Αγορές: Πλήττονται από καταιγίδα μεταβλητότητας- Πότε θα ξεκαθαρίσει το τοπίο;

Στην αναστροφή των κερδοσκοπικών συναλλαγών  φαίνεται να οφείλεται το roller coaster των παγκόσμιων αγορών και όχι στο σκάσιμο μιας φούσκας ή στον οιωνό ύφεσης. Ωστόσο και αυτός ο παράγοντας δε σημαίνει ότι οι αγορές είναι στο απυρόβλητο, όπως υποστηρίζει η Wall Street Journal.

Ο ιαπωνικός δείκτης Nikkei 225 σημείωσε άνοδο 10,2% την Τρίτη, αντιστρέφοντας περισσότερο από το ήμισυ της ζημίας που προκλήθηκε τη Δευτέρα, όταν κατέγραψε τη χειρότερη ημερήσια πτώση από το flash crash του 1987. Οι μετοχές έκλεισαν σε θετικά στις ευρωαγορές και η Wall Street ανακάμπτει μετά το χθεσινή σημαντική υποχώρηση.

Sell off: Η στροφή της Τρίτης δε σημαίνει το τέλος του

Η  ανάκαμψη αντικατοπτρίζει το μοτίβο που παρατηρήθηκε τη Δευτέρα στο δείκτη μεταβλητότητας Cboe Volatility Index, ή Vix, ένα μέτρο της αναμενόμενης μεταβλητότητας του S&P 500, γνωστό ως “δείκτης φόβου” της Wall Street. Νωρίς το πρωί της Δευτέρας, ο Vix έφθασε το 65,73, το τρίτο υψηλότερο σημείο από την έναρξη των καταγραφών το 1992, μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και το κραχ του Covid-19 το 2020. Μέχρι το κλείσιμο της αγοράς, ωστόσο, ο Vix είχε πέσει στο 38,57, πιο κοντά σε μια κανονική κακή ημέρα.

Η ουρά κουνάει τον σκύλο

Ο ρόλος των δικαιωμάτων προαίρεσης

Η διαφορά μεταξύ του ενδοσυνεδριακού υψηλού και του κλεισίματος του δείκτη ήταν η μεγαλύτερη που έχει σημειωθεί ποτέ. Η κορύφωση του Vix αποτέλεσε επίσης ρεκόρ σε σύγκριση με το μέγιστο επίπεδο πραγματικής μεταβλητότητας που κατέγραψε ο S&P 500 κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η πτώση ήταν πολύ πιο έντονη μεταξύ των συμβολαίων δικαιωμάτων προαίρεσης που αποτελούν τη βάση του Vix παρά μεταξύ των πραγματικών μετοχών του S&P 500 που παρακολουθούν. Το δικαίωμα προαίρεσης είναι ένα χρηματοπιστωτικό μέσο γνωστό ως παράγωγο που μεταβιβάζει στον αγοραστή (τον κάτοχο του δικαιώματος προαίρεσης) το δικαίωμα, αλλά όχι την υποχρέωση, να αγοράσει ή να πωλήσει μια καθορισμένη ποσότητα ή αξία σε δολάρια ενός συγκεκριμένου περιουσιακού στοιχείου σε μια καθορισμένη τιμή μέχρι μια καθορισμένη ημερομηνία.

Μια τέτοια αποσύνδεση σημαίνει ότι τα δικαιώματα προαίρεσης οδηγούν την υπόλοιπη αγορά και να γίνει πιο κατανοητό η ουρά κουνάει τον σκύλο!

Σε περιόδους ηρεμίας, οι επενδυτές ανταμείβονται για τα στοιχήματα κατά της μεταβλητότητας μέσω προϊόντων με δικαιώματα προαίρεσης. Πίσω στο 2017, ήταν τα οχήματα παρακολούθησης λιανικής που ήταν ρητά “short volatility”. Κατά την προετοιμασία αυτής της τρέχουσας περιπέτειας, ο πολλαπλασιασμός των δομημένων προϊόντων πιθανότατα συνέβαλε στην ηρεμία της αγοράς. Σε κάθε περίπτωση, οι τράπεζες αναλαμβάνουν την άλλη πλευρά της συναλλαγής και στη συνέχεια αντισταθμίζουν τον κίνδυνο με τρόπο που καταστέλλει τη μεταβλητότητα.

Ωστόσο τα κακά νέα τρομάζουν τους επενδυτές και η μεταβλητότητα εκτοξεύεται στα ύψη. Όταν οι έμποροι σπεύδουν να καλύψουν τις απώλειες, πωλούν τα πιο υπεραγορασμένα περιουσιακά στοιχεία, γεγονός που με τη σειρά του δημιουργεί μεταβλητότητα. Οι αυτόματες εντολές πώλησης, καθώς και οι στρατηγικές δυναμικής και «ισοτιμίας κινδύνου», τροφοδοτούν περαιτέρω τον βρόχο ανατροφοδότησης.

