Πολυεθνικές: Τα κόλπα των Big Tech για να «πρασινίσουν» [γραφήματα]

Ένας κρυφός «εμφύλιος» μαίνεται μεταξύ των μεγάλων τεχνολογικών και άλλων παγκόσμιων αμερικανικών κολοσσών και αυτό διότι όπως αναφέρουν οι Financial Times, διαφορετικά στρατόπεδα βρίσκονται στη μάχη να ορίσουν το πώς θα παρουσιάζουν το ενεργειακό τους αποτύπωμα.

Σύμφωνα με τον δικό της απολογισμό, η Amazon είναι ηγέτιδα στην πράσινη επιχειρηματικότητα και δηλώνει ότι πέτυχε τον στόχο της για 100% χρήση ανανεώσιμης ενέργειας επτά χρόνια νωρίτερα από τον στόχο που η ίδια είχε θέσει. Αλλά από την άλλη, σημειώνουν οι Financial Times, η Amazon είναι ένας μεγάλος ρυπαντής, εκπέμποντας πολύ περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου που θερμαίνουν το κλίμα μέσω της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας από τους ανταγωνιστές της για τεχνολογίες νέφους (cloud computing).

«Είπα-ξείπα» της Google για μηδενικές εκπομπές άνθρακα

Στις ΗΠΑ, τα ορυκτά καύσιμα αντιπροσώπευαν περίπου το 60% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας το 2023. Η εταιρεία μπορεί να παρουσιαστεί και αρνητικά και θετικά εξαιτίας των κανόνων για τον τρόπο υπολογισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, σύμφωνα με τους οποίους οι εταιρείες μπορούν να χρησιμοποιούν επενδύσεις σε συστήματα καθαρής ενέργειας για να αντισταθμίσουν τις πραγματικές, ενεργειακές εκπομπές τους, αναφέρουν οι FT.

Ο όμιλος μέσων κοινωνικής δικτύωσης Meta, για παράδειγμα, λέει ότι έχει ήδη επιτύχει «μηδενικές εκπομπές» (net zero) στη χρήση ενέργειας. Όμως, μια ανάλυση της έκθεσης βιωσιμότητας των FT για το 2023 δείχνει ότι οι πραγματικές εκπομπές CO₂ από την κατανάλωση ενέργειας το προηγούμενο έτος ήταν 3,9 εκατ. τόνοι, σε σύγκριση με τους 273 τόνους που αναφέρονται στην έκθεση.

Με λογιστικά «κόλπα» οι Big Tech κρύβουν τις πραγματικές τους εκπομπές. Πηγή: Financial Times

Τα δύο στρατόπεδα

Οι τεχνολογικοί γίγαντες μετατρέπονται στους μεγαλύτερους χρήστες ενέργειας του μέλλοντος, καθώς βρίσκονται σε αγώνα δρόμο να αναπτύξουν την ενεργοβόρα τεχνητή νοημοσύνη, απειλώντας ενδεχομένως τις δεσμεύσεις τους για μηδενική κατανάλωση ενέργειας.

Την ίδια ώρα, εργάζονται παρασκηνιακά για να διαμορφώσουν την επαναδιατύπωση των κανόνων που διέπουν τον τρόπο με τον οποίο ανακοινώνουν τις εκπομπές τους.

Εταιρείες όπως η Amazon, η Meta και η Google έχουν χρηματοδοτήσει και ασκήσει πιέσεις στο Greenhouse Gas Protocol, το αρμόδιο όργανο εποπτείας για τις εκπομπές άνθρακα και έχουν χρηματοδοτήσει έρευνες που βοηθούν στην υποστήριξη των θέσεών τους, σύμφωνα με έγγραφα που είδαν οι FT.

Αλλά η ίδια η Big Tech είναι διχασμένη σχετικά με τον τρόπο διαμόρφωσης των νέων κανόνων. Ένας συνασπισμός που περιλαμβάνει την Amazon και τη Meta προωθεί ένα σχέδιο που οι επικριτές φοβούνται ότι θα επιτρέψει στις εταιρείες να αναφέρουν αριθμούς εκπομπών που δεν έχουν και ιδιαίτερη σχέση με την πραγματικές τους εκπομπές, εκπομπές τις οποίες δεν μπορούν να αντισταθμίσουν.

Ένα πρόσωπο που γνωρίζει τις συζητήσεις για τη μεταρρύθμιση περιγράφει την πρόταση στους FT ως «έναν τρόπο να πειράξουν τους κανόνες ώστε όλο το οικοσύστημα να μπορεί να κρύψει το τι ακριβώς κάνει». Ο συνασπισμός αυτός με τη σειρά του δήλωσε στους FT ότι η προσέγγισή του «δίνει έμφαση στα ακριβή δεδομένα εκπομπών και στη διαφάνεια».

Μια αντίπαλη πρόταση της Google, η οποία θα απαιτούσε από τις εταιρείες να αντισταθμίζουν τις εκπομπές τους χρησιμοποιώντας ενέργεια που παράγεται με πιο συγκρίσιμα μέσα, έχει επικριθεί από τον συνασπισμό Amazon και άλλους ως ακριβή και πολύ δύσκολη.

«Διαφορετικές προσεγγίσεις λειτουργούν για διαφορετικές εταιρείες», ανέφερε η Amazon σε δήλωσή της. «Η Amazon δεν θα μπορούσε να είναι μια πιο διαφορετική εταιρεία από την Google, και η προσέγγισή μας είναι επομένως διαφορετική». Η Meta δήλωσε ότι το σύστημα των «εκπομπών με βάση την αγορά» της επέτρεψε να αντιστοιχίσει το 100% της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από το 2020.

Financial Times: Πως λειτουργεί τώρα το σύστημα

Το ισχύον καθεστώς για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου χρονολογείται από τη δεκαετία του 1990, όταν μη κερδοσκοπικές ομάδες, μεταξύ των οποίων και ο παγκόσμιος ερευνητικός οργανισμός World Resources Institute, δημιούργησαν το Πρωτόκολλο για τα αέρια του θερμοκηπίου.

Οι κανόνες του πρωτοκόλλου σχετικά με το πώς γίνονται οι εταιρικές αναφορές για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αναφέρονται στις απαιτήσεις της ΕΕ και στις προτεινόμενες απαιτήσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ για την υποβολή εκθέσεων για τις μεγαλύτερες εταιρείες, καθώς και στην πρωτοβουλία Science Based Targets, ένα εθελοντικό όργανο εποπτείας των κλιματικών στόχων των εταιρειών.

Κάθε φορά που μια αιολική, ηλιακή ή υδροηλεκτρική εγκατάσταση παράγει μια μονάδα καθαρής ενέργειας, ο ιδιοκτήτης της μπορεί να εκδώσει ένα πιστοποιητικό ενεργειακών χαρακτηριστικών, συνήθως γνωστό στις ΗΠΑ ως πιστοποιητικό ανανεώσιμης ενέργειας ή REC. Αυτά μπορούν είτε να προστεθούν σε ένα συμβόλαιο για καθαρή ενέργεια, είτε να αγοραστούν μεμονωμένα από έναν παραγωγό ή από μεσάζοντες της αγοράς.

Οι εταιρείες μπορούν να αγοράζουν REC «για να μειώσουν τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις», σύμφωνα με το Εθνικό Εργαστήριο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ.

Με τον τρόπο αυτό οι αγοραστές βοηθούν τους αγοραστές να αποδείξουν τη δράση που αναλαμβάνουν για τη χρηματοδότηση της καθαρής ενέργειας και κατευθύνουν τις επενδύσεις προς την ανάπτυξη της πράσινης ενέργειας.

Οι εταιρείες υποστηρίζουν ότι, δεδομένου ότι δεν μπορούν να ελέγξουν πλήρως τη σύνθεση των δικτύων στα οποία είναι συνδεδεμένες, και δεδομένου ότι η «καθαρή» ενέργεια δεν μπορεί να διαχωριστεί από τη «βρώμικη» μόλις εισέλθει στο σύστημα, τα πιστοποιητικά αυτά αποτελούν έναν λογικό συμβιβασμό και παρέχουν κίνητρο για επενδύσεις.

Όμως ο Μάθιου Μπράντερ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, λέει ότι το σύστημα μοιάζει με το να αγοράζεις το δικαίωμα από έναν συναδέλφο σου να λες ότι πήγες στη δουλειά σου με ποδήλατο, παρόλο που έφτασες με ένα βενζινοκίνητο αυτοκίνητο.

Μερίδιο ΑΠΕ και μη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ανά αμερικανική πολιτεία. Πηγή: Financial Times

Η αναθεώρηση

Το σύστημα βρίσκεται επί του παρόντος σε αναθεώρηση, την πρώτη μετά από σχεδόν μια δεκαετία, η οποία προσφέρει την ευκαιρία να εξαλειφθούν αυτές οι ατέλειες.  Αλλά δίνει επίσης στους μεγάλες και ενεργοβόρες εταιρείες την ευκαιρία να διαμορφώσουν το σύστημα προς όφελός τους, σχολιάζουν οι Financial Times.

Η προτεινόμενη λύση της Google είναι να αντιστοιχίζεται η κατανάλωση ενέργειας μόνο με καθαρή ενέργεια και πιστοποιητικά από τα δίκτυα όπου καταναλώνεται η ενέργεια και να λαμβάνεται υπόψη η ώρα της ημέρας της χρήσης της ηλεκτρικής ενέργειας.

Η χρήση πιστοποιητικών από μια περιοχή, ενώ η εταιρεία λειτουργεί σε μια άλλη, θα μπορούσε να επιτρέψει στους αγοραστές να υποτιμήσουν την εξάρτησή τους από την ηλεκτρική ενέργεια από ορυκτά καύσιμα, χωρίς να «αντιμετωπίσουν τις εκπομπές για τις οποίες είναι φυσικά υπεύθυνοι», δήλωσε η Google στην πρότασή της για το Μάρτιο του 2023.

Η εταιρεία υποστηρίζει επίσης ότι η προσέγγισή της δίνει κίνητρα για την εμπλοκή με τους τοπικούς φορείς χάραξης πολιτικής σχετικά με τον καλύτερο τρόπο για το «πρασίνισμα» του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και τις επενδύσεις σε μια σειρά λύσεων, όπως οι μπαταρίες. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να σκεφτόμαστε την κλιματική αλλαγή ως «πρόκληση της αγοράς και της τεχνολογίας», λέει ο Μάικλ Τέρελ, ανώτερος διευθυντής της Google για την ενέργεια και το κλίμα, και όχι ως «λογιστική πρόκληση».

Η Microsoft, μαζί με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ και ορισμένους άλλους μεγάλους χρήστες ενέργειας, έχει δηλώσει την υποστήριξή της σε αυτή την «24/7» τοπική προσέγγιση, σημειώνοντας ότι υποστηρίζει μια «στροφή προς τη χρήση πιο χρονικά και τοπικά εξειδικευμένων απαιτήσεων», αν και δεν έχει υποστηρίξει δημοσίως καμία από τις δύο προτάσεις, όπως αναφέρουν οι Financial Times.

Η αντίπαλη προοπτική, στην οποία πρωτοστατούν η Amazon, η Meta και άλλα μέλη του Emissions First Partnership λόμπι, λέει ότι οι εταιρείες θα πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιούν τα πιστοποιητικά με πιο ευέλικτο τρόπο, χωρίς κανέναν περιορισμό στη γεωγραφική προέλευση. Η πρόταση θα αποσκοπούσε στο να διασφαλίσει ότι τα πιστοποιητικά «αντικατοπτρίζουν τις μειώσεις των εκπομπών στον πραγματικό κόσμο», γεγονός που θα επέτρεπε στους αγοραστές «να αποδίδουν διαφορετική αξία στα πιστοποιητικά με βάση τον αντίκτυπο των εκπομπών τους», δήλωσε η Amazon.