Συνταξιούχοι του ν. 612/1977 (Α’ 164) και των διατάξεων που παραπέμπουν σε αυτόν.

γ) Συνταξιούχοι του τρίτου εδαφίου της περ. α’, της παρ. 1, των άρθρων 1 και 26 του π.δ. 169/2007 (Α’ 210).

δ) Όσοι λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα ή το αντίστοιχο επίδομα του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007.

ε) Οι πολύτεκνοι, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.

στ) Τα πρόσωπα που αναφέρονται στην παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4387/2016 (Α’ 85).

ζ) Συνταξιούχοι, λόγω αναπηρίας (από κοινή νόσο, εργατικό ατύχημα, ατύχημα εκτός εργασίας, επαγγελματική νόσο). (Εγκύκλιος 1/2024 και 10/2024).