Το carry trade

Τα δικαιώματα προαίρεσης δεν βρίσκονται πίσω από όλη την καταστολή της μεταβλητότητας. Στην περίπτωση του ιαπωνικού γεν, η υπόθεση ότι η Τράπεζα της Ιαπωνίας θα διατηρούσε μόνιμα χαμηλό το κόστος δανεισμού τροφοδότησε ένα “carry trade” μαμούθ. Για χρόνια, οι επενδυτές δανείζονταν με τα χαμηλότερα ιαπωνικά επιτόκια για να αγοράσουν περιουσιακά στοιχεία με υψηλότερη απόδοση, συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικών μετοχών τεχνολογίας. Όταν οι αξιωματούχοι στο Τόκιο αποφάσισαν την περασμένη εβδομάδα να αυστηροποιήσουν τη νομισματική πολιτική για πρώτη φορά μετά από 17 χρόνια, ακολούθησε παγκόσμιος κλυδωνισμός.

Ένα κραχ που οφείλεται σε πολύπλοκα υποκείμενα ρεύματα της αγοράς είναι το πιο καλοήθες είδος κραχ, επειδή δεν αντανακλά ένα βαθύτερο οικονομικό πρόβλημα. Η «Μαύρη Δευτέρα» του 1987 κατέληξε να είναι μια απλή αναλαμπή, και ακόμη και η ρωσική κρίση του 1998 που κατέρριψε τη Long-Term Capital Management δεν κράτησε τις μετοχές χαμηλά για πολύ.

Ο δρόμος μπροστά μας μπορεί να είναι ανώμαλος

Ο S&P 500 έχει υποχωρήσει κατά 8,5% από το υψηλό ρεκόρ του μέσα σε μόλις 14 ημέρες. Μια ανάλυση της Bespoke Investment Group δείχνει ότι τέτοιες ραγδαίες πωλήσεις είναι σπάνιες, αλλά τείνουν να ακολουθούνται από έντονα θετικές αποδόσεις τις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Το ξεπούλημα του Covid το 2020 αποτέλεσε εξαίρεση, αν και με τον καιρό η αγορά πραγματοποίησε μια ισχυρή ανάκαμψη

Παρόλα αυτά, ο δρόμος μπροστά μας μπορεί να είναι ανώμαλος.

Tι δείχνουν τα στοιχεία για την μεταβλητότητα

Οι έμποροι μεταβλητότητας συχνά τονίζουν ότι χρειάζεται χρόνος για να διαγραφούν οι κακές συναλλαγές από το σύστημα, και το ιστορικό ρεκόρ το επιβεβαιώνει αυτό. Κατά μέσο όρο, μια αιχμή μεταβλητότητας οδηγεί σε ένα υψηλότερο εύρος συναλλαγών για τον Vix και σε ένα δεύτερο ξεπούλημα στις επόμενες 30 ημέρες διαπραγμάτευσης. Αυτό συνέβη, για παράδειγμα, αφού οι retail trackers βραχείας μεταβλητότητας ξεκόλλησαν κατά τη διάρκεια της περιδίνησης “volpocalypse” τον Φεβρουάριο του 2018. Μια πιο μόνιμη ανάκαμψη τείνει στη συνέχεια να λάβει χώρα μεταξύ των 40 και 50 ημερών διαπραγμάτευσης.

Τα στοιχεία από την Επιτροπή Εμπορευματικών Συμβολαίων Μελλοντικής Διαπραγμάτευσης υποδηλώνουν ότι μπορεί να υπάρχουν ακόμη στοιχήματα κατά του Vix που περιμένουν να ξετυλιχτούν. Η καθαρή τοποθέτηση των hedge funds έναντι του γεν είναι ακόμη πιο εκτεταμένη, ανερχόμενη σε περίπου 6 δισ. δολάρια στο τέλος της περασμένης εβδομάδας, αν και αυτό εξακολουθεί να αποτελεί μεγάλη πτώση από τα 14 δισ. δολάρια τον Ιούλιο. Για να καλυφθούν έναντι των απωλειών από το διαλυόμενο ιαπωνικό carry trade, οι επενδυτές τείνουν να αγοράζουν το γεν, το οποίο έχει αυξηθεί κατά 11% έναντι του αμερικανικού δολαρίου από τα τέλη Ιουνίου.

Για τους περισσότερους επενδυτές, η αντιμετώπιση του αρχικού flash crash θα είναι σχετικά εύκολη. Το να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους αν χτυπήσει ένα δεύτερο κύμα ίσως είναι πιο δύσκολο